Στην Ανατολία γεννήθηκαν τα αμπέλια

Το πρώτο κρασί δημιουργήθηκε πριν από 7 έως 10,5 χιλιάδες χρόνια



Βαγγέλης Πρατικάκης

Σχεδόν όλα τα σημερινά κρασιά παράγονται από το ευρωπαϊκό αμπέλι Vitis vinifera

Το πρώτο κρασί δημιουργήθηκε από άγρια αμπέλια στην περιοχή της Ανατολίας πριν από 7 έως 10,5 χιλιάδες χρόνια, υποδεικνύουν νέες γενετικές αναλύσεις και αρχαιολογικά ευρήματα.



Οι ποικιλίες
Στις εύκρατες περιοχές του Βορείου Ημισφαιρίου έχουν αναγνωριστεί ως σήμερα περίπου 60 είδη αμπέλου (το γένος Vitis), από τα οποία ελάχιστα έχουν χρησιμοποιηθεί στην οινοποιία. Πρακτικά, όλα τα σημερινά κρασιά προέρχονται από ποικιλίες της ευρωπαϊκής αμπέλου, Vitis vinifera, το οποίο απαντάται ακόμα και σήμερα σε άγρια κατάσταση στη Μεσόγειο, την Κεντρική Ευρώπη, την Εγγύς Ανατολή και την Κεντρική Ασία.
Το ευρωπαϊκό αμπέλι φύεται και στην Τουρκία, η οποία μπορεί να μην είναι γνωστή για την οινοποιία της, διατηρεί όμως αρκετές «αρχαίες» ποικιλίες όπως το Μποάσκερε και το Οκιούζγκιοζου. Οι ποικιλίες αυτές, σε συνδυασμό με κάποια ενδιαφέροντα αρχαιολογικά ευρήματα, τράβηξαν το ενδιαφέρον του Ελβετού ειδικού Χοσέ Βουλαμόθ, ο οποίος διερεύνησε τη γενεαλογία της αμπέλου σε συνεργασία με τον Πάτρικ ΜακΓκόβερν, βιομοριακού αρχαιολόγου στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια. Και οι δύο, σχολιάζει το Γαλλικό Πρακτορείο, θεωρούνται αυθεντίες στη γενεαλογία των κρασιών και έχουν δημοσιεύσει βιβλία για το θέμα.
«Θέλαμε να συλλέξουμε δείγματα άγριων και καλλιεργούμενων αμπέλια από την Εγγύς Ανατολή -δηλαδή την νοτιοανατολική Ανατολία, την Αρμενία και τη Γεωργία- για να μάθουμε σε ποια περιοχή το άγριο αμπέλι είναι πιο συγγενικό γενετικά με την καλλιεργούμενη ποικιλία» ανέφεραν οι ερευνητές σε συνέδριο οινολογίας που πραγματοποιείται στη Σμύρνη.
Οι αναλύσεις
Οι γενετικές αναλύσεις έδειξαν ότι, από γενετική άποψη, οι καλλιεργούμενες ποικιλίες Vitis vinifera συγγενεύουν περισσότερο με τα άγρια αμπέλια που καταλαμβάνουν ακόμα και σήμερα μεγάλες εκτάσεις στην Τουρκία.
Στις γενετικές ενδείξεις έρχονται να προστεθούν τα προκαταρκτικά ευρήματα από αρχαιολογικές μελέτες, τα οποία υποδεικνύουν ότι το ευρωπαϊκό αμπέλι καλλιεργήθηκε πρώτα στην νοτιοανατολική Ανατολία κάποια στιγμή από το 5.000 έως το 8.500 π.Χ, ανέφερε ο Δρ ΜακΓκάβερν. Οι ερευνητές επισήμαναν πάντως ότι τα άγρια αμπέλια της Τουρκίας απειλούνται τώρα από το έντομο της φυλλοξήρας, το οποίο προέρχεται από τη Βόρειο Αμερική.