Συνωμοσία ο χάρτης… «προφητεία» για τη Μ. Ανατολή του 2006;

Το 2006 ένας χάρτης σε ένα περιοδικό των ΗΠΑ παραλίγο να τινάξει στον αέρα τις σχέσεις της Ουάσιγκτον με την Άγκυρα, αφού σε αυτόν η Τουρκία παρουσιαζόταν η μισή από αυτό που είναι τώρα, ενώ εμφανιζόταν και μία εντελώς διαφορετική πραγματικότητα για ολόκληρη την περιοχή της Μέσης Ανατολής.

Του Δρ. Γεωργίου Κ. Φίλη
Ο συγκεκριμένος χάρτης δημοσιεύθηκε στο Περιοδικό των Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ (Armed Forces Journal) τον Ιούνιο του 2006. Ο συγγραφέας της ανάλυσης που συνόδευε την «πέτρα του σκανδάλου» ήταν ο Ραλφ Πίτερς, ενώ ο τίτλος του άρθρου ήταν «Blood borders: How a better Middle East would look» (Ματωμένα Σύνορα: Πως θα έμοιαζε μια καλύτερη Μέση Ανατολή).
Λίγο-πολύ, ο Ρ. Πήτερς προχώρησε σε μία προωθημένη για την εποχή ανάλυση – σενάριο, αναφορικά με το πώς θα μπορούσε να διαμορφωθεί μία Μέση Ανατολή, η οποία θα ήταν απαλλαγμένη από τα τεχνητά σύνορα της μετα-Οθωμανικής και αποικιακής εποχής της δεύτερης δεκαετίας του 20ου αιώνα, και θα διαμορφωνόταν μία κατάσταση η οποία θα ήταν πολύ πιο αντιπροσωπευτική των εθνοτικών και θρησκευτικών πραγματικοτήτων της περιοχής, άρα και πολύ πιο σταθερή.
Με το συγκεκριμένο θέμα έχουμε ασχοληθεί στο παρελθόν με επίκεντρο την υπόθεση των Κούρδων και την οργίλη αντίδραση της Τουρκίας σε σχέση με τη συγκεκριμένη ανάλυση, ειδικά λαμβάνοντας υπόψη το μέσο της δημοσίευσής της άρα με το παρών σημείωμα δεν πρόκειται να επεκταθούμε στο συγκεκριμένο θέμα.
Το δεύτερο που θα μπορούσαμε να σημειώσουμε, είναι το γεγονός πως ο συγκεκριμένος χάρτης και το κατά πόσον οι νέες οντότητες που πρότεινε θα αποτελούσαν λειτουργικά κράτη, χωράει πολύ συζήτηση, η οποία είναι άνευ ουσίας ως ανάλυση σε ένα διαδικτυακό ενημερωτικό χώρο, ενώ θα είχε πολύ ενδιαφέρον να προσεγγιστεί σε ακαδημαϊκό και στρατηγικό επίπεδο.



Η ουσία για την παρούσα ανάλυση, είναι πως η «Αραβική Άνοιξη», ο πόλεμος στην Συρία ως απότοκο της αστάθειας στην Βόρεια Αφρική και η αστάθεια στο Ιράκ (είτε κάποιος κατηγορήσει για αυτό τις ΗΠΑ που εισέβαλαν το 2003 είτε τις κατηγορήσει γιατί αποχώρησαν αργότερα), δημιουργεί όλες εκείνες τις προϋποθέσεις – καταστάσεις μίας γενικευμένης ανάφλεξης, η οποία σίγουρο είναι ότι θα οδηγήσει σε μία νέα ισορροπία, μετά όμως από μία τεράστια εμπλοκή και μία νέα χωρική και εδαφική διευθέτηση η οποία θα αποτυπώνει τη νέα πραγματικότητα επί του εδάφους.

Με λίγα λόγια, ο χάρτης-σενάριο του Πίτερς, όπως αυτός παρουσιάστηκε το 2006, «διαπιστώνει» όλες τις προϋποθέσεις υλοποίησής του το δεύτερο μισό του 2014 και το 2015, όταν η κατάσταση στον γεωπολιτικό χώρο με επίκεντρο το Ιράκ, τη Συρία και το Κουρδιστάν, θα έχει (από)σταθεροποιηθεί προς την μία ή την άλλη κατεύθυνση.

Το ακόμα πιο ενδιαφέρον για τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, είναι να παρατηρήσουμε ότι ο συγκεκριμένος χάρτης αντιλαμβανόταν την κατάσταση στο Σουνιτικό Ιράκ, ως τελείως διαφορετική από το Σιιτικό Ιράκ. Από το 2006, ο αναλυτής μίλησε και κατέδειξε με τον πλέον εμφατικό τρόπο, την πιθανότητα δημιουργίας του «χαλιφάτου» του Σουνιτικού Ιράκ, το οποίο και θα διασπάσει τελικά το Ιράκ, με αποτέλεσμα να ανεξαρτητοποιηθούν και οι Κούρδοι.

Η ουσία της υπόθεσης είναι όχι η «συνομωσιολογική» της πλευρά, δηλαδή «οι Αμερικανοί τα έκαναν όλα και με τον χάρτη που παρουσίασαν μας προετοιμάζουν για το μέλλον», αλλά το γεγονός ότι στις ΗΠΑ, μία χώρα με στρατηγική κουλτούρα και αναλύουν διεξοδικά διαθέσιμα στους ερευνητές δεδομένα και τα αξιοποιούν με το να είναι ετοιμασμένοι για όλα τα σενάρια.

Το ίδιο φυσικά συμβαίνει με κάθε χώρα που σέβεται τον εαυτό της στα θέματα αυτά, όπως για παράδειγμα η Ρωσία ή/και η Κίνα. Είναι επίσης εμφανές, πως πέραν της εκπόνησης σεναρίων – τα οποία θα εξυπηρετήσουν τα εκάστοτε εθνικά συμφέροντα – κάθε γεωπολιτικός δρων είναι σε θέση να αντιληφθεί τις πραγματικότητες του γεωπολιτικού χώρου μέσα στον οποίο δραστηριοποιείται, ενώ μπορεί και να υπολογίσει τις πιθανές συνέπειες των ενεργειών αυτών. Πάλι εκπονώντας σενάρια εξελίξεων και δυνητικών απαντήσεων σε αυτά, ώστε να μην αιφνιδιάζεται.
Άρα, το να πούμε πως οι Αμερικανοί ή οι Ρώσοι, ή οποιοιδήποτε άλλοι «ήξεραν» ή ακόμα χειρότερα «το σχεδίασαν και το έκαναν», στην ουσία δεν είναι ανάθεμα προς αυτούς που «ορίζουν τις τύχες των λαών», αλλά είναι μομφή προς όλους όσοι νομίζουν ότι ο κόσμος είναι κάτι το απλό και πως η έλλειψη σχεδιασμού και ετοιμότητας, είναι κάτι το οποίο δεν πληρώνεται άμεσα και με το χειρότερο προς τα συμφέροντά του κράτους που εκπροσωπούν τρόπο.



Είναι προφανές, ότι οι ΗΠΑ γνώριζαν πως μία εισβολή στο Ιράκ θα ξεκινούσε μία διαδικασία διάλυσης της χώρας με βάση τα «δογματικά χαρακτηριστικά». Όπως ήταν προφανές ,η Ρωσία να αντιλαμβανόταν ότι η ενσωμάτωση της Κριμαίας θα είχε άμεσες συνέπειες και για την σταθερότητα της ίδια της Ουκρανίας.

Είναι όμως εξίσου προφανές, ότι η κυβέρνηση της Βαγδάτης, με τον ρεβανσισμό της απέναντι στη Σουνιτική κοινότητα, την αποξένωσε και την έκανε εύκολη λεία στα χέρια των εξτρεμιστών του ISIL. Είναι επίσης κατανοητό, πως η αχαρακτήριστη πολιτική του Κιέβου απέναντι στους Ρωσόφωνους, τους Ρώσους και όλους τους μη «Άριους-Ουκρανούς», οδήγησε την κατάσταση εκεί που είναι σήμερα.

Με βάση αυτή τη λογική – ελπίζουμε – παράθεση επιχειρημάτων, η παρουσίαση «προφητικών» χαρτών 8 έτη πριν την «υλοποίηση» των προβλέψεών τους επί του πεδίου, δεν αποτελεί τόσο μία συνωμοσία όσο μία συνεπή και βαθιά γνώση των καταστάσεων και της τροπής που θα μπορούσαν να πάρουν διαφορετικά γεγονότα, μετά από τις ενέργειες και τις παραλείψεις των διαφόρων τοπικών και περιφερειακών γεωπολιτικών δρώντων. Εάν φυσικά τις διάφορες «ενέργειες» ή «μη-ενέργειες» κάποιος τις θεωρήσει και αυτές ως «συνωμοσία», αυτό είναι ένα άλλο ζήτημα.
Με συνωμοσία ή χωρίς συνωμοσία, για την ώρα, ο χάρτης του 2006 στο κομμάτι που αφορά το Ιράκ, φαίνεται να βγάνει αληθινός. Μένει να δούμε τι θα πράξουν η Βαγδάτη, η Δαμασκός, το Ερμπίλ, η Τεχεράνη, η Ουάσιγκτον και όλοι οι υπόλοιποι, που εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα στον ευρύτερο χώρο της ιστορικής Μεσοποταμίας.
Το σίγουρο είναι, ότι η περιοχή όπως έχουμε αναφέρει, βρίσκεται στο μεταίχμιο γεωπολιτικών αλλαγών, που μόνο το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου έφερε στην περιοχή και αυτό δεν είναι συνωμοσία αλλά μία πραγματικότητα.

defence-point.gr