Στην Ευρώπη το μοντέλο της ευημερίας έχει δεχθεί μεγάλη πίεση από μια σειρά κρίσεων: Covid, κλιματική αλλαγή, ο πόλεμος στην Ουκρανία και ο πληθωρισμός προκαλούν φόβους κοινωνικής παρακμής.
Μιχάλης Ψύλος
Για τον Αριστοτέλη, η ολιγαρχία ήταν μια μορφή διακυβέρνησης που δεν ήταν προσανατολισμένη στο κοινό καλό και ως εκ τούτου ήταν μια «κακή» μορφή διακυβέρνησης.
H Ευρωπαϊκή Ένωση δεν το βλέπει διαφορετικά. Έβαλε την «από-ολιγαρχοποίηση» στη λίστα υποχρεώσεων για την Ουκρανία, τη Μολδαβία και τη Γεωργία, εάν θέλουν να κάνουν πραγματικότητα τα σχέδιά τους να γίνουν μέλη της ΕΕ.
Οι προοδευτικές δυνάμεις στην Ευρώπη είναι κάθετες στο αίτημά τους για «από-ολιγαρχοποίηση», επειδή βλέπουν ολόκληρα κράτη να καθίστανται όμηροι ιδιωτικών συμφερόντων.
Οι ολιγάρχες με τα λεφτά στα χέρια τους υποχρεώνουν τις «εξουσίες» να χορεύουν σαν μαριονέτες με τη μουσική που παίζεται στο βάθος και τον ρυθμό της οποίας οι πολίτες δεν ακούνε, αλλά αισθάνονται.
Η διάκριση των εξουσιών γίνεται πολλές φορές παιχνίδι σκιών, η δημοκρατία σκηνικό για τους «πρωταγωνιστές».
Δυστυχώς, και στη Δύση, το πολιτιστικό κύρος και η ηθική εκτίμηση που είχαν χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Αγγλία έχει μειωθεί σημαντικά. Ειδικά, μετά από όλα όσα συνέβησαν εκεί τα τελευταία 10 χρόνια με πολιτικούς όπως ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Μπόρις Τζόνσον.
Στην Ασία και την Αφρική κλείνουν πλέον τα αυτιά τους όταν πολλά κράτη της Δύσης μιλούν για δημοκρατία ή για τον αγώνα ενάντια σε αυτοκρατορίες όπως η Ρωσία και η Κίνα. Όλο και λιγότεροι άνθρωποι θέλουν να ακούσουν για αυτήν την εξέλιξη.
Η μεγάλη αμερικανική αφήγηση των τελευταίων 30 ετών δεν ισχύει πλέον: Περιφερειακές δυνάμεις παράγουν τις δικές τους αφηγήσεις: ινδουιστικός εθνικισμός, ρωσικός ιμπεριαλισμός, κινεζική υπεροχή: Όλα συνιστούν απόπειρες αντικατάστασης της τελευταίας παγκόσμιας ιδεολογίας που ήταν η αμερικανοποίηση συν παγκοσμιοποίηση.
Υπάρχει μια απώλεια εξουσίας της Δύσης που ξεκίνησε ήδη από την εποχή της από-αποικιοποίησης. Έθνη όπως η Ινδία, η Κίνα, η Ινδονησία και άλλες πολυπληθείς χώρες, άρχισαν να απομακρύνονται από τους Ευρωπαίους ηγεμόνες και να χαράσσουν πολιτικά, πνευματικά, ηθικά και οικονομικά μια δική τους, ξεχωριστή θέση στην ευρύτερη παγκόσμια ιστορική σκηνή.
Φυσικά, οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να είναι η πρώτη δύναμη στον κόσμο. Έχουν τη μεγαλύτερη στρατιωτική παρουσία στον κόσμο, έχουν ένα τεράστιο πυρηνικό οπλοστάσιο και μια πολύ ισχυρή οικονομία. Αλλά σε σύγκριση με το πού βρίσκονταν πριν από 50 ή 60 χρόνια, υστερούν. Η Κίνα και άλλες χώρες προχωρούν ανοδικά, τόσο γεωπολιτικά, όσο και οικονομικά.
Στην Ευρώπη μας το μοντέλο της ευημερίας έχει δεχθεί μεγάλη πίεση από μια σειρά κρίσεων: Covid, κλιματική αλλαγή, ο πόλεμος στην Ουκρανία και ο πληθωρισμός, προκαλούν φόβους κοινωνικής παρακμής. Ιδιαίτερα στα λεγόμενα μεσαία στρώματα, ένα τμήμα των οποίων στρέφεται σε ακροδεξιές λύσεις.
Το πολιτικό και οικονομικό μέλλον της Ευρώπης θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό από το πόσο μπορεί να ανανεωθεί το μεταπολεμικό μοντέλο της ευημερίας. Και η υπόσχεση για ειρήνη και κοινωνική πρόοδο.
Μια επιτυχημένη προοδευτική οικονομική πολιτική τον 21ο αιώνα δεν μπορεί παρά να βασίζεται πάντα στη διανεμητική δικαιοσύνη. Και στη δημιουργία μιας οικονομίας που δημιουργεί βιώσιμη και κοινωνικά δίκαιη ευημερία.
0 Σχόλια