Ποιες είναι οι πραγματικά βιολογικές τομάτες;

Νέα μέθοδος προσφέρει τη δυνατότητα εντοπισμού της απάτης στα βιολογικά λαχανικά

Φαφούτη Λαλίνα

Η «απάτη των τροφίμων» έχει λάβει νέες διαστάσεις με την έλευση των λεγόμενων «βιολογικών προϊόντων» στην αγορά. Καθώς τα ελεύθερα από χημικά λιπάσματα λαχανικά πωλούνται σε όλον τον κόσμο - και όχι μόνο στην Ελλάδα - πολύ ακριβότερα από τα «συμβατικά»,
δεν είναι λίγοι οι παραγωγοί που επιδιώκουν να επωφεληθούν βάζοντας απλώς την ετικέτα «βιολογικό» στη σοδειά τους χωρίς κατά τα άλλα να έχουν αλλάξει τίποτε στον τρόπο καλλιέργειάς της. Ο εντοπισμός τέτοιου είδους πρακτικών δεν είναι εύκολος, ομάδα επιστημόνων από τη Γερμανία προσφέρει όμως μια λύση παρουσιάζοντας μια μέθοδο που είναι σε θέση να ανιχνεύει τις πραγματικά βιολογικές τομάτες από τις άλλες.

Τριπλάσιος τζίρος, διπλάσιες τιμές

Στη μελέτη τους, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Journal of Agricultural and Food Chemistry», οι επιστήμονες από την Αρχή Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων της Βαυαρίας και το Πανεπιστήμιο του Βούρτσμπουργκ σημειώνουν ότι η ζήτηση για βιολογικά τρόφιμα αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς στον ανεπτυγμένο κόσμο. Ο τζίρος τους στην παγκόσμια αγορά έχει τριπλασιαστεί από το 2002 ως το 2011 φθάνοντας τα 48 δισ. ευρώ, ενώ οι τιμές τους φθάνουν να είναι ακόμη και διπλάσιες σε σχέση με τα προϊόντα που δεν προέρχονται από βιολογικές καλλιέργειες. Μαζί με τα κέρδη αυξάνεται και η απάτη, η οποία τις περισσότερες φορές περνάει απαρατήρητη καθώς η πιστοποίηση τού αν ένα λαχανικό έχει καλλιεργηθεί με βιολογικές μεθόδους δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση.

Αυτή τη στιγμή η πιο αξιόπιστη τεχνική πιστοποίησης της «βιολογικής αυθεντικότητας» βασίζεται στην ανάλυση των σταθερών ισοτόπων στη σύσταση του αζώτου, τα αποτελέσματά της δεν είναι όμως πάντα αξιόπιστα. Οι επιστήμονες από τη Γερμανία θέλησαν να βρουν έναν πιο «σίγουρο» τρόπο ελέγχου. Για να το επιτύχουν στράφηκαν προς την τεχνική της φασματοσκοπίας πυρηνικού μαγνητικού συντονισμού (NMR). Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται ήδη για την πιστοποίηση ορισμένων τροφίμων, όπως το λάδι ή το μέλι, ως τώρα όμως δεν είχε δοκιμαστεί στα λαχανικά.

Φασματοσκοπία στις τομάτες

Οι ερευνητές με επικεφαλής τη Μόνικα Χόχμαν από το Πανεπιστήμιο του Βούρτσμπουργκ εξέτασαν δύο είδη τομάτας που καλλιεργούνται στην ύπαιθρο και σε θερμοκήπια τόσο με βιολογικά όσο και με συμβατικά λιπάσματα. Συγκέντρωσαν δείγματα από 361 φυτά επί επτά μήνες και τα ανέλυσαν με τη βοήθεια της φασματοσκοπίας NMR. Η μέθοδος αυτή προσφέρει τη δυνατότητα εξέτασης μιας πολύ μεγάλης κλίμακας χημικών, καθώς και των συστατικών που περιέχονται στη σάρκα της τομάτας (γλυκόζη, κιτρικό οξύ κ.τ.λ.). Ετσι οι επιστήμονες κατόρθωσαν να εντοπίσουν μια σειρά χημικές διαφοροποιήσεις ανάμεσα στις βιολογικά και συμβατικά καλλιεργημένες τομάτες (κάποιες από αυτές εμφανίζονται στο μηλικό οξύ, στην ασπαραγίνη, στη γλυκόζη και στη μονοφωσφορική αδενοσίνη). Η μέθοδός τους φάνηκε να δίνει αποτελέσματα με επιτυχία 100%.

Αν και στη μελέτη τους σημειώνουν ότι τα ευρήματά τους πρέπει να επιβεβαιωθούν περαιτέρω, η νέα μέθοδος φαίνεται πολλά υποσχόμενη και η ερευνητική ομάδα σκοπεύει να εξετάσει την εφαρμογή της και σε άλλα οπωροκηπευτικά.

Δημοσιεύτηκε στο "ΤΟ ΒΗΜΑ science" την Παρασκευή, 5 Σεπτεμβρίου 2014