"Η αυτοεκτίμηση είναι κάτι που μπορείτε να μάθετε σε κάθε στιγμή της ζωή σας"

Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η αυτοεκτίμηση είναι κάτι με το οποίο γεννιέται κανείς και είτε το έχει είτε όχι. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση συνδέεται συχνά με την κατάθλιψη. Εμφανίζεται ως αυτοκριτική και αυτομομφή – με άλλα λόγια, αρνητικές σκέψεις για τον εαυτό σας.

Από τον Επίκουρο Καθηγητή Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, κύριο Πέτρο Σκαπινάκη.

Οι καταθλιπτικές σκέψεις είναι γενικά αρνητικές. Όταν πάσχετε

από κατάθλιψη, σκέπτεστε αρνητικά για εσάς, το μέλλον, τους άλλους ανθρώπους και τις επιλογές σας. Θυμάστε, επίσης, κυρίως αρνητικά γεγονότα.

Οι αρνητικές σκέψεις αυξάνουν το αίσθημα θλίψης και την κακή διάθεση και υπάρχουν στοιχεία, τα οποία δείχνουν ότι η εκπαίδευση για αύξηση της αυτοεκτίμησης είναι πολύ αποτελεσματική κατά της κατάθλιψης.

Παρόλα αυτά, από χαμηλή αυτοεκτίμηση δεν υποφέρουν μόνο όσοι πάσχουν από κατάθλιψη. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση εμφανίζεται, επίσης, με άλλες ψυχικές νόσους και παρατηρείται ακόμη σε άτομα που μπορεί να μην πάσχουν από κάποια ψυχική ασθένεια αλλά δεν πιστεύουν καθόλου στον εαυτό τους.

Η χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να οδηγήσει μακροπρόθεσμα σε ψυχική ασθένεια κατά τον ίδιο τρόπο όπως και η έλλειψη κοινωνικών δεξιοτήτων.

Τι είναι η χαμηλή αυτοεκτίμηση;

Ψυχολογικά, η χαμηλή αυτοεκτίμηση ορίζεται ως ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζεστε στη δική σας σκέψη – η γνωσιακή παρουσίαση του εαυτού σας. Αφορά στον τρόπο με τον οποίο σκέπτεστε για τον εαυτό σας. Οι σκέψεις σας για εσάς τους ίδιους βασίζονται στην πρώιμη ανάπτυξη και εμπειρία σας.

Είναι σαφές ότι ένα άτομο στο οποίο δόθηκε πολύς έπαινος, πολλή αγάπη, μεγάλη υποστήριξη και θετική επιβεβαίωση σε όλη τη διάρκεια της παιδικής του ηλικίας και νεότητας θα έχει αναπτύξει την αυτοεκτίμησή του σε υψηλότερο βαθμό από ένα άτομο που δεχόταν κριτική και γνώρισε αρκετά νωρίς την εχθρότητα και την αδιαφορία.

Παρόλα αυτά, είναι πιο περίπλοκο από το να έχετε απλά δεχθεί επαίνους. Η αυτοεκτίμηση σχετίζεται άμεσα με το τι σκέπτεστε για τον εαυτό σας, τι λέτε για τον εαυτό σας και για ποια πράγματα έχετε πειστεί σχετικά με τον εαυτό σας.

Υπονομεύει τη διάθεσή σας και την εμπιστοσύνη στον εαυτό σας

Λέγοντας εμπιστοσύνη στον εαυτό μας εννοούμε τον τρόπο με τον οποίο  λειτουργούμε και επικοινωνούμε σε σχέση με τους άλλους. Είναι, για παράδειγμα, σημαντικό να μπορείτε να πείτε όχι, να θέσετε ένα όριο, να απαιτήσετε πράγματα από τα άτομα γύρω σας και να κυνηγήσετε αυτό που θέλετε ενώ παράλληλα να αποφεύγετε ο,τιδήποτε σας βλάπτει στη ζωή σας.

Όταν ένα άτομο είναι καλό τόσο στην ικανοποίηση των αναγκών του όσο και στη φροντίδα του εαυτού του και στην αυτοπροστασία του όταν υποβάλλεται σε κάτι άσχημο, τότε ονομάζουμε την κατάσταση αυτή ισορροπία επιθυμίας – πόνου.

Η ψυχική υγεία συνδέεται με την αυτοεκτίμηση και την εμπιστοσύνη στον εαυτό σας και η αυτοεκτίμηση, καθώς και η εμπιστοσύνη στον εαυτό σας συνδέονται με δεξιότητες – κοινωνικές δεξιότητες.

Είναι σημαντικό να έχετε κοινωνικές δεξιότητες προκειμένου να μπορείτε να επικοινωνείτε αποτελεσματικά και να επιλύετε προβλήματα, όταν αυτά προκύπτουν. Οι κοινωνικές δεξιότητες είναι από μόνες τους ένα αντίδοτο έναντι του άγχους και της κατάθλιψης ενώ το ίδιο ισχύει και για τις εποικοδομητικές σκέψεις.

Ονομάζεται επιτυχής αντιμετώπιση – η ικανότητα να ανταπεξέρχεται κανείς και να ζει με αυτό που δεν μπορεί να είναι αλλιώς, καθώς και το να μαθαίνει κάτι από εκείνες τις κακές περιστάσεις προκειμένου να καταστεί πιο δυνατός. Εάν μάθατε κάτι, τότε δεν έγιναν όλα μάταια.

Μια ευτυχισμένη ζωή δεν είναι μια ζωή χωρίς προβλήματα αλλά μια ζωή όπου το άτομο μπορεί να επιλύσει τα προβλήματα που αναμφίβολα θα παρουσιαστούν.

Αρνητικές σκέψεις

Όταν πρόκειται για το βασικό τρόπο με τον οποίο σκέπτεστε για τον εαυτό σας, τότε μιλάμε για το προσωπικό σχήμα ή εκείνο το οποίο βαθιά μέσα μας πιστεύουμε και για το οποίο έχουμε πειστεί.

Η χαμηλή αυτοεκτίμηση συνδέεται με τη σκέψη «Δεν είμαι αρκετά καλός». Η σκέψη αυτή μπορεί να εμφανιστεί με πολλές μορφές. Εάν έχει μετατραπεί σε προσωπικό σχήμα λόγω πάρα πολλών ηττών και απογοητεύσεων, οι αρνητικές και αυτοκαταστροφικές σκέψεις απελευθερώνονται αυτόματα.

Λειτουργεί ως ένα αρνητικό μικροτσίπ, το οποίο στέλνει αυτόματα σήματα και δημιουργεί ένα ολόκληρο μοτίβο σκέψεων, το οποίο καταστρέφει τον εαυτό σας και σας δυσκολεύει να νοιώσετε άξιος και αρκετά καλός, καθώς και να αποκτήσετε εμπιστοσύνη στον εαυτό σας και τους άλλους.

Η χαμηλή αυτοεκτίμηση προκαλεί μια σειρά αρνητικών σκέψεων, οι οποίες σας δυσκολεύουν να νοιώσετε ευτυχία και επιτυχία. Οι αρνητικές αυτές σκέψεις συχνά αντανακλούν αυτό που ονομάζουμε υποκείμενες ιδέες ή υποκείμενοι κανόνες του τι είναι σωστό και τι λάθος. Προκειμένου να αποκατασταθεί μια χαμηλή αυτοεκτίμηση, πρέπει πρώτα να αναγνωρίσετε τις αρνητικές σκέψεις.

Οι τυπικές αρνητικές σκέψεις για τον εαυτό σας μπορεί να είναι:

«Αν κάνω κάποιο λάθος, αυτό σημαίνει ότι δεν είμαι αρκετά καλός».

«Αν οι άλλοι διαφωνούν μαζί μου, είναι γιατί δεν είμαι αρκετά καλός».

«Αν οι άλλοι είναι θυμωμένοι μαζί μου, είναι γιατί έχω κάνει κάτι λάθος».

«Αν κάποιος δε με συμπαθεί, είναι γιατί έχω κάνει τόσα πολλά λάθη».

Πίσω από αυτές τις σκέψεις κρύβονται συχνά μη ρεαλιστικές ιδέες σχετικά με το ότι

Δεν επιτρέπεται να κάνουμε λάθη

Δεν πρέπει ποτέ να διαφωνούμε με τους άλλους

Δεν πρέπει ποτέ να δείχνουμε ότι είμαστε λυπημένοι ή απογοητευμένοι

Κρύβεται, επίσης, μια μη ρεαλιστική επιθυμία όλοι να σας συμπαθούν πάντα, όλοι να δέχονται ότι κάνετε και κανείς να μην μπορεί να βρει κάποιο λάθος σε εσάς.

Οι ιδέες και επιθυμίες αυτές καταπίνουν όλη σας την ενέργεια και κλειδώνουν την εστίασή σας σε όλα τα αρνητικά πράγματα. Ό,τι και αν σκεφτείτε είναι κακό και λάθος. Το χειρότερο είναι να αφήσετε την χαμηλή αυτοεκτίμηση να σας παραλύσει στις σχέσεις σας με τους άλλους ανθρώπους. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να εκδηλωθεί με υποχωρητικότητα και απομόνωση ή ως επιθετικότητα και απόρριψη.

Πηγή: boro.gr