Το κινητό αντιαεροπορικό σύστημα «Buk» που φέρεται να κατέρριψε το Boeing

Σαν μια από τις πιθανές αιτίες της συντριβής του «Boeing-777» των Μαλαισιανών αερογραμμών στην Ανατολική Ουκρανία, αναφέρεται η κατάρριψη του αεροσκάφους από πυραυλικό βλήμα εδάφους – αέρος, που εκτοξεύθηκε από αντιαεροπορικό πυραυλικό συγκρότημα μέσου βεληνεκούς «Buk».
Ο σύμβουλος του υπουργού Εσωτερικών της Ουκρανίας Αντόν Γκεράστσενκο, ανακοίνωσε στην προσωπική του σελίδα στο Facebook,
ότι το επιβατικό αεροπλάνο «Boeing-777» της «Malaysian Airlines» καταρρίφθηκε από αυτονομιστές στην Ανατολική Ουκρανία με βλήμα που εκτοξεύθηκε από αντιπυραυλικό σύστημα «Buk». Ο Γκεράστσενκο υποστηρίζει, ότι το πρωί της 17ης Ιουλίου αυτόπτες μάρτυρες είδαν τη μετακίνηση ενός αντιαεροπορικού πυραυλικού συγκροτήματος «Buk» από μαχητές της αυτοανακηρυχθείσας Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ (ΛΔΝ) στην περιοχή που αργότερα έπεσε το αεροπλάνο.
Το αυτοκινούμενο αντιαεροπορικό πυραυλικό συγκρότημα «Buk» και οι διάφορες τροποποιήσεις του, είναι ένα από τα πιο αποτελεσματικά συστήματα αεράμυνας μέσου βεληνεκούς στον κόσμο σήμερα. Το βλήμα του είναι σε θέση να «φτάσει» και να χτυπήσει αεροσκάφη σε ύψος 10.000 μέτρων, καθώς έχει σχεδιαστεί για να καταστρέφει βαλλιστικούς πυραύλους, στρατηγικά και τακτικά αεροσκάφη σε ύψος μέχρι και 18 km, είπε στη RBTH ο ανεξάρτητος στρατιωτικός εμπειρογνώμονας, διδάκτωρ Στρατιωτικών Επιστημών, συνταγματάρχης Βλαντίμιρ Κλιούτσνικοφ.

Το πυραυλικό σύστημα «Buk», τέθηκε σε υπηρεσία για πρώτη φορά στη Σοβιετική Ένωση το 1979. Τώρα, πυραύλους «Buk» διαθέτουν τόσο οι ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις (περίπου 360 μονάδες μάχης Buk M2), όσο και ο Στρατός της Ουκρανίας στην τροποποιημένη έκδοση τους «Buk M1-2» (πάνω από 50 μονάδες). Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής σύγκρουσης μεταξύ Ρωσίας και Γεωργίας τον Αύγουστο του 2008, καταρρίφθηκαν από βλήματα «Buk» τέσσερα ρωσικά πολεμικά αεροσκάφη. Τα συστήματα «Buk», η Γεωργία τα πήρε από την Ουκρανία, η οποία μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης τα ξεπουλούσε. Τα συγκεκριμένα σοβιετικά συστήματα SAM (πυραύλων εδάφους – αέρος), μέχρι σήμερα δεν χρησιμοποιήθηκαν σε άλλες πολεμικές συγκρούσεις.
Τα «Buk», είναι ένα σύνθετο οπλικό σύστημα. Στην πραγματικότητα, το συγκρότημα είναι μια μοίρα 5-6 αυτοκινούμενων οχημάτων, όπου, εκτός από το πυραυλικό σύστημα, περιλαμβάνονται σταθμός ανίχνευσης στόχου και καθοδήγησης του πυραύλου «εδάφους – αέρος», σημείο διοίκησης και μια σειρά βοηθητικού εξοπλισμού. «Ακόμα κι αν οι μαχητές της «ΛΔΝ» διαθέτουν Α/Α συγκροτήματα που βρίσκονται σε λειτουργία είναι απίθανο να είχαν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τα «Buk» για στρατιωτικούς σκοπούς», είπε ο Κλιούτσνικοφ. Σύμφωνα με τον εμπειρογνώμονα, στις τάξεις των μαχητών της «ΛΔΝ» δεν έχει καταγραφεί η ύπαρξη ειδικευμένων επαγγελματιών που να γνωρίζουν το χειρισμό του όπλου. Και είναι μάλλον απίθανο οι δυνάμεις της αυτοανακηρυχθείσας «Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ» να διαθέτουν επιχειρησιακό στρατιωτικό ραντάρ (με σύστημα ανίχνευσης εναέριων στόχων). Επιπλέον, θα ήταν παράξενο να υπήρχε διαθέσιμο «ετοιμοπόλεμο» Α/Α σύστημα SAM και να μην το είχαν χρησιμοποιήσει νωρίτερα εναντίον των ουκρανικών «Su-25», είπε ο Κλιούτσνικοφ απαντώντας σε σχόλιο της RBTH.

Ιδιο ουκρανικό λάθος και το 2001

Λαμβάνοντας υπόψη τα χαμηλά προσόντα των στελεχών του ουκρανικού Στρατού σε αυτό τον τομέα, θεωρητικά, ο πύραυλος θα μπορούσε να εκτοξευθεί κατά λάθος, όπως συνέβη το 2001, όταν το ουκρανικό σύστημα αεράμυνας κατέρριψε πολιτικό αεροσκάφος της αεροπορικής εταιρείας «Sibir», στην πορεία του από το Τελ Αβίβ στο Νοβοροσίσκ, εικάζει ο Κλιούτσνικοφ. Ο στρατιωτικός εμπειρογνώμονας, αρχισυντάκτης του περιοδικού «Νατσιονάλναγια Ομπορόνα» («Εθνική Άμυνα») Ίγκορ Κορότσενκο, έχει παρόμοιες απόψεις.

Η μεταφορά στην Ανατολική Ουκρανία επιπλέον προσωπικού και μέσων των δυνάμεων αντιαεροπορικής άμυνας των ουκρανικών ΕΔ, αλλά και το γεγονός ότι την ίδια μέρα τέθηκαν σε κατάσταση υψηλής επιφυλακής, μπορεί να οδήγησε τελικά στο μοιραίο λάθος. Αυτό μπορεί να συνέβη στη διάρκεια δοκιμαστικού ελέγχου λειτουργίας σε μάχιμη κατάσταση των ουκρανικών Α/Α πυραυλικών συστημάτων «Buk», είτε λόγω της απειρίας του ανειδίκευτου στρατιωτικού προσωπικού και λάθους στους υπολογισμούς, είτε σε ακούσια εκτόξευση βλήματος από σφάλμα του χειριστή, που οδήγησε στην κατάρριψη του μαλαισιανού «Boeing», είπε ο εμπειρογνώμονας στο ρωσικό τηλεοπτικό «Πρώτο κανάλι».
Σύμφωνα με την υπηρεσία Τύπου και Ενημέρωσης του υπουργείου Άμυνας της Ρωσίας, κοντά στην περιοχή Ντονέτσκ της Ουκρανίας, έχουν αναπτυχθεί οι μοίρες του 156ου συντάγματος αντιαεροπορικών πυραύλων των ΕΔ της Ουκρανίας, με 27 εκτοξευτές πυραύλων του Α/Α συγκροτήματος τύπου «Buk M1».

Σενάρια για την κατάρριψη

Ωστόσο, δεν είναι δυνατόν να πούμε με βεβαιότητα ότι η αιτία της συντριβής του πολιτικού αεροσκάφους είναι πυραυλικό βλήμα που εκτοξεύθηκε από Α/Α συγκρότημα «Buk», αν και οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών ομιλούν για το αντίθετο. Το «Μπόινγκ», θα μπορούσε να έχει χτυπηθεί από πύραυλο «αέρος –αέρος» από μαχητικό «Su-27» της Πολεμικής Αεροπορίας της Ουκρανίας. Αυτό εξηγεί το γεγονός, ότι τα ρωσικά ραντάρ δεν ανίχνευσαν εκτόξευση πυραύλου από το έδαφος, πιστεύει ο Βλαντίμιρ Κλιούτσνικοφ.
Το ουκρανικό υπουργείο Άμυνας έχει δηλώσει επίσημα, ότι κατά τη στιγμή της πτώσης του μαλαισιανού «777», τα μαχητικά αεροσκάφη των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας δεν πετούσαν στον εναέριο χώρο. Επιπλέον, έχει ανακοινωθεί, ότι το αεροπλάνο «Boing-777» πετούσε έξω από τη δραστική ζώνη των ουκρανικών συστημάτων αεράμυνας.
Τακτικά - τεχνικά χαρακτηριστικά του αυτοκινούμενου αντιαεροπορικού πυραυλικού συγκροτήματος «Buk Μ1-2»

Ζώνη επιχειρησιακής δράσης, (ακτίνα, km): - σε απόσταση - σε ύψος - με παραμετρική τροχιά	3,32 - 35 0,015 - 20-22 έως 22
Πιθανότητα επιτυχίας/χτυπήματος στόχου ενός πυραύλου «εδάφους – αέρος» (τύπος στόχου): - μαχητικό - ελικόπτερο - πύραυλος κρουζ	0,8 - 0,95 0,3 - 0,6 0,4 - 0,6
Μέγιστη ταχύτητα ιπτάμενων στόχων, m/s:	800
Χρόνος αντίδρασης, s:	22
Ταχύτητα πυραυλικού βλήματος, m/s:	850
Μάζα βλήματος, kg:	685
Μάζα εκρηκτικής κεφαλής, kg:	70
Κανάλια (για το στόχο):	2
Κανάλια (για το βλήμα):	3
Χρόνος ανάπτυξης, min:	5
Αριθμός πυραυλικών βλημάτων σε κάθε όχημα:	4