Μήπως δεν "διαβάζουμε" καλά την Τουρκία;

Του Παντελή Σαββίδη

Ο τίτλος του βιβλίου του Στρατηγού Φράγκου Φραγκούλη ήταν εύστοχος. Ποια Τουρκία, ποιοί Τούρκοι; Τι σχέση έχει η σημερινή Τουρκία με τους Τούρκους;

Αυτές τις ημέρες, με αφορμή την σύνθεση της κυβέρνησης Ερντογάν, στα ΜΜΕ αναλύεται η προσωπικότητα και η πολιτική που θα ακολουθήσουν εμβληματικά πρόσωπα της νέας τουρκικής κυβέρνησης.

Βεβαίως, τουρκική λέγεται η κυβέρνηση, τουρκική θεωρείται η κοινωνία τους και Τουρκία λέγεται η χώρα. Αλλά ποια σχέση έχει ο μικρασιατικός αυτός λαός (που αποτελείται απο πολλές λαότητες) με τους Σελτζούκους, ή τους Οθωμανούς που κατέβηκαν απο την Κεντρική Ασία, κυριάρχησαν στην περιοχή και αναμίχθηκαν με τους λαούς που συγκροτούσαν το Βυζάντιο;

Το κύριο χαρακτηριστικό της τουρκικής κυβέρνησης είναι μια σύνθεση Κούρδων, Ποντίων, Ελληνόφωνων ή μη και Αράβων, όπως ενδεχομένως ο Καλίν. Οι ελληνόφωνοι της τουρκικής κυβέρνησης μιλούν ποντιακά καλύτερα και απο τον άριστο γνώστη της διαλέκτου στην Ελλάδα. Ακόμη και ο πρώην υπουργός Χουλουσί Ακάρ ήταν τσερκέζος, όχι τούρκος. Κούρδος ο Φιντάν, κούρδος ο Σιντζέκ, κουρδικής καταγωγής πολλά στελέχη του κρατικού μηχανισμού. Τους ελληνόφωνους δεν θέλω να τους προσδιορίσω.

Αυτό το μίγμα αποτελεί την ηγεμονεύουσα πολιτική τάξη της Τουρκίας σήμερα, μιας Τουρκίας με μειοψηφία τουρκική.

Έχουμε να κάνουμε με μια σύγχρονη μορφή του Βυζαντίου, αν εξαιρέσουμε την κυρίαρχη θρησκεία.
Δυστυχώς, στην απο εδώ πλευρά του Αιγαίου το Βυζάντιο δεν έγινε αποδεκτό, παρά μόνο ως φολκλόρ, δεν μελετήθηκε και δεν εξάγονται συμπεράσματα απο την πολιτική του. Περισσότερο οι πρώτοι πυρήνες του νεοελληνικού κράτους αναζήτησαν ταυτότητα στην Αρχαία Ελλάδα χωρίς να μπορέσουν, στη συνέχεια, να αφομοιώσουν τον πολιτισμό της, τον οποίο οι σύγχρονοι Έλληνες εγκατέλειψαν ακόμη και ως διδαχή στα σχολεία τους. Η χώρα και η κοινωνία αφέθηκαν στον αυτόματο πιλότο. Ό,τι προκύψει απο το κυρίαρχο αθηναϊκό αμάλγαμα στο οποίο η ισορροπία μεταξύ ελληνικού και μη τείνει να αντιστραφεί. Και επειδή οι ιδεολογικοί μηχανισμοί υπάρχουν και λειτουργούν στην Αθήνα (απο εκεί εκπορεύονται τα πάντα), η νέα αθηναϊκή ιδεολογία διαχέεται στην επικράτεια. Το στίγμα της, μόνο, ως θεωρητική προσπάθεια μπορεί να χαρακτηρισθεί ελληνικό. Θα διάβαζα με ενδιαφέρον τι το ελληνικό φέρει ως πολιτισμό η σύγχρονη Ελλάδα πέραν του περιβάλλοντος και του χώρου.

Εν ολίγοις, στις δύο πλευρές του Αιγαίου έχουμε δύο λαούς με τις σύγχρονες ονομασίες τους: Στην Ανατολική έχουμε τον αποκαλούμενο τουρκικό λαό που ενσωμάτωσε την βυζαντινή παράδοση πλην της θρησκείας και στην Δύση τον ελληνικό που δεν αφομοίωσε ούτε το Βυζάντιο, ούτε την Αρχαία Ελλάδα. Ούτε, φυσικά, την σύνθεσή τους.

Τι είναι απο άποψη πολιτιστικού στίγματος η νεοελληνική κοινωνία; Λίγο απο όλα. Αυτό το λίγο απ όλα δεν της δίνει συνοχή, ούτε σκοπό. Είναι δύο αδυναμίες που αν δεν λειτουργούν διαλυτικά, σίγουρα δεν διαμορφώνουν συνεκτική κοινωνία. Ακόμη δεν έχουμε αποφασίσει τι θέλουμε να είμαστε.
Αυτό έχει τη σημασία του αλλά, ίσως, δεν είναι υπαρξιακού χαρακτήρα για την παρουσία μας στην περιοχή. Εκείνο που είναι καταλυτικό, είναι η λανθασμένη ανάγνωση της γειτονικής χώρας. Η οποία εξελίσσεται. Δεν έχουμε να κάνουμε με μια Τουρκία όπως την προσλάβαμε στα μαθητικά μας μυαλά. Έχουμε να κάνουμε με μια πολυεθνοτική σύνθεση με υποδώρεια συνείδηση της διαφορετικότητάς της αλλά με αποφασιστική υπεράσπιση του κοινού της χαρακτηρισμού ως τουρκικής.

Η σχέση μαζί της και η αντιμετώπισή της είναι ένα πολύπλοκο φαινόμενο το οποίο, προς το παρόν, η Αθήνα δεν φαίνεται να μπορεί να αναγνώσει. Ας ελπίσουμε ότι θα καταφέρει κάποια στιγμή να ενσκήψει πάνω του.

Πηγή anixneuseis.gr

* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.