Του Κώστα Στούπα
Οι εξελίξεις που αφορούν τόσο τον αγωγό EastMed όσο και τις έρευνες για
υδρογονάνθρακες νοτίως της Κρήτης εκ των πραγμάτων ακυρώνουν ένα σημαντικό
τμήμα της εθνικής ενεργειακής στρατηγικής.
Όπως έγινε ήδη γνωστό την περασμένη εβδομάδα ένα υπηρεσιακό έγγραφο του
Στέιτ Ντιπάρμπεντ απέσυρε την υποστήριξη των ΗΠΑ στον αγωγό EastMed με την
αιτιολογία της ωφελιμότητας του έργου σε συνάρτηση με τις τεχνικές
δυσκολίες, το κόστος ολοκλήρωσης και τον χρόνο εκμετάλλευσης.
Λίγες μέρες αργότερα η κοινοπραξία που είχε αναλάβει τη διερεύνηση δυο
οικοπέδων νοτίως της Κρήτης για την ανεύρεση εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων
υδρογονανθράκων ανέστειλε επίσης τις σεισμικές έρευνες που ήταν
προγραμματισμένες για φέτος τον Χειμώνα.
Όπως είναι φυσικό οι εξελίξεις αυτές συνδυάστηκαν και αποδόθηκαν σε πιθανή
μετατόπιση της στάσης των ΗΠΑ σε σχέση με τις εξελίξεις μεταξύ Ελλάδας και
Τουρκίας.
Το πιθανότερο όμως είναι πως οι εξελίξεις αυτές έχουν να κάνουν με τις
εκτιμήσεις πως μετά το 2030-35 στην Ευρώπη η ζήτηση για υδρογονάνθρακες θα
αρχίσει να μειώνεται λόγω της προόδου της ενεργειακής μετάβασης με
αποτέλεσμα έργα υψηλού κόστους και μακροπρόθεσμης απόδοσης όπως ο
EastMed και πιθανά κοιτάσματα σε μεγάλο βάθος νοτίως της Κρήτης να
καθίστανται ασύμφορα.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το σοκ των υψηλών ενεργειακών τιμών που βιώνουμε
φέτος κυρίως στην Ευρώπη κατά ένα μεγάλο μέρος οφείλεται και στο γεγονός πως
τα τελευταία χρόνια οι εταιρείες του κλάδου διεθνώς έχουν μειώσει δραστικά
τις δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης νέων κοιτασμάτων.
Ο λόγος είναι προφανής. Αν ένα κοίτασμα που θα ανακαλυφθεί σήμερα χρειάζεται
περί τα 7-10 χρόνια για να γίνει παραγωγικό, δύσκολα θα καταφέρει να
αποσβέσει το κόστος και να αφήσει και κέρδος μετά το 2030-35.
Το γεγονός πως οι τιμές είναι σήμερα υψηλές δεν σημαίνει πως θα είναι και
μετά από 10 χρόνια. Η απόφαση που φαίνεται πως επικρατεί στη Δύση είναι η
επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης με περισσότερες επενδύσεις και
συμπερίληψη της πυρηνικής ενέργειας στην κατηγορία των μορφών που δεν
επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα με αέρια θερμοκηπίου.
Η συνέχιση της υποστήριξης από τις ΗΠΑ των σχεδίων ηλεκτρικής υποβρύχιας
διασύνδεσης της Ελλάδας με την Αίγυπτο και την Κύπρο και το Ισραήλ
καταδεικνύει πως δεν έχει προκύψει κάποια ουσιαστική μεταβολή της στάσης σε
σχέση με τις διαφορές μας με την Τουρκία.
Οι επενδύσεις στους υποβρύχιους αγωγούς ηλεκτρικής διασύνδεσης
φαίνεται πως εκτιμώνται σαν αποτελεσματικότερες αφού η ζήτηση για ηλεκτρική
ενέργεια θα παραμείνει αυξημένη και μετά την ολοκλήρωση της περιόδου της
ενεργειακής μετάβασης.
Υπάρχουν αρκετοί που είναι σκεπτικιστές με την αποτελεσματικότητα της
ενεργειακής μετάβασης σε σχέση με την αναστροφή των συνεπειών της κλιματικής
αλλαγής. Άλλοι πιστεύουν πως το εγχείρημα σχεδιάστηκε πρόχειρα και πιο
γρήγορα απ’ ό,τι έπρεπε. Ενδεχομένως να αποδειχτεί πως έχουν δίκιο. Η στήλη
συμμερίζεται τις επιφυλάξεις αυτές μέχρι κάποιο σημείο αλλά αντιλαμβάνεται
και την πρόοδο που συντελείται στη βελτίωση της απόδοσης των ΑΠΕ... Η
αλήθεια πρέπει να βρίσκεται κάπου στη μέση των ακραίων απόψεων που
εκφράζονται εκατέρωθεν.
Επιπλέον, μια μικρή χώρα σαν την Ελλάδα δεν έχει τα περιθώρια να αλλάξει
αποφάσεις που έχουν ληφθεί σχεδόν από το σύνολο των ανεπτυγμένων οικονομιών
της Δύσης. Μοιραία θα πρέπει να προσαρμοστεί σε αυτές τις αποφάσεις και να
εκμεταλλευτεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα κίνητρα και τις επενδύσεις που
αφορούν την ενεργειακή μετάβαση...
Μια διαφορετική προσέγγιση της υπόθεσης θα ήταν η υιοθέτηση της στρατηγικής
Ερντογάν. Αν δηλ. οι μεγάλες εταιρείες εξόρυξης υδρογονανθράκων δεν
ενδιαφέρονται για την αναζήτηση κοιτασμάτων στην περιοχή το κράτος αγοράζει
2-3 ερευνητικά σκάφη και δυο-τρία πλωτά γεωτρύπανα και αρχίζουμε να τρυπάμε
δεξιά και αριστερά στον "γάμο του καραγκιόζη".
Μέχρι στιγμής η Τουρκία έχει ξοδέψει πολλά δισ. ευρώ με μηδενικά
αποτελέσματα.
Η Τουρκία βέβαια χρησιμοποιεί τα ερευνητικά σκάφη και για να εμπεδώσει
δικαιώματα διεκδίκησης σε αμφισβητούμενες περιοχές. Τούτο όμως μέχρι σήμερα
δεν φαίνεται να έχει αποδώσει όσα ανέμενε. Αντιθέτως έχει συνεισφέρει
στη βύθιση της οικονομίας σε ένα καταστροφικό αδιέξοδο.
Αν λοιπόν οι τελευταίες εξελίξεις φαίνεται να ακυρώνουν μέρος της
ενεργειακής στρατηγικής της χώρας μας αυτό σημαίνει πως η ενεργειακή
στρατηγική δεν ήταν σωστά προσανατολισμένη σε σχέση με τις διεθνείς
εξελίξεις και προτεραιότητες...
Δεν έχει νόημα να χτυπάει κάποιος το κεφάλι του στον τοίχο της
πραγματικότητας αλλά να προσαρμόζεται σε αυτήν και να εκμεταλλεύεται τις
ευκαιρίες που μπορεί να προσφέρει η εκάστοτε έστω και αρνητική συγκυρία...
0 Σχόλια