Του Κώστα Ράπτη
Το βιντεοσκοπημένο μήνυμα το οποίο δημοσιοποίησε χθες Τετάρτη ο κύριος αντίπαλος του Ταγίπ Ερντογάν στις προεδρικές εκλογές της 14ης Μαΐου, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου ήταν από μία άποψη ιστορικό. Διότι έθιγε μία διαχωριστική γραμμή στην τουρκική κοινωνία για την οποία δεν γίνεται εύκολα λόγος. Και η οποία άλλωστε τον αφορά προσωπικά, εφόσον πρόκειται για την αλεβιτική του πίστη.
Το γεγονός ότι ο Κιλιτσντάρογλου προέρχεται από θρησκευτική μειονότητα θεωρούνταν ένα από τα στοιχεία που τον καθιστούσαν "μη εκλόγιμο”. Όμως ο ηγέτης της τουρκικής αντιπολίτευσης επιχειρεί να μετατρέψει το μειονέκτημα σε πλεονέκτημα, λανσάροντας μια εκδοχή "πολιτικής ταυτοτήτων”, η οποία σε αντίθεση με αυτή των κυβερνώντων, θα είναι συμπεριληπτική και όχι διχαστική.
Ούτως ή άλλως το μήνυμα του Κιλιτσντάρογλου απευθυνόταν ευθέως στους νέους ψηφοφόρους, αυτούς δηλαδή που θεωρείται ότι έχουν πιο ανοικτές αντιλήψεις και κυρίως προορίζονται να κάνουν τη διαφορά στην κάλπη.
Η διαπλοκή α λα τούρκα δεν αφήνει μεγάλα περιθώρια εμπιστοσύνης στις εταιρείες δημοσκοπήσεων της γείτονος. Έστω και έτσι, όμως, γίνεται σαφές ότι το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης επιδεικνύει αξιοθαύμαστη αντοχή στη σχέση με το εκλογικό κοινό του (σε αντίθεση με τους εθνικιστές εταίρους του).
Συνεπώς, τα εκατομμύρια των νέων Τούρκων που ψηφίζουν για πρώτη φορά αποτελούν κρίσιμο μέγεθος. Πόσω μάλλον που η γενιά αυτή, η οποία δεν έχει γνωρίσει άλλη εξουσία από του Ερντογάν, διψά για αλλαγή, αποστασιοποιείται από τις κατεστημένες πολιτικές δυνάμεις (συμπεριλαμβανομένης και της αντιπολίτευσης) και για αυτό τείνει ευήκοον ούς στον "μοιραίο τρίτο” της εκλογικής αναμέτρησης, Μουχαρέμ Ιντζέ, ο οποίος αποτελεί το κρυφό όπλο του Ερντογάν, ώστε να οδηγήσει τη μάχη σε δεύτερο γύρο.
Σε αυτούς τους νέους ψηφοφόρους ο Κιλιτσντάρογλου είχε να πει τα εξής: "Είναι ώρα να σας μιλήσω για κάτι πολύ προσωπικό και ευαίσθητο. Ακούτε τους ήχους της νέας ζωής που πρόκειται να αρχίσει στην Τουρκία; Είτε θα περάσουμε αυτό το κατώφλι στο οποίο έχουμε κολλήσει και θα φτάσουμε στη θέση που μας αντιστοιχεί στον κόσμο, ως αξιότιμοι πολίτες μιας ευτυχούς και ισχυρής χώρας, είτε θα αρκεστούμε να αντικρίζουμε τον κόσμο έξω από εμάς με νοσταλγία. Αγαπητοί νέοι που θα ψηφίσετε για πρώτη φορά: Είμαι Αλεβίτης. Είμαι ένας ειλικρινής Μουσουλμάνος που ανατράφηκε με την πίστη του Προφήτη Μωάμεθ και του Αλί. Γεννήθηκα σε άν φτωχικό σπίτι σε ένα απομονωμένο μέρος της ωραίας πατρίδας που μας χάρισε ο Ατατούρκ. Οι ταυτότητές μας, μας κάνουν αυτό που είμαστε. Και πρέπει να τις επωμιζόμαστε με αξιοπρέπεια, δεν μπορούμε να τις επιλέξουμε. Γεννιόμαστε, μεγαλώνουμε και ζούμε με αυτές”.
Και ο Κιλιτσντάρογλου συνέχισε επιμένοντας σε αυτά που μπορεί να επιλέξει κανείς στη ζωή. "Μπορούμε να επιλέξουμε να είμαστε καλά, δίκαια, ηθικά, ενάρετα και δίκαια άτομα. Μπορούμε να επιλέξουμε μια καλύτερη ζωή σε μία ελεύθερη και ευημερούσα κοινωνία. Οι επιλογές αυτές μπορούν να αλλάξουν ταχύτατα και εμάς και τη χώρα στην οποία ζούμε. Αγαπητοί νεαροί φίλοι μου, έχουμε μπροστά μας ένα κατώφλι που χρειάζεται να το περάσουμε μαζί. Με μία ψήφο, μπορείτε να βγάλετε αυτή τη χώρα από τις βλαβερές σεκταριστικές διαμάχες, από τον βάλτο της Μέσης Ανατολής και να την οδηγήσετε εκεί που ανήκει”.
Ο πρόεδρος του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος κατέληξε περιγράφοντας μία κατάσταση όπου η δημόσια συζήτηση δεν θα κυριαρχείται από διαφορές, διαιρέσεις και ταυτότητες, αλλά από κοινά οράματα και επιτεύγματα. Και προκάλεσε το ακροατήριό του σε μία "εξερεύνηση αλλαγής” θέτοντας το ρητορικό ερώτημα: "Προτιμάτε ένα έντιμο και ηθικό σύστημα ή αυτό που λέει "όχι” στους Αλεβίτες;”.
Οι Αλεβίτες αποτελούν, ως γνωστόν, ένα σιιτικής εμπνεύσεως παρακλάδι του τουρκικού Ισλάμ, το οποίο αντιπροσωπεύει τουλάχιστον το 15% του πληθυσμού και ιστορικά έχει ταυτιστεί με την κεμαλιστική κοσμικότητα ή την αριστερά. Οι χώροι λατρείας του δεν διαθέτουν νομική προσωπικότητα, ούτε τις διευκολύνσεις (καταρχήν μισθολογικές) του σουνιτικού κυρίαρχου δόγματος.
Ακόμη χειρότερα, οι Αλεβίτες έχουν αποτελέσει αντικείμενο στοχοποίησης, όπως θυμίζει οδυνηρά η "σφαγή της Σεβάστειας” (επίθεση του όχλου σε συνέδριο Αλεβιτών διανοουμένων με 37 νεκρούς το 1993) ή παλαιότερα η "σφαγή του Ντέρσιμ”, ήτοι η αιματηρή καταστολή αγροτικής εξέγερσης από τον στρατό και την αεροπορία του Ατατούρκ το 1938. Το Ντέρσιμ, που έκτοτε μετονομάσθηκε σε Τούντζελι, αποτελεί την ιδιαίτερη πατρίδα του Κιλιτσντάρογλου.
Στο αμέσως προηγούμενο βιντεοσκοπημένο μήνυμά του, ο Κιλιτσντάρογλου επικεντρώθηκε στο κουρδικό ζήτημα. Υποστήριξε ότι "αυτή τη στιγμή εκατομμύρια Κούρδοι αντιμετωπίζονται καθημερινά ως τρομοκράτες. Αποξενώνουν τον λαό μας από το κράτος. Γιατί; Για να κερδίσουν λίγες επιπλέον ψήφους. Και δεν ντρέπονται. Αγαπητοί μου, μην παρασύρεστε από την προπαγάνδα. Η μοίρα έφερε Τούρκους και Κούρδους μαζί και μας έκανε αδέρφια. Δεν θα επιτρέψω να διαταραχτεί αυτή η αδελφική αγάπη για λίγες ψήφους”.
Με δεδομένη την άτυπη εκλογική του συμμαχία με το τρίτο σε δύναμη, φιλοκουρδικό κόμμα HDP (το οποίο δεν προτείνει δικό του προεδρικό υποψήφιο) ο Κιλιτσντάρογλου είναι περίπου υποχρεωμένος να κάνει ανοίγματα αυτού του τύπου – την ίδια ώρα, πάντως, που συμπεριλαμβάνει στο μπλοκ της αντιπολίτευσης την "κέρβερο” του τουρκικού εθνικισμού Μεράλ Άκσενερ.
Αλλά η σημασία αυτών των αναφορών του Κιλιτσντάρογλου δεν έγκειται κυρίως στην προσέλκυση εκλογικών ακροατηρίων ούτως ή άλλως φιλικών, αλλά στον τρόπο με τον οποίο επιχειρείται ο μετασχηματισμός της mainstream κοινής γνώμης και της ίδιας του της παράταξης. Σε μια ενδιαφέρουσα αντιστροφή των ρόλων, η "συμπεριληπτική” στροφή του Κιλιτσντάρογλου, ρητά συσχετιζόμενη προς τη σύνδεση με τον "έξω κόσμο”, θυμίζει τον ρόλο που έπαιζε ο Ερντογάν κατά την πρώτη του δεκαετία στην εξουσία, όταν η αντιπολίτευση έδινε μάχη οπισθοφυλακής για την διαφύλαξη της κεμαλιστικής παράδοσης. Μιας παράδοσης βίαιης ομογενοποίησης του πληθυσμού που ενσάρκωσε ο ίδιος ο "σφαγέας του Ντέρσιμ” Αταρούρκ.
0 Σχόλια