Του Κώστα Ράπτη
Η συνταγή μοιάζει απλή: επικέντρωση στα πολλά και μεγάλα εσωτερικά προβλήματα της Τουρκίας, ώστε στις εκλογές του 2023 το μέτωπο της τουρκικής αντιπολίτευσης να δρέψει άκοπα τους καρπούς της δημοσκοπικής κατάρρευσης, κυρίως λόγω δημοσκοπικής κρίσης, του Ταγίπ Ερντογάν και της κυβέρνησής του.
Όμως το πολιτικό παιχνίδι δεν παίζεται μόνο εντός συνόρων, ιδίως στην περίπτωση του πολυπράγμονος Ερντογάν. Και η τουρκική αντιπολίτευση είναι ετερόκλητη και χωρίς βάθος προγραμματικής συμφωνίας. Το αποτέλεσμα είναι στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας να παίζει στο γήπεδο του νυν προέδρου, προσπαθώντας να τον αντιπολιτευθεί από θέσεις περισσότερο εθνικιστικές.
Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, επικεφαλής του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα. Με επανειλημμένες παρεμβάσεις του το τελευταίο διάστημα "βάζει φωτιά” εκεί όπου ο Ερντογάν επιχειρεί να κλείσει παλαιά μέτωπα προς ανατολάς, ενώ στα ελληνοτουρκικά απλώς κατηγορεί τον ένοικο του Λευκού Ανακτόρου ότι "δειλιάζει” και δεν είναι ειλικρινείς όταν κλιμακώνει την ένταση.
Την ώρα που Ερντογάν επείγεται να αποκαταστήσει τις σχέσεις με το Ισραήλ, ο Κιλιτσντάρογλου μνημονεύει τους νεκρούς της ισραηλινής επιχείρησης εναντίον του πλοίου Mavi Marmara το 2010, προειδοποιώντας "Η δολοφονία Τούρκων πολιτών σε διεθνή ύδατα έχει τίμημα. Το μήνυμά μου στο Ισραήλ είναι το ζήτημα δεν έχει ακόμη κλείσει για εμάς”.
Στην δε επανασυμφιλίωση με τον διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμαντ μπιν Σαλμάν (και το κλείσιμο του δικαστικού φακέλου για την δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Χασόγκι στο σαουδαραβικό προξενείο της Κωνσταντινούπολης) ο Κιλιτσντάρογλου απαντά μέσω Twitter: "Η διάπραξη φόνου στο έδαφός μας έχει επίσης τίμημα. Δεν έχουμε κλείσει τους λογαριασμούς μας με αυτόν. Μπορεί να σέρνει τον Ερντογάν από τη μύτη, αλλά η Τουρκία είναι μεγάλο κράτος και αυτός [δηλ. ο Σαουδάραβας διάδοχος] θα κληθεί να πληρώσει για ό,τι έκανε”.
Αλλά τις περισσότερο εμπρηστικές δηλώσεις ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης της Τουρκίας τις επιφυλάσσει για τα ελληνοτουρκικά. Άλλωστε δικής του εμπνεύσεως ήταν η θεωρία των "16 κατειλημμένων από την Ελλάδα νησιών του ανατολικού Αιγαίου”, που με διαφορά λίγων ετών υιοθέτησαν και διηύρηναν οι κυβερνώντες.
"Είμαι πολύ σαφής ως προς τον εξοπλισμό των νησιών από την Ελλάδα. Η Ελλάδα γνωρίζει το Kuvayi Milliye. Γνωρίζει επίσης καλά τους μακαρίτες Ετζεβίτ και Ερμπακάν” ανέφερε ανάρτηση του Κιλιτσντάρογλου στις 26 Ιουνίου. Kuvayi Milliye είναι βέβαια το κίνημα των ατάκτων στον πόλεμο της Μικράς Ασίας, δηλ. οι τσέτες, ενώ η συγκυβέρνηση Ετζεβίτ και Ερμπακάν ήταν αυτή που πραγματοποίησε την διπλή εισβολή του Αττίλα στην Κύπρο.
Και αν σε άλλα ζητήματα (όπως λ.χ. οι πρόσφατες διαπραγματεύσεις για την άρση του τουρκικού βέτο στην εισδοχή Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ) ο Κιλιτσνάρογλου συνιστά χαμηλούς τόνους, τουλάχιστον επί της διαδικασίας, στα ελληνοτουρκικά "απελευθερώνεται”, προκαλώντας τον Ερντογάν να "αναλάβει δράση στο ζήτημα της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών, αν έχει τα κότσια”.
Η στάση αυτή ερμηνεύεται με βάση πολλούς διαφορετικούς παράγοντες. Στο εσωτερικό του κόμματός του ο Κιλιτσντάρογλου φαίνεται να έχει επιβάλλει την άποψη ότι στα θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας προέχει η εθνική σύμπνοια, μολονότι δεν λείπουν οι διαφορετικές φωνές από όσους παίρνουν στα σοβαρά τον σοσιαλδημοκρατικό αυτοπροσδιορισμό του CHP ή κλίνουν προς ευρασιατικές αντιδυτικές απόψεις.
Επίσης βαραίνει και η ιστορία, καθώς το CHP είναι το κατεξοχήν κεμαλιστικό κόμμα και αισθάνεται ανά πάσα στιγμή την ανάγκη να υπερασπίζεται την "κληρονομιά του Ατατούρκ”.
Η κομματική αντιπαράθεση στην παρούσα συγκυρία επίσης ενθαρρύνει την εθνικιστική στροφή του CHP, εφόσον το κόμμα του Ερντογάν επιμένει να παρουσιάζει την αξιωματική αντιπολίτευση ως δύναμη εθνικής μειοδοσίας, ταυτισμένη με το φιλοκουρδικό και υπό απειλή απαγόρευσης HDP (το οποίο έχει ήδη ταυτίσει με το εκτός νόμου ΡΚΚ).
Αλλά στην ίδια κατεύθυνση οδηγεί και η σύμπηξη εξακομματικού μετώπου της αντιπολίτευσης στο οποίο δεσπόζοντα ρόλο παίζει το διαρκώς ενισχυόμενο εθνικιστικό "Καλό Κόμμα” της Μεράλ Άκσενερ (φερόμενης ως μελλοντικής πρωθυπουργού υπό πρόεδρο προερχόμενο από το CHP, εάν ηττηθεί ο Ερντογάν και αποκατασταθεί το σύστημα της κοινοβουλευτικής προεδρευόμενης δημοκρατίας).
Σημειώνεται ότι στην πρόσφατη κοινοβουλευτική ψηφοφορία για την παράταση της εξουσιοδότησης αποστολής στρατιωτικών δυνάμεων εκτός συνόρων (Συρία, Ιράκ) το μεν CHP καταψήφισε για πρώτη φορά, το δε κόμμα της Άκσενερ υπερψήφισε για πρώτη φορά, επικαλούμενο την ενίσχυση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας που "κακόμαθε” την Ελλάδα και υπονομεύει τα τουρκικά συμφέροντα στην Λιβύη και την Συρία, όπου επιχειρείται η δημιουργία κουρδικού "τρομοκρατικού κράτους”.
0 Σχόλια