Του Δημήτρη Παπακωνσταντίνου
Το δεύτερο κύμα πανδημίας συνεχίζει να κλιμακώνεται ανά την Ευρώπη. Αυτά που δεν... κλιμακώνονται είναι τα ευρωπαϊκά μέτρα στήριξης...
Καθώς ακόμη δεν έχουν καν ξεδιπλωθεί πλήρως τα μέτρα στήριξης των 540 δισ. ευρώ που είχαν αποφασισθεί για να στηρίξουν την αγορά και τους πολίτες κατά το πρώτο κύμα, αυτό της προηγούμενης Άνοιξης. Τι έγιναν αυτά τα μέτρα; Η Κομισιόν αυτές τις μέρες βγαίνει στις αγορές ζητώντας χρήματα για τα δάνεια 100 δισ. ευρώ του προγράμματος SURE, το οποίο καλύπτει δαπάνες στήριξης της απασχόλησης τις οποίες έχουν ήδη κάνει κράτη. Τα δάνεια των 240 δισ. ευρώ του ESM είναι μεν λειτουργικά, αλλά παραμένουν στα... αζήτητα.
Όσο για τον 3ο πυλώνα του πακέτου, είναι ακόμα στα σπάργανα. Ο λόγος για τα δάνεια 200 δισεκατομμυρίων ευρώ της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Θα έπρεπε να έχουν μοιραστεί ως χαμηλότοκα κεφάλαια κίνησης σε επιχειρήσεις ανά την Ευρώπη, στο πρότυπο των χρηματοδοτήσεων της Αναπτυξιακής Τράπεζας ή του ΤΕΠΙΧ. Για να διατηρήσουν εν ζωή τις επιχειρήσεις. Αλλά δεν έχει γίνει τίποτα…
Όλα τα παραπάνω εργαλεία εγκρίθηκαν πολιτικά τον Απρίλιο και θεωρητικά θα έπρεπε να είναι διαθέσιμα από τον Ιούνιο. Με τη λογική να αποτελέσουν τα "όπλα" του 2020 για να οδηγήσουν την οικονομία της ΕΕ στο "ξέφωτο" καθώς η υγειονομική κρίση θα έληγε - στο τότε καλό σενάριο - μετά το 1ο εξάμηνο.
Ωστόσο, το νέο κύμα πανδημίας εντείνεται. Το έτος τελειώνει και τα εργαλεία άργησαν να έρθουν. Πλέον, το πιο καλό υγειονομικό σενάριο είναι μία σταδιακή ομαλοποίηση των συνθηκών τον προσεχή Μάρτιο - Απρίλιο. Αν έχει βρεθεί ένα αποτελεσματικό και ασφαλές εμβόλιο έως τότε.
Υπάρχουν βεβαίως οι πρωτοβουλίες της ΕΚΤ αλλά και η απόφαση για "χαλαρούς" δημοσιονομικούς κανόνες και ευελιξία στις κρατικές ενισχύσεις. Αλλά είναι ξεκάθαρο πως χωρίς "ζεστό χρήμα" δεν υπάρχει ουσιαστική βοήθεια. Είναι πλέον πολύ πιο αναγκαία η επιτάχυνση. Όχι μόνο για τα 540 δισ. ευρώ αλλά και για τα νέα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης που είναι – στην πλειονότητά τους – επιδοτήσεις και όχι δάνεια.
Δεν πρέπει η Ευρώπη να εγκλωβισθεί σε μία νέα καθυστέρηση εφαρμογής των αναγκαίων μέτρων. Πρέπει να μάθει από το "πάθημα" της καθυστέρησης και να κινηθεί γρήγορα και υπερβατικά για το νέο Ταμείο Ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ. Τα μηνύματα των τελευταίων ημερών για τις αντιρρήσεις που υπάρχουν στο πλαίσιο της οριστικοποίησης της συμφωνίας δεν είναι ευχάριστα. Έχουν περάσει ήδη σχεδόν τρεις μήνες από το θρίλερ διαπραγματεύσεων του προηγούμενου Ιουλίου. Έκτοτε, το μόνο που είναι ορατό είναι οι προτάσεις νομικών κειμένων που εκδόθηκαν προ ημερών και τα κράτη πρέπει να προετοιμαστούν με "διαύγεια" για επενδύσεις που θα έπρεπε ήδη να ενεργοποιηθούν.
Στην Ελλάδα η υγειονομική κατάσταση ακόμα συγκρατείται και ταμειακά διαθέσιμα υπάρχουν. Η αγορά όμως είναι λαβωμένη από τα μνημόνια και ο "πέλεκυς" του χρέους και της εποπτείας από θεσμούς και αγορές δεν επιτρέπει απεριόριστες κινήσεις. Ουδείς λοιπόν μπορεί να προβλέψει τι θα γίνει υγειονομικά τους επόμενους μήνες. Ένα – απευκταίο – σενάριο επέκτασης των περιορισμών είναι βέβαιο ότι θα απαιτήσει πολλά "πυρομαχικά". Τα οποία θα πρέπει να είναι διαθέσιμα για να μην πιάσει βαρυχειμωνιά στην οικονομία και στην κοινωνία.
0 Σχόλια