Ακτίνες Χ από το…υπερπέραν

Τις εκπέμπει ένα κβάζαρ που βρίσκεται 12.4 δισ. έτη φωτός μακριά



Θοδωρής Λαΐνας

Με μπλε χρώμα εικονίζονται οι ακτίνες Χ που ταξιδεύουν από την άκρη του Σύμπαντος

Μια ανακάλυψη που μπαίνει στον κατάλογο των διαστημικών ρεκόρ έκανε το διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra. Εντόπισε την εκπομπή ακτίνων Χ από ένα κβάζαρ που βρίσκεται στις εσχατιές του Σύμπαντος και πιο συγκεκριμένα σε απόσταση 12.4 δισ. έτη φωτός από τη Γη. Το κβάζαρ έχει την κωδική ονομασία GB 1428+4217 και αποτελεί την πιο μακρινή «πηγή» ακτίνων Χ που έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα.



H NASA στη συνέχεια έστρεψε και άλλα διαστημικά και επίγεια τηλεσκόπια προς αυτή τη πηγή και όλα τράβηξαν εικόνες. Η διαστημική υπηρεσία των ΗΠΑ έδωσε στη δημοσιότητα μια φωτογραφία που αποτελεί σύνθεση αυτών των εικόνων.

Τα κβάζαρ

Τα κβάζαρ είναι μακρινά και λαμπρά αντικείμενα του Σύμπαντος, που το  καθένα  εκπέμπει ενέργεια εκατοντάδες φορές μεγαλύτερη από έναν γιγάντιο γαλαξία. Πρωτοανακαλύφθηκαν το 1960, όταν οι αστρονόμοι έψαχναν για πολύ ισχυρές ραδιοπηγές. Γι' αυτόν το λόγο ονομάστηκαν QUAsi-stellAR (ημιαστρικές ραδιοπηγές) ή ημιαστέρες.

Σήμερα ξέρουμε πως δεν έχουν καμιά ομοιότητα με τους αστέρες αν και στις φωτογραφίες μοιάζουν. Η μελέτη τους είναι σπουδαία λόγω της εικόνας που σχηματίζουμε για τα αρχαιότερα αντικείμενα του Σύμπαντος. Δημιουργήθηκαν στο αρχέγονο Σύμπαν και η ηλικία τους συγκρίνεται με αυτή του ίδιου του Σύμπαντος. Αν και υπήρχαν πολλές θεωρίες για την προέλευσή τους η κυρίαρχη επιστημονική άποψη είναι πως τα κβάζαρ είναι πυρήνες γαλαξιών που περιέχουν στο κέντρο τους μια μεγάλη μαύρη τρύπα.