Τα στιγμιότυπα των συναντήσεων Μητσοτάκη- Ερντογάν, αλλά και Μπάιντεν-Ερντογάν επιβεβαιώνουν μέχρι κεραίας τις χαμηλές προσδοκίες που υπήρχαν πριν την Σύνοδο του ΝΑΤΟ και οι οποίες αποτελούσαν το πιθανότερο σενάριο. Αθήνα και Άγκυρα προσέγγισαν την συνάντηση ως ευκαιρία να αποκατασταθεί ο δίαυλος επικοινωνίας στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο. Δεν έγινε, ούτε θα μπορούσε να γίνει μια επί της ουσίας συζήτηση.
Δεν προκαλεί έκπληξη ότι ο πιο θερμός από τους δύο ηγέτες μετά το τέλος της συνάντησης ήταν ο πρόεδρος Ερντογάν και είναι αυτός που προσπαθεί να καλλιεργήσει την αίσθηση ότι πέρα από το καλό κλίμα υπάρχει και μια προσέγγιση επί της ουσίας.
Η πρόσκλησή του τα προβλήματα να συζητούνται χωρίς μεσολαβητές, δεν έχει κανένα ουσιαστικό περιεχόμενο, καθώς έτσι κι αλλιώς, πέρα από την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν υπήρξε ποτέ κανένας διαμεσολαβητής. Και ας μην ξεχνάμε ότι η προεδρία της ΕΕ θα παραμείνει εκ φύσεως μεσολαβητής ό,τι και να κάνει η Τουρκία.
Επίσης δεν προκαλεί έκπληξη η φράση Ερντογάν ότι προβλέπει ένα ήρεμο καλοκαίρι στο Αιγαίο, ότι η Τουρκία κατά πάσα πιθανότητα θα παραμείνει σε τροχιά χαμηλής έντασης και ότι η αποκλιμάκωση που ξεκίνησε με την απόσυρση του Oruc Reis θα συνεχιστεί και τους επόμενους μήνες.
Το ερώτημα είναι μέχρι πότε. Το μεγάλο στοίχημα είναι κατά πόσο έχει απομακρυνθεί για καιρό ή όχι μια πιθανή τουρκική πρόκληση στο Αιγαίο. Προς ώρας θα συνεχίσουμε να ζούμε με τα γνωστά μικρά επεισόδια, τα οποία ευτυχώς δεν φαίνεται να είναι σε θέση να υπονομεύσουν την κατάσταση αποκλιμάκωσης.
Το μεγάλο ωστόσο ερώτημα και η πρόκληση για την Ελλάδα αφορά την τουρκική συμπεριφορά στην Κύπρο. Όσο και αν έχουμε προσδοκία για ένα ήρεμο καλοκαίρι, αν η Τουρκία δεν εφαρμόσει το ίδιο και στην Αν. Μεσόγειο, δηλαδή στην περίπτωση της Κύπρου, τότε τα περιθώρια ανοχής είναι ελάχιστα.
Έτσι κι αλλιώς, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πως θα μπορούσε να αναπτυχθεί ένα θετικό momentum. Όσο η Αθήνα παραμένει καχύποπτη για την ειλικρίνεια της τουρκικής αναδίπλωσης, τόσο θα είναι ελάχιστα πιθανή μια ουσιαστική προσπάθεια εξομάλυνσης.
Σχετικά με την συνάντηση Μπάιντεν-Ερντογάν, ακούσαμε τον Αμερικανό πρόεδρο να μιλά για μια παραγωγική συζήτηση και για την αισιοδοξία του ότι θα υπάρξει πρόοδο στα πολλά και ανοικτά θέματα.
Η Τουρκία προσέγγισε την συνάντηση Μπάιντεν -Ερντογάν επιχειρώντας να αναδείξει ότι η χώρα είναι ο χρήσιμος και σημαντικός εταίρος για τα αμερικανικά συμφέροντα. Προσφέροντας τις υπηρεσίες της σε μια σειρά από μέτωπα, όπως το Αφγανιστάν, η Λιβύη, ωστόσο αυτά δεν είναι σε καμία περίπτωση αρκετά, προκειμένου να αλλάξει το πλαίσιο το οποίο έχει θέσει εδώ και μήνες η διοίκηση Μπάιντεν. Δηλαδή αποστασιοποίηση από τη Μόσχα, επίλυση στο θέμα των S-400, προσαρμογή της Τουρκίας στα αμερικανικά και τις νατοϊκές επιδιώξεις. Το Αφγανιστάν και η Λιβύη είναι μεν σημαντικές προσφορές, αλλά όχι ικανές συνθήκες να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη των ΗΠΑ συνολικά στην Τουρκία.
Κώστας Υφαντής
0 Σχόλια