Του Κώστα Ράπτη
Οι κυβερνητικές κρίσεις είναι κάτι το τόσο ιταλικό όσο η πίτσα. Όμως μια κυβερνητική κρίση στη Ρώμη την ώρα που η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με μια μεγάλη γεωπολιτική, οικονομική ενεργειακή και πανδημική κρίση δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως τμήμα μιας ιδιόμορφης ιταλικής "κανονικότητας”.
Χθες βράδυ, μετά την αποχή του συγκυβερνώντος κόμματος των Πέντε Αστέρων από ψηφοφορία στη Γερουσία επί νομοσχεδίου οικονομικών μέτρων, ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι υπέβαλε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας την παραίτησή του, η οποία και δεν έγινε αποδεκτή. Υποχρεώνεται έτσι ο κυβερνητικός συνασπισμός να ζητήσει την ερχόμενη Τετάρτη ψήφο εμπιστοσύνης από το κοινοβούλιο, με ανοικτό το ερώτημα κατά πόσον θα συνεχίσουν την κοινή πορεία τους όλα τα συγκυβερνώντα κόμματα, αλλά και ο ίδιος ο πρωθυπουργός.
Ο 74χρονος Ντράγκι δεν είναι πολιτικός καριέρας και έχει κάθε κίνητρο να εγκαταλείψει το σκάφος, εάν διαπιστώσει ότι δεν πληρούνται οι δικοί του όροι για να κυβερνήσει αποτελεσματικά. Ανέλαβε άλλωστε ως πρωθυπουργός ειδικής αποστολής, προκειμένου να υλοποιήσει, με το κύρος του πρώην προέδρου της ΕΚΤ, την εφαρμογή του Ταμείου Ανάκαμψης στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης, η οποία αποτελεί και τον κυριότερο "αδύναμο κρίκο της”.
Η ευρείας βάσεως κυβέρνηση Ντράγκι αποτελεί στην πραγματικότητα μια "συμμαχία των απροθύμων”, περιλαμβάνοντας από το λαϊκιστικό κίνημα των Πέντε Αστέρων και την ακροδεξιά Λέγκα του Μάριο Σαλβίνι, μέχρι την ευρωπαϊστική κεντροαριστερά του Δημοκρατικού Κόμματος και την Φόρτσα Ιτάλια του ακατάβλητου Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Όλοι αυτοί ενώνονται από την επιθυμία συμμετοχής στη νομή της εξουσίας, αλλά όχι και στην ευθύνη υιοθέτησης αντιδημοφιλών μεταρρυθμίσεων. Κυρίως όμως ενώνονται από τον φόβο της κάλπης, καθώς ο εκτός κυβέρνησης ακροδεξιός σχηματισμός Αδελφοί της Ιταλίας υπό την Τζιόρτζια Μελόνι έχει κατακτήσει τη δημοσκοπική πρωτιά.
Οι υπό τον πρώην πρωθυπουργό Τζουζέπε Κόντε Πέντε Αστέρες που πρωταγωνιστούν στην παρούσα κυβερνητική κρίση δελεάζονται από την προοπτική να περάσουν στην αντιπολίτευση, καθώς εμβληματικά για τους ίδιους μέτρα, όπως η καθιέρωση ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος δεν γίνονται δεκτά από τον Ντράγκι. Επιπλέον, εξέρχονται από τη δική τους εσωκομματική κρίση, καθώς η υπό τον υπουργό Εξωτερικών Λουίτζι ντι Μάιο πτέρυγα εγκατέλειψε το κόμμα, ιδρύοντας τον σχηματισμό Μαζί για το Μέλλον – κατά τις διαδόσεις, με ενθάρρυνση από τον Ντράγκι.
Ο ευρισκόμενος σε εξίσου άβολη θέση Σαλβίνι, που χάνει τον ενδοπαραταξιακό ανταγωνισμό με τη Μελόνι, δηλώνει ότι θα εξαρτήσει τη δική του παραμονή στον κυβερνητικό συνασπισμό από αυτήν των Πέντε Αστέρων. Έχει άλλωστε φροντίσει και αυτός να καταστήσει εμφανή την παρουσία του, εγείροντας διαφωνίες εντός της πλειοψηφίας σε θέματα όπως η προτεινόμενη αυτόματη πολιτογράφηση των παιδιών μεταναστών που συμπληρώνουν πέντε χρόνια φοίτησης στο ιταλικό εκπαιδευτικό σύστημα.
Τα σενάρια που θα κριθούν συνεπώς μέχρι την Τετάρτη ξεκινούν από την επανεκκίνηση του κυβερνητικού συνασπισμού υπό την ίδια ή μικρότερη βάση στήριξης, με πρωθυπουργό τον Ντράγκι ή τον βετεράνο Τζουλιάνο Αμάτο και φθάνουν μέχρι το "ατύχημα” της αλληλοεξουδετέρωσης των διαφορετικών "κόκκινων γραμμών” και την προκήρυξη πρόωρων εκλογών το φθινόπωρο – δηλ. την εποχή που η χώρα θα έπρεπε κανονικά να εκπονεί τον νέο της προϋπολογισμό.
Ούτως ή άλλως, η κοινοβουλευτική τετραετία λήγει στα μέσα του 2023 και πολλοί θα θεωρούσαν προτιμότερη την έγκαιρη ανανέωση της λαϊκής εντολής, παρά την παράταση της τωρινής κατάστασης. Όμως η Μελόνι παραμονεύει και ο χειμώνας που ακολουθεί είναι εξαιρετικά κρίσιμος για όλη την Ευρώπη.
Υπενθυμίζεται ότι ο Ντράγκι υπήρξε εξαιρετικά "στρατευμένος” (τουλάχιστον φραστικά) στην υπόθεση της υπεράσπισης της Ουκρανίας και στη λήψη μέτρων κατά της Ρωσίας, όπως η προτεινόμενη θέσπιση "οροφής” στην τιμή των εισαγόμενων ρωσικών υδρογονανθράκων. Για μια χώρα με το πρoηγούμενο υψηλό επίπεδο συνεργασίας με τη Ρωσία, όπως η Ιταλία, αυτό αποτέλεσε σημαντική στροφή.
Αρκεί πάντως να αναλογισθούμε ότι πριν και από την ψηφοφορία παροχής εμπιστοσύνης της Τετάρτης ο Ντράγκι θα πραγματοποιήσει επίσκεψη στην Αλγερία, σε αναζήτηση νέων πηγών τροφοδοσίας σε φυσικό αέριο.
Ομοίως ο Ντράγκι αποτελούσε ένα πρόσωπο εμπιστοσύνης για τις Βρυξέλλες, τη Φραγκφούρτη και το Βερολίνο, αλλά και έναν δυνάμει σύμμαχο για τον Εμανουέλ Μακρόν στην επιδίωξη μονιμότερων ρυθμίσεων για την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής οικονομικής ενοποίησης.
Η Ιταλία, ως ο μεγαλύτερος αποδέκτης, είναι η χώρα στην οποία κρίνεται η επιτυχία του Ταμείου Ανάπτυξης, αλλά είναι και ο μεγάλος πονοκέφαλος της ΕΚΤ, στον βαθμό που οι πληθωριστικές πιέσεις επιβάλλουν νομισματική περιστολή, η οποία με τη σειρά της φέρνει και πάλι στο προσκήνιο την απειλή του ιταλικού χρέους.
0 Σχόλια