Του Hal Brands
Για τους Αμερικανούς, ο πόλεμος αποτελεί συνήθως κάτι που συμβαίνει "εκεί
μακριά" - σε ξένες χώρες μακριά από τις ακτές τους. Θα πρέπει να αρχίσουν να
το σκέφτονται ως κάτι που θα μπορούσαν κάλλιστα να το βιώσουν "εδώ", δηλαδή
στο έδαφος της χώρας τους.
Σε μελλοντικές συγκρούσεις, το αμερικανικό έδαφος δεν θα αποτελεί ασφαλές
καταφύγιο. Οι ΗΠΑ εισέρχονται σε μια εποχή "ευαλωτότητας της ενδοχώρας",
στην οποία οι τεχνολογικές εξελίξεις επιτρέπουν στους γεωπολιτικούς
αντιπάλους τους - και όχι μόνο σε τρομοκρατικές ομάδες - να φέρουν τον
πόλεμο στην ίδια την Αμερική.
Παρελθόν και μέλλον
Ναι, οι ΗΠΑ έχουν δεχθεί επίθεση στο παρελθόν. Οι Βρετανοί έκαψαν την
Ουάσιγκτον κατά τη διάρκεια του πολέμου του 1812. Οι Ιάπωνες χτύπησαν τη
Χαβάη, έδαφος των ΗΠΑ, το 1941. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης
Σεπτεμβρίου 2001 έφεραν αιματηρό χάος σε Νέα Υόρκη, Ουάσινγκτον και
Πενσιλβάνια.
Αυτά τα επεισόδια, ωστόσο, είναι τόσο αξιομνημόνευτα ακριβώς επειδή
αποτελούν εξαιρέσεις. Ως επί το πλείστον, ένας συνδυασμός ισχύος και
γεωγραφίας έχει δώσει στις ΗΠΑ μεγαλύτερη εσωτερική ασφάλεια από σχεδόν
οποιαδήποτε άλλη μεγάλη χώρα.
Από τον Ψυχρό Πόλεμο και εξής, αντιμετώπισαν τρομοκρατικές επιθέσεις, ωστόσο
τα κράτη τα οποία έπληξαν οι ίδιες - ιδίως το Ιράκ και η Σερβία - δεν είχαν
καμία δυνατότητα να απαντήσουν με τον ίδιο τρόπο.
Αυτό αλλάζει, με πολλούς τρόπους.
Πυρηνικά ή μη
Αφ’ ενός, ο αριθμός των αντιπάλων οι οποίοι μπορούν να απειλήσουν τις ΗΠΑ με
πυρηνικά όπλα σε μια σύγκρουση αυξάνεται. Η Κίνα, η οποία παραδοσιακά είχε
ένα μικρό και ευάλωτο πυρηνικό οπλοστάσιο, το επεκτείνει ταχύτατα.
Το Πεκίνο θέλει να διασφαλίσει ότι θα μπορούσε να χτυπήσει τις ΗΠΑ σε μια
σύγκρουση για την Ταϊβάν ή για οποιοδήποτε άλλο σημείο τριβής. Η Βόρεια
Κορέα βρίσκεται στα πρόθυρα του να έχει - ή μπορεί να έχει ήδη - πυραύλους
με πυρηνικές κεφαλές που να μπορούν να πλήξουν στόχους στις ΗΠΑ.
Οι αντίπαλοι της Αμερικής εξακολουθούν να έχουν ισχυρά κίνητρα για να μην
διεξαγάγουν τέτοιες πυρηνικές επιθέσεις - σημαντικότερο όλων η απειλή των
καταστροφικών πυρηνικών αντιποίνων από πλευράς ΗΠΑ. Σήμερα, ωστόσο, σε
αντίθεση με την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, θα μπορούσαν επίσης να χτυπήσουν
την ενδοχώρα των ΗΠΑ με τρόπους που να θυμίζουν λιγότερο σκηνικά
"Αποκάλυψης" - και επομένως πιο εφικτούς.
Τόσο η Ρωσία όσο και η Κίνα έχουν ή αναπτύσσουν την ικανότητα να πλήττουν
στόχους στις ΗΠΑ ΗΠΑ με συμβατικές κεφαλές τοποθετημένες σε πυραύλους
μεγάλου βεληνεκούς - είτε πρόκειται για πυραύλους κρουζ είτε για υπερηχητικά
οχήματα ολίσθησης ή διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους.
Υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία ότι η Κίνα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει σμήνη
μικρών drones τα οποία να έχουν εκτοξευτεί από πλοία μεταφοράς
εμπορευματοκιβωτίων, προκειμένου να χτυπήσει στόχους στη δυτική ακτή των ΗΠΑ
ή στη Χαβάη.
Αυτές οι επιθέσεις πιθανότατα δεν θα προκαλούσαν συγκλονιστική καταστροφή.
Θα μπορούσαν, ωστόσο, να διαταράξουν την επιμελητεία, τις επικοινωνίες και
τον ρυθμό κινητοποίησης των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια μιας σύγκρουσης - ή απλώς
να δώσουν στη Μόσχα ή το Πεκίνο έναν τρόπο να αποτρέψουν αμερικανικά
πλήγματα εναντίον κινεζικού ή ρωσικού εδάφους ή να τα ανταποδώσουν εάν
συμβούν.
Κυβερνοεπιθέσεις
Η πιο πιθανή μορφή επίθεσης στην αμερικανική ενδοχώρα δεν θα περιελάμβανε
καθόλου πρόδηλη βία. Οι κυβερνοεπιθέσεις εναντίον κρίσιμων υποδομών ή
χρηματοοικονομικών συστημάτων θα μπορούσαν να αναστατώσουν την καθημερινή
ζωή και να εμποδίσουν οποιαδήποτε απάντηση στην επιθετικότητα που θα
εκδηλωνόταν στην άλλη άκρη του κόσμου.
Η ηλεκτρονική επίθεση έναντι λήψης λύτρων στον αγωγό καυσίμων Colonial
Pipeline, η οποία προκάλεσε ελλείψεις βενζίνης σε ολόκληρη την ανατολική
ακτή των ΗΠΑ την περασμένη άνοιξη, προσέφερε μια ανατριχιαστική
προειδοποίηση. Φανταστείτε μια επαναλαμβανόμενη τέτοια κατάσταση σε πολύ
μεγαλύτερη κλίμακα, εν μέσω μιας μεγάλης διεθνούς κρίσης γύρω από την
Ταϊβάν, την Ουκρανία ή τις χώρες της Βαλτικής.
Τέτοιες επιθέσεις θα ήταν ελκυστικές για τους Ρώσους και Κινέζους σχεδιαστές
στρατηγικής. Μπορούν να επικαλύπτονται μέσα σε νέφη ασάφειας, με τρόπο που
δεν μπορεί να συμβεί με άμεσα στρατιωτικά πλήγματα. Μπορούν να σπείρουν
αναστάτωση στο εσωτερικό της χώρας χωρίς να προκαλέσουν άμεσα τεράστιους
αριθμούς θανάτων αμάχων. Μπορούν να επιβραδύνουν τις ΗΠΑ στην αρχή μιας
σύγκρουσης, όταν το Πεκίνο ή η Μόσχα θα αγωνίζονται προκειμένου να επιτύχουν
τους στρατιωτικούς τους στόχους στην Ανατολική Ευρώπη ή στο δυτικό Ειρηνικό.
Και μπορούν να θέσουν σκληρά ερωτήματα στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής
των ΗΠΑ: θα είναι διατεθειμένη η Ουάσιγκτον να χρησιμοποιήσει βία για να
σταματήσει την επιθετικότητα τρίτων σε μακρινά σημεία του πλανήτη, εάν κάτι
τέτοιο θα μπορούσε να αποκαλύψει επώδυνες ευπάθειες στο εσωτερικό;
Οι απαντήσεις δεν είναι εύκολες
Δεν υπάρχει τέλεια λύση σε αυτό το πρόβλημα. Η αντιπυραυλική άμυνα, για
παράδειγμα, μπορεί να βοηθήσει στην προστασία βασικών υποδομών - στόχων,
είναι ωστόσο πολύ ακριβή και αναξιόπιστη στο να παρέχει ολοκληρωμένη και
απόλυτη προστασία. Το καλύτερο το οποίο μπορούν να κάνουν οι ΗΠΑ είναι να
μετριάσουν τις αδυναμίες της εσωτερικής ασφάλειας μέσω ενός μείγματος
άμυνας, επίθεσης και ανθεκτικότητας.
Αυτό θα απαιτήσει μεγαλύτερες και πιο συστηματικές επενδύσεις σε αυτό που
κάποτε ονομαζόταν "πολιτική άμυνα" - σκλήρυνση της ασφάλειας ζωτικής
σημασίας υποδομών, υλικοτεχνικών εγκαταστάσεων και δικτύων επικοινωνιών κατά
μιας πιθανής ψηφιακής διαταραχής - κατάρρευσης.
Η Ουάσιγκτον θα χρειαστεί να διαφημίσει καλύτερα, σε καιρό ειρήνης, την
ικανότητά και την προθυμία της να επιβάλει αντίποινα για κυβερνοεπιθέσεις
που χρηματοδοτούνται με κρατικό χρήμα. Αυτό θα κάνει τους αντιπάλους της να
αναρωτιούνται πόσο σκληρά θα μπορούσαν να απαντήσουν οι ΗΠΑ σε μεγαλύτερες
επιθέσεις - είτε φυσικές είτε ψηφιακές - κατά τη διάρκεια ενός πολέμου.
Ωστόσο, δεν μπορεί να αποφευχθεί η διαπίστωση ότι η απόλυτη προστασία είναι
μια ψευδαίσθηση. Η αποδοχή της αυξημένης πιθανότητας επιθέσεων στην
αμερικανική ενδοχώρα και η ανάπτυξη της οικονομικής και κοινωνικής
ανθεκτικότητας που είναι απαραίτητη για την απορρόφηση του κόστους τους
μπορεί να είναι το τίμημα της παγκόσμιας επιρροής, σε έναν κόσμο όπου πλέον
η γεωγραφία δεν παρέχει "ασυλία".
Αυτό θα είναι ένα δύσκολο μήνυμα προς αφομοίωση για τους Αμερικανούς. Μπορεί
να προκαλέσει έντονες συζητήσεις σχετικά με το κόστος και τα οφέλη της
παγκόσμιας παρουσίας της Αμερικής. Καλύτερα ωστόσο να ξεκινήσει αυτή η
συζήτηση τώρα, παρά να αναγνωρίσουν οι Αμερικανοί πολίτες τη νέα αυτή
ευπάθεια της χώρας τους μόνον μετά την έναρξη μιας σύγκρουσης.
0 Σχόλια