Δυσοίωνα τα μηνύματα...

Του Κώστα Στούπα

Κάποιες μελέτες υποστηρίζουν πως οι αισιόδοξοι άνθρωποι τείνουν να ζουν περισσότερο από τους απαισιόδοξους. Τούτο μοιάζει να έχει κάποια λογική βάση γιατί οι αισιόδοξοι έχουν περισσότερο θετική διάθεση και βιώνουν σε πολύ χαμηλότερη συχνότητα αρνητικά συναισθήματα.

Όσοι έχουν γοητευτεί από τη φιλοσοφία των Στωικών και των Επικούρειων φιλοσόφων αντιλαμβάνονται πως στο σημείο αυτό βρίσκεται και το κλειδί της υπόθεσης.

Αυτό που έχει τη μεγαλύτερη σημασία δεν είναι αυτό που συμβαίνει αλλά οι επιπτώσεις που επιτρέπουμε να έχει πάνω μας...

Στον βαθμό λοιπόν που δεν μπορεί να επηρεάσει κάποιος την πορεία αυτών που πρόκειται να συμβούν, αυτό που έχει σημασία είναι το πώς θα αντιδράσει αυτός απέναντι στις εξελίξεις. Κατά συνέπεια αν είναι προετοιμασμένος και για αρνητικές εκπλήξεις, οι συνέπειες που θα υποστεί θα είναι περιορισμένες και ενδεχομένως διαχειρίσιμες.

Aν λοιπόν ισχύει πως οι αισιόδοξοι τείνουν να ζουν περισσότερο από τους απαισιόδοξους αυτό προϋποθέτει να έχουν πρώτα επιβιώσει των... εκπλήξεων και να μην ενδίδουν εύκολα στην πλάνη του τυχαίου τις συνέπειες της οποίας εκλαμβάνουν ως αποτελέσματα ευφυίας...

Η εκτίμηση της στήλης μετά το 2015 (ίσως και λίγο νωρίτερα) συνέκλινε με τη μειοψηφική μερίδα που διατείνεται πως η Ελλάδα δεν είναι μια μεταρρυθμίσιμη χώρα και ως εκ τούτου παραμένει καταδικασμένη να επαναλαμβάνει τα λάθη που την οδήγησαν στη χρεοκοπία του 2010.

Κατά συνέπεια από την παγίδα αυτή μπορεί να ξεφύγει μόνο όταν "μηδενίσει το κοντέρ". Τουτέστιν, όταν σχεδόν εκμηδενιστούν οι απαιτήσεις των ομάδων οργανωμένων συμφερόντων που έχουν θεμελιωθεί νομικά τόσο έναντι του κρατικού προϋπολογισμού (συντάξεις, επιδόματα, μισθοί...) όσο και της κοινωνίας (κλειστά επαγγέλματα, φόροι υπέρ τρίτων κλπ...).

Καμιά δημοκρατική ή μη κυβέρνηση δεν μπορεί να μειώσει δραστικά τις απαιτήσεις αυτές προκειμένου να δημιουργηθούν πόροι για ουσιαστική και βιώσιμη ανάπτυξη για τις επόμενες γενιές. Αυτός είναι ο λόγος που στην Ελλάδα έχουμε τιμές υψηλότερες από αυτές άλλων ευρωπαϊκών χωρών και μισθούς κοντά στο ένα τρίτο αυτών...

Το συμπέρασμα όλων των παραπάνω είναι πως ο "γόρδιος δεσμός" του ελληνικού προβλήματος μπορεί να επιλυθεί μόνο μετά από μια ουσιαστική χρεοκοπία σαν αυτή που απετράπη στις αρχές της περασμένης δεκαετίας.

Μετά την ελεγχόμενη χρεοκοπία του 2010 η Ελλάδα υπέστη μια από τις μεγαλύτερες μειώσεις του ΑΕΠ στην ιστορία για χώρα που δεν βρίσκεται σε πόλεμο. Η κατά 25% περίπου μείωση του ΑΕΠ συγκρίνεται μόνο με εκείνη των ΗΠΑ το ’29 κατά την περίοδο της μεγάλης ύφεσης.

Το πλέον παράδοξο είναι όμως πως 12 χρόνια μετά η ελληνική οικονομία απέχει πολύ από τα 230 δισ. ευρώ που είχε φτάσει το ΑΕΠ της το 2007. Από το 2010 το ελληνικό ΑΕΠ κινείται περί τα 180 δισ. ευρώ, την ώρα που οι περισσότερες από τις άλλοτε φτωχές γειτονικές χώρες συνεχίζουν να βελτιώνουν την θέση τους.

Δεν υπάρχει άλλη χώρα στη Δύση που να έχει μείνει μετά από μια χρεοκοπία επί τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα κολλημένη στη λάσπη. Αυτό έχει συμβεί μόνο με τις οικονομίες της σοβιετίας...

Η Ελλάδα λοιπόν δεν έχει ξεφύγει από το τέλμα παρά τα τεράστια ποσά με τα οποία την έχει βοηθήσει η Δύση για πολιτισμικούς και γεωπολιτικούς λόγους. Η κατάσταση βελτιώθηκε κάπως μετά το 2014 λόγω των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ που μέσω της αύξησης της ζήτησης στην Ε.Ε. δημιούργησαν εισροές στην Ελλάδα. Επίσης, σημαντική συνεισφορά είχε μετά το 2015 η πτώση της τιμής του πετρελαίου...

Από φέτος όμως με τον πληθωρισμό της Ευρωζώνης στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 30-40 ετών, το πετρέλαιο περί τα 100 δολ. το βαρέλι, το φυσικό αέριο και τα τρόφιμα στα ύψη, το κλίμα έχει ανατραπεί.

Μπορεί η Ελλάδα να έχει το χρέος "κλειδωμένο" για πολλά χρόνια με 1,5% περίπου, αλλά οι άλλες χώρες της Ε.Ε. από τις οποίες εξαρτάται δεν το έχουν...

Επιπλέον η διετία της πανδημίας έδειξε πόσο εθισμένο είναι το πολιτικό και οικονομικό μας μοντέλο στη δημιουργία χρέους σαν να μην υπάρχει αύριο...

Η επιδείνωση του διεθνούς οικονομικού κλίματος θα έχει πολλαπλάσια αρνητική επίδραση σε χώρες όπως η Ελλάδα. Πόσο μάλλον που ο οικονομικός σκελετός της χώρας είναι καταπονημένος από την τελευταία κρίση.