Του Κώστα Στούπα
H επικείμενη αύξηση των επιτοκίων από την ΕΚΤ, προκειμένου να τιθασευτεί ο πληθωρισμός, ενδέχεται να πυροδοτήσει μια νέα κρίση χρέους στην Ευρωζώνη, πολύ μεγαλύτερη από εκείνη που πυροδότησε η ελληνική χρεοκοπία πριν μια δεκαετία.
Εκτός από το ελληνικό χρέος που φτάνει το 180,4% του ΑΕΠ, υψηλό χρέος παρουσιάζει και η Ιταλία, με 146,8%, η Ισπανία με 113,7%, η Γαλλία με 109,1% κλπ. Ο μέσος όρος τους χρέους των χωρών της Ευρωζώνης φτάνει το 92,7%.
Καθώς το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους είναι "παρκαρισμένο" σε Ευρωπαϊκούς Θεσμούς με χαμηλό επιτόκιο, σε σχέση με τα τρέχοντα και κυρίως τα διαφαινόμενα μελλοντικώς, οι ανησυχίες στρέφονται προς τις άλλες χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου με πρώτη την Ιταλία.
H απόδοση του 10ετούς ιταλικού ομολόγου πρόσφατα πέρασε και το 4% προσωρινά κάτι που ανάγκασε την επικεφαλής της ΕΚΤ να παρέμβει δημόσια με καθησυχαστικές δηλώσεις.
Η Ιταλία δεν είναι Ελλάδα, το μέγεθος του χρέους της οποίας ήταν "λιλιπούτιο" μπροστά στα μεγέθη της Ευρωζώνη και άρα εύκολα διευθετήσιμο. To χρέος της Ιταλίας προσεγγίζει τα 2,7 τρισ. ευρώ, μέγεθος που είναι σχεδόν οκταπλάσιο του ελληνικού.
Στις αρχές του ’22 οι τόκοι που κατέβαλαν για το χρέος οι χώρες του νότου της Ευρώπης ήταν κάτω από 1%. Τώρα οι υποχρεώσεις εξυπηρέτησης του χρέους της Ιταλίας έχουν τριπλασιαστεί, της Ισπανίας και της Γαλλίας έχουν υπερδιπλασιαστεί.
Οι εξελίξεις αυτές είναι πιθανό να πυροδοτήσουν μια ευρωκρίση της ίδιας ή ακόμη και μεγαλύτερης έντασης από εκείνη της περασμένης δεκαετίας.
Οι κραδασμοί στη ζώνη του ευρώ αναμένονται να είναι ιδιαίτερα ισχυροί και να βάλουν σε δοκιμασία τη νομισματική ένωση και την ίδια την Ε.Ε. σε μια περίοδο ιδιαίτερα κρίσιμη.
Η Ελλάδα...
Η Ελλάδα όπως είπαμε, με πάνω από 180% επί του ΑΕΠ έχει το υψηλότερο χρέος. Αν και το μέγεθος αυτό είναι πολύ υψηλότερο από το 127% του 2009 που προκάλεσε τη χρεοκοπία, στην παρούσα συγκυρία αντιμετωπίζει μικρότερα προβλήματα από τις άλλες χώρες.
Τα τρία τέταρτα του ελληνικού χρέους όπως είπαμε διακρατούνται από ευρωπαϊκούς θεσμούς όπως το Euro Stability Fund (ESM) με όρους που εκτείνονται μέχρι το 2070 και επιτόκια που με τα σημερινά δεδομένα μοιάζουν χαριστικά φθηνά.
Πριν μια δεκαετία ο "εθνολαϊκιστικός" εσμός μιλούσε για τοκογλυφικά επιτόκια και αποικίες χρέους. Πολλοί από τους ηγήτορες του εσμού εκείνου έχτισαν πολιτικές καριέρες και έκαναν περιουσίες. Τελικά δεν επρόκειτο για "αποικιακή τοκογλυφία" αλλά μάλλον για εταιρική αλληλεγγύη...
Η διάμεση διάρκεια του ελληνικού χρέους είναι περί τα 20 έτη που είναι η μεγαλύτερη στην Ε.Ε. με το επιτόκιο για το μεγαλύτερο μέρος του χρέους να είναι περί το 1,4%.
Επιπλέον ο υψηλός πληθωρισμός της περιόδου διαβρώνει την πραγματική αξία του χρέους, γεγονός που με τους κατάλληλους δημοσιονομικούς χειρισμούς θα μπορούσε να βελτιώσει την εικόνα σε λίγα χρόνια.
Τούτο δεν σημαίνει βέβαια πως η Ελλάδα θα μείνει αλώβητη από μια κρίση χρέους στην Ευρωζώνη. Η άνοδος των επιτοκίων και του ρίσκου θα πλήξει το κομμάτι του χρέους που βρίσκεται εκτός θεσμών και κυρίως τους όρους δανεισμού της ιδιωτικής οικονομίας.
Από την άλλη πλευρά, όπως έγινε και πριν μια δεκαετία, μια κρίση χρέους θα ωθήσει τις χώρες της Ευρωζώνης και της Ε.Ε. και σε περαιτέρω ριζοσπαστικές αποφάσεις από τις οποίες θα μπορέσει να επωφεληθεί και η Ελλάδα...
Βέβαια κανένας δεν μπορεί να αποκλείσει και το αντίθετο. Δηλαδή, η κρίση χρέους να αυξήσει τις φυγόκεντρες δυνάμεις.
0 Σχόλια