Brain Target: Το «τρίτο μάτι» του νευροχειρουργού

Μια νέα τεχνολογία που «χτυπά με ακρίβεια» τα καρκινικά κύτταρα στον εγκέφαλο ήρθε να ενισχύσει το «οπλοστάσιο» της Ιατρικής. Το νέο πρόγραμμα ψηφιακής απεικόνισης του εγκεφάλου είναι απλό στη χρήση του, ακριβές για το σκοπό του και αξιόπιστο στα αποτελέσματα.

Νευροχειρουργοί και προγραμματιστές συστημάτων πληροφορικής από τη Ρωσία ένωσαν τις δυνάμεις τους για να δημιουργήσουν το πρόγραμμα «Brain Target».
Το προηγμένο αυτό σύστημα ιατρικής τεχνολογίας επιτρέπει την απεικόνιση και τον υπολογισμό της ποσότητας των υπολειμματικών καρκινικών όγκων στον εγκέφαλο, καθώς και την παρακολούθηση των μεταβολών τους στο χρόνο. Με τη βοήθεια του «Brain Target», θα προληφθούν εγκεφαλικές αιμορραγίες στη διάρκεια της θεραπείας των αρτηριοφλεβωδών δυσπλασιών, οι οποίες είναι περιφερικές ανωμαλίες του αγγειακού δένδρου.

«Όταν αποφοίτησα από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου, είχα την ιδέα να δημιουργήσω κάτι που επιτρέπει την αντικειμενικοποίηση των ιατρικών αποφάσεων σε «λεπτές» καταστάσεις, από τις οποίες εξαρτάται η ζωή και η υγεία του ασθενούς», είπε ο νευροχειρουργός και συντάκτης του αλγορίθμου, Γκλεμπ Σεργκέγιεφ.

Η χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου με την αφαίρεση του κακοήθους όγκου από τον εγκέφαλο, δεν σημαίνει την πλήρη απαλλαγή απ’ αυτόν. Ακόμη κι αν όλα πήγαν καλά στη διάρκεια της επέμβασης, είναι απαραίτητο να παρακολουθείται μετεγχειρητικά η κατάσταση του ασθενούς. Ο όγκος δεν είναι πάντοτε δυνατόν να απομακρυνθεί εντελώς, καθώς αυτός επηρεάζει λειτουργικά σημαντικές περιοχές του εγκεφάλου. Έτσι, προκειμένου να απομακρυνθούν τα υπολείμματα, χορηγείται αγωγή χημειοθεραπείας.

Παραδοσιακά στη Ρωσία, η πληρότητα αφαίρεσης του όγκου προσδιορίζεται «με το μάτι», βάσει της προσωπικής εμπειρίας του χειρουργού, σύμφωνα με την ανάλυση της μετεγχειρητικής εξέτασης μαγνητικής τομογραφίας (MRI) του εγκεφάλου. Ωστόσο, μια τέτοια εκτίμηση είναι υποκειμενική. Είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστούν τμήματα του όγκου στις εικόνες: Στην απεικόνιση της μαγνητικής τομογραφίας, το αίμα, η αιμοστατική ουσία, τα υπολείμματα του όγκου, έχουν σχεδόν το ίδιο χρώμα.

Ακριβώς αυτό το πρόβλημα ήρθε να λύσει το «Brain Target». Το πρόγραμμα, επεξεργάζεται ταυτόχρονα εικόνες που λαμβάνονται από την απεικόνιση MRI σε διαφορετικές λειτουργίες λήψης, δίνοντας το συνδυαστικό αποτέλεσμα. Η οπτική παρουσίαση της απεικόνισης γίνεται από το νευροχειρουργό. Στο «Brain Target», όλα, αίμα, αιμοστατική ουσία, τα υπολείμματα του όγκου, έχουν τους δικούς τους ξεχωριστούς χαρακτηριστικούς χρωματικούς τόνους.

Το πρόγραμμα, όχι μόνο βοηθά σε περιπτώσεις αντιμετώπισης κακοηθών όγκων του εγκεφάλου, αλλά επίσης και στην αγγειακή παθολογία. Για παράδειγμα, κατά την εκτέλεση εμβολισμού αρτηριοφλεβωδών δυσπλασιών, προσδιορίζει το βαθμό έγχυσης εμβόλιμου υλικού στην αντιμετώπιση της δυσπλασίας για την αποφυγή αιμορραγίας.

Απλό, ακριβές, αξιόπιστο

Το λογισμικό δοκιμάστηκε στο τμήμα νευροχειρουργικής του ερευνητικού Ινστιτούτου Παθολογίας Καρδιαγγειακού Συστήματος του Νοβοσιμπίρσκ. «Ελέγξαμε τους ασθενείς αμέσως μετά την επέμβαση και εντοπίσαμε τους τομείς στους οποίους θα μπορούσε στη συνέχεια να εμφανιστούν υποτροπές», λέει ο Γκλεμπ Σεργκέγιεφ. «Έξι μήνες αργότερα, τους επανεξετάσαμε. Και, όπως απέδειξαν τα αποτελέσματα των εξετάσεων, το «Brain Target» είχε προσδιορίσει με ακρίβεια τις ζώνες κινδύνου».

Ήδη, το πρόγραμμα έχει πάρει καλές κριτικές και από μια άλλη κλινική του Νοβοσιμπίρσκ και από το Ιατρικό Κέντρο του Ομοσπονδιακού Πανεπιστημίου της Άπω Ανατολής στο Βλαδιβοστόκ. Τα αποτελέσματα είναι άριστα, αλλά προκειμένου να εισαχθεί το προϊόν στην καθημερινή χρήση της Ιατρικής, χρειάζεται να διεξαχθεί μια πολυκεντρική έρευνα. Αυτό απαιτεί η νομοθεσία στη Ρωσία. Έτσι, θα πρέπει να περάσουν τα αποτελέσματα εξετάσεων MRI χίλιοι ασθενείς. Επίσης, θα πρέπει να  γίνει και μια τυχαία δοκιμή. Στη συνέχεια, μετά την ολοκλήρωση των κλινικών δοκιμών, θα μπορεί να αιτηθεί η επίσημη έγκριση του προϊόντος και η χορήγηση της σχετικής άδειας. Μετά την έγκριση, το πρόγραμμα θα μπορεί να κυκλοφορήσει, πρώτα στη Ρωσία και στη συνέχεια στο εξωτερικό.
Στην παρούσα φάση, η ερευνητική ομάδα του «Brain Target» αναζητά χρηματοδότηση για την ολοκλήρωση του προγράμματος και την κατασκευή ενός πρωτοτύπου της τελικής έκδοσης του προϊόντος. Αυτό θα απαιτήσει επένδυση της τάξης των 140.000 δολαρίων (περ. 5 εκατομμύρια ρούβλια). Εχουν ήδη εξεταστεί περίπου πενήντα ασθενείς. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις το «Brain Target» εντόπισε και ταυτοποίησε τα υπολείμματα των καρκινικών όγκων. Το πρόγραμμα έχει επιδείξει 100% ευαισθησία και εξειδίκευση ως προς την αιμοστατική ουσία και έχει αποδώσει εξαιρετικά στην επαναληψιμότητα των αποτελεσμάτων.

Σε Ρωσία, ΗΠΑ, Κίνα

Συνολικά στη Ρωσία, υπάρχουν 50-60 κλινικές που κάνουν ετησίως περίπου 50.000 επεμβάσεις σε όγκους στον εγκέφαλο που ταιριάζουν στο προφίλ εργασιών του προγράμματος. Για σύγκριση, στην Κίνα γίνονται περίπου 350.000, στις ΗΠΑ, 100.000 και στον Καναδά, 25.000 παρόμοιες χειρουργικές επεμβάσεις αντίστοιχα. Οι ανάγκες όμως στη Ρωσία, είναι μεγαλύτερες απ’ ό,τι εμφανίζεται στις στατιστικές αναφορές και η κατάσταση διεθνώς χειροτερεύει, λόγω της όξυνσης των περιβαλλοντικών και των διατροφικών προβλημάτων.

Στη Ρωσία, το σημαντικότερο πρόβλημα είναι ότι στο ομοσπονδιακό σύστημα Υγείας υπάρχει ποσόστωση στην κάλυψη του κόστους τέτοιων επεμβάσεων (που βαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό). Επί της ουσίας, οι νευροχειρουργοί κάνουν συγκεκριμένο αριθμό επεμβάσεων, σε όσους εμπίπτουν στην ποσόστωση για την κάλυψη των δαπανών. Το κόστος της επέμβασης σε ιδιωτική βάση είναι πολύ υψηλό. Στη Μόσχα, για παράδειγμα, μια τέτοια επέμβαση θα κοστίσει από 25 έως 125 χιλιάδες δολάρια (περίπου από 900.000 έως 4,5 εκατομμύρια ρούβλια). Ένα ποσό, που είναι απαγορευτικό για τους περισσότερους ρώσους πολίτες.

Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΡΩΣΙΑ