Του Κώστα Στούπα
"Αγαπητέ κύριε Στούπα, διάβασα με προσοχή το άρθρο, όλα καλά με τις εξαγορές της ΔΕΗ & τη βιωσιμότητά της στον ιδιωτικό τομέα, φυσικά σχεδόν, αλλά δεν διάβασα πουθενά για το τι μέλλει γενέσθαι όσον αφορά τα υψηλά τιμολόγια στους καταναλωτές, τις αυξημένες χρεώσεις στα οικιακά τιμολόγια που αφορά όλους μας σαν πολίτες.
Θα παραμείνουν τόσο υπερβολικά υψηλά; Θα αυξηθούν κι άλλο; Θα μειωθούν εν πάροδο; Διότι καλές οι επιδοτήσεις & τα pass για το ρεύμα & τα ενεργειακά (αέριο κλπ) αλλά τα κρατικά λεφτά δεν μπορεί να είναι για πάντα, κάποτε τελειώνουν, αν δεν τελειώσουν τότε το κόστος αυτό είτε θα πρέπει να καλυφθεί από κρατικό δανεισμό είτε από κι άλλη φορολογία, πού θα φτάσει αυτό; Τον πολύ κόσμο αυτό τον απασχολεί ξέρετε…"
Απάντηση: Η εξαγορά της ΔΕΗ στη Ρουμανία κατά την εκτίμησή μου δεν έχει άμεση συνέπεια στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος, αλλά έμμεση και μακροπρόθεσμη...
Η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος εξαρτάται κυρίως από το κόστος παραγωγής του. Υπό την έννοια αυτή για να εκτιμήσουμε την πορεία του κόστους της ηλεκτρικής κατανάλωσης θα πρέπει να παρακολουθούμε την πορεία της τιμής του φυσικού αερίου που είναι αυτή την περίοδο η βασική πρώτη ύλη για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος.
Η τιμή του φυσικού αερίου αποκλιμακώνεται τους τελευταίους μήνες. Τούτο συμβαίνει για συγκυριακούς λόγους που έχουν να κάνουν με εποχιακές διακυμάνσεις της προσφοράς και της ζήτησης.
Το πιθανότερο είναι πως τους επόμενους μήνες όταν θα αυξηθεί η ζήτηση, οι τιμές θα αυξηθούν ξανά. Η ζήτηση θα αυξηθεί γιατί:
α) Γιατί στην Ευρώπη θα χρειαστεί να γεμίσουν οι δεξαμενές εν όψει του επόμενου χειμώνα
β) Γιατί η έξοδος της Κίνας από το λοκντάουν αυξάνει την οικονομική δραστηριότητα, άρα και τη ζήτηση...
Η μεγάλη άνοδος της τιμής του φυσικού αερίου την τελευταία διετία οφείλεται σε δυο λόγους:
α) Στην προχειρότητα του σχεδιασμού της ενεργειακής μετάβασης από τις κυβερνήσεις διεθνώς. Επειδή το σχέδιο ενεργειακής μετάβασης προέβλεπε τον δραστικό περιορισμό της κατανάλωσης υδρογονανθράκων στα επόμενα 10-15 χρόνια, οι περισσότερες εταιρείες αναζήτησης και εξόρυξης υδρογονανθράκων σταμάτησαν να κάνουν επενδύσεις. Αυτό μείωσε τη δυνητική αντικατάσταση της υπάρχουσας παραγωγής στα επόμενα χρόνια.
Οι αγορές το αντελήφθησαν και προσπάθησαν να προεξοφλήσουν το διαφαινόμενο χάσμα μεταξύ προσφοράς και ζήτησης.
Το τελευταίο δωδεκάμηνο και κυρίως μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, το κλίμα άρχισε να αλλάζει. Πολλές εταιρείες επενδύουν ξανά στην αναζήτηση νέων κοιτασμάτων. Είναι χαρακτηριστικό πως ενώ είχαν σταματήσει οι έρευνες στην Ελλάδα, τους τελευταίους μήνες έχουν ξεκινήσει πάλι και σύντομα θα έχουμε τις πρώτες γεωτρήσεις.
β) Ο δεύτερος λόγος της εκτόξευσης των τιμών έχει να κάνει με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και την προσπάθεια της Ευρώπης να απεξαρτηθεί ενεργειακά από τη Ρωσία, για λόγους ευνόητους.
Αυτό σημαίνει πως η Ευρώπη θα πρέπει να υποκαταστήσει το 40% περίπου της κατανάλωσης φυσικού αερίου με εισαγωγές LNG (Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου) στην αρχή και άλλες πηγές μέσω αγωγών στη συνέχεια.
Τούτο δεν είναι κάτι που μπορεί να γίνει από τη μια μέρα στην άλλη. Χρειάζονται επενδύσεις σε εγκαταστάσεις αποθήκευσης και επαναεριοποίησης. Επίσης, η διαδικασία υγροποίησης του φυσικού αερίου, μεταφοράς με πλοία, αποθήκευσης και επαναεριοποίησης, για να φτάσει στον καταναλωτή αυξάνει το κόστος σε σχέση με το αέριο που έφτανε μέσω αγωγών...
Όλα αυτά έχουν αντίκτυπο στην τιμή που αγοράζει ο τελικός καταναλωτής είτε είναι νοικοκυριό, είτε ηλεκτρική εταιρεία είτε βιομηχανία.
Ο λόγος της απεξάρτησης από το ρωσικό αέριο δεν χρήζει ανάλυσης. Η σημαντική εξάρτηση από έναν προμηθευτή για ένα βασικό αγαθό μας καθιστά έρμαιο εκμετάλλευσης και άσκησης γεωπολιτικής επιρροής. Με λίγα λόγια εξαρτά την ευημερία και την ελευθερία μας από τις προθέσεις του.
Η εξάρτηση αυτή έγινε επειδή οι πολιτικοί μας, και κυρίως της Γερμανίας, στην Ε.Ε. αγνόησαν τους μακροπρόθεσμους κινδύνους για χάρη των βραχυπρόθεσμων οφελών. Το κάνουν συχνά οι πολιτικοί αυτό προκειμένου να κρατούν ευχαριστημένους τους ψηφοφόρους.
Τι μέλλει γενέσθαι...
Ακόμη και αν βρεθούν σημαντικά και εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα στην Κρήτη, τη Ν.Α. Μεσόγειο και αλλού, στον Ευρωπαίο καταναλωτή αυτά δεν θα φτάσουν τουλάχιστον πριν περάσουν 5-6 χρόνια.
Κατά συνέπεια οι τιμές που γνωρίζαμε πριν την ενεργειακή κρίση δύσκολα θα επανέλθουν, εκτός αν προκύψει κάποια μεγάλη ύφεση στην παγκόσμια οικονομία, κάτι που θα έχει χειρότερες συνέπειες στη ζωή μας.
Δεν θα έχουμε ξανά όμως και τις υψηλές τιμές που βιώσαμε το 2022 καθώς εξομαλύνεται ο εφοδιασμός της Ευρώπης με LNG.
Λογικά τα επόμενα 10-15 χρόνια οι υδρογονάνθρακες θα συνεχίσουν να αποτελούν τη βασική πηγή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Σταδιακά η συμμετοχή των ΑΠΕ θα αυξάνεται, αλλά προς το παρόν η συμμετοχή τους είναι μικρή και κυρίως ακανόνιστη. Οι ΑΠΕ παράγουν όταν έχει άνεμο ή έχει ηλιοφάνεια και όχι όταν η ζήτηση για κατανάλωση ηλεκτρικού αυξάνεται.
Αυτό σημαίνει πως χρειάζονται σημαντικές επενδύσεις αποθήκευσης της ενέργειας. Δεν έχω διαβάσει κάποιο σχέδιο ολοκληρωμένο για το κόστος της παραγόμενης ενέργειας στον τελικό καταναλωτή σε ένα σύστημα παραγωγής, αποθήκευσης και μεταφοράς που κατά 100% θα βασίζεται σε ΑΠΕ.
Λογικά το κόστος παραγωγής από τις ΑΠΕ θα μειώνεται όσο αυξάνονται οι επενδύσεις και η χρήση τους. Το ίδιο θα πρέπει να ισχύει και για την αποθήκευση.
Η εξαγορά της ΔΕΗ...
Η εξαγορά της ΔΕΗ στη Ρουμανία συμβάλλει στην ομαλοποίηση της εγχώριας αγοράς ενέργειας μέσω της δημιουργίας συνθηκών ανταγωνισμού μεταξύ των εταιρειών.
Ο Έλληνας καταναλωτής μπορεί θα ωφεληθεί αν λειτουργήσει ο ανταγωνισμός μεταξύ των εταιρειών που παράγουν και εμπορεύονται ηλεκτρική ενέργεια. Όταν λειτουργεί ο ανταγωνισμός αποτελεσματικά, οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να πωλούν ρεύμα με ανεξέλεγκτα μεγάλα περιθώρια κέρδους. Όποια επιχειρήσει να κερδοσκοπήσει θα χάσει πελάτες από τους ανταγωνιστές.
Προκειμένου να λειτουργήσει η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στοιχειωδώς αποτελεσματικά το μερίδιο του άλλοτε κρατικού μονοπωλίου της ΔΕΗ θα πρέπει να μειωθεί κάτω του 50%.
Η εξαγορά στη Ρουμανία δημιουργεί οικονομίες κλίμακας και θα βοηθήσει την εταιρεία να μειώσει το μερίδιο χωρίς να υποστεί καθίζηση των οικονομικών μεγεθών, κάτι που πριν το 2019 θα οδηγούσε σε χρεοκοπία.
Η εξαγορά στη Ρουμανία λοιπόν συνεισφέρει στην απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και άρα αποτελεσματικότερη λειτουργία της προς όφελος των καταναλωτών, των επιχειρήσεων και της οικονομίας.
Οι λογαριασμοί του ηλεκτρικού εξαρτώνται λοιπόν από δύο παράγοντες. Ο πρώτος είναι το κόστος παραγωγής που συναρτάται κυρίως από την τιμή του φυσικού αερίου.
Ο δεύτερος είναι η αποτελεσματική λειτουργία του ανταγωνισμού μεταξύ των εταιρειών που παράγουν ρεύμα.
0 Σχόλια