Του Παντελή Σαββίδη
Αν εξαιρέσουμε την περίπτωση να πρόκειται για προεκλογικούς λόγους, η έλευση του κ. Πομπέο στην Ελλάδα, χωρίς μετάβαση και στην Τουρκία, ως είθισται για να διατηρηθούν οι ισορροπίες, έχει και ουσία και σημειολογία.
Πάντως, η διατήρηση από αμερικανικής πλευράς της ισορροπίας στις επισκέψεις σε Ελλάδα και Τουρκία διεκόπη όταν ο Ομπάμα, στην αρχή της προεδρίας του, επισκέφθηκε με τυμπανοκρουσίες την Τουρκία, έχοντας την ψευδαίσθηση ότι ο Ερντογάν και το σύστημα εξουσίας που ανέδειξε, θα μπορούσαν να σταθούν πρότυπο λαϊκού κράτους με ισλαμική κυβέρνηση και ισλαμική πλειοψηφία στον πληθυσμό.
Εν πάση περιπτώσει, οι Αμερικανοί, από τότε μέχρι σήμερα, έχουν υποστεί αλλεπάλληλες προσβολές από την Τουρκία αλλά παραμένουν προσηλωμένες στην Άγκυρα με μαζοχιστικό τρόπο. Μόλις τελευταία αντιλαμβάνονται ότι η ισορροπία που πρέπει να κρατήσουν, είναι μεταξύ του να προσπαθήσουν να κρατήσουν την Τουρκία στη Δύση αλλά να διαμορφώσουν, παράλληλα, θεσμούς και προϋποθέσεις, που σε περίπτωση περαιτέρω διολίσθησης της Άγκυρας προς τον ευρασιατισμό, η δυτική παρουσία και επιρροή στην περιοχή δεν θα υποστεί μείωση και δεν θα απαξιωθεί.
Το κακό είναι πως οι ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια με την αλλοπρόσαλλη πολιτική Τραμπ δεν έχουν συγκροτημένη πολιτική να αναπτύξουν.
Έτσι, κανείς δεν μπορεί να διαβλέψει αν η ανάπτυξη της πολιτικής τους είναι συνολική, με την έννοια ότι διαμορφώνεται από τους αμερικανικούς θεσμούς και έχει την έγκριση του προέδρου, ή είναι πολιτική που αναπτύσσεται από το State Department και γίνεται ανεκτή από τον πρόεδρο μέχρι του σημείου που θα ενοχληθεί ο φίλος του Ερντογάν.
Το άλλο αξιοσημείωτο στοιχείο στην αμερικανική πολιτική, είναι η μεγάλη ηπιότητα με την οποία αντιμετωπίζουν τις προσκλήσεις της Άγκυρας. Ναι, μεν, παίρνουν θέση κατά των τουρκικών προκλήσεων αλλά με τρόπο και τόνο που θυμίζει παράκληση.
Υπάρχει, ακόμη, μια αντίφαση στην αμερικανική πολιτική στην Ανατολική Μεσόγειο. Πριν από λίγες ημέρες διαβάσαμε την είδηση ότι η διαδικασία περί τον EastMed μετατρέπεται σε διεθνή οργανισμό. Δεν νομίζω ότι θα πιστεύει κανείς ότι Ελλάδα και Κύπρος θα μπορούσαν να πετύχουν κάτι τέτοιο μόνες; Η προσπάθεια έχει την υποστήριξη ΗΠΑ και Ισραήλ.
Λίγο νωρίτερα ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Μάικ Πομπέο επισκέφθηκε την Κύπρο και αύριο, όπως σημειώσαμε και παραπάνω, επισκέπτεται την Ελλάδα και, μάλιστα, τη Θεσσαλονίκη όπου θα υπογράψει συμφωνία επιστημονικής και τεχνολογικής συνεργασίας και θα συμμετάσχει σε φόρουμ επιχειρηματιών της ενέργειας (κανείς στη Θεσσαλονίκη δεν γνωρίζει τίποτε σχετικό).
Πρόκειται για την ενθάρρυνση εναλλακτικών πηγών και διαδρομών ενέργειας.
Το γεγονός ότι μετά την Ελλάδα ο Αμερικανός ΥΠΕΞ θα επισκεφθεί την Ιταλία και την Κροατία, για ζητήματα ενέργειας, παραπέμπει και στον EastMed (Ιταλία) και στην Κίνα (Cosco και σχέδια μεταφοράς στην Κροατία του ρόλου του Πειραιά).
Ο Πομπέο θα πάει και στη Σούδα. Στη Σούδα, όπως έχει γραφεί, οι Αμερικανοί σκοπεύουν να μεταφέρουν τη Βάση του Ιντσιρλίκ. Ήδη, σημαντικό μέρος της Βάσης έχει μεταφερθεί. Και αυτό σημαίνει πολλά. Και για τις αμερικανικές προσδοκίες από την Τουρκία και για την επιλογή τους να εγκατασταθούν στη Σούδα. Στην Ελλάδα βρίσκονται και σε άλλες περιοχές, όπως στο Συκούριο και την Αλεξανδρούπολη.
Όλα αυτά, συν το γεγονός ότι οι Αμερικανοί εξόπλισαν τους Κούρδους του Ιράκ, με εξοπλισμούς που κόστισαν 250 εκατ. δολάρια, είναι υπονομευτικά της τουρκικής πολιτικής και της Τουρκίας.
Από την άλλη, ΗΠΑ και Γερμανία πιέζουν την Ελλάδα να συμμετάσχει σε διάλογο με την Τουρκία. Μπορεί να θέλουν να κρατήσουν την Τουρκία στη Δύση αλλά δεν θα το πληρώσει αυτό ούτε η Ελλάδα ούτε η Κύπρος. Ελλάδα και Κύπρος κάνουν προς τις ΗΠΑ σημαντικές παραχωρήσεις. Όλα αυτά που αναφέραμε παραπάνω είναι σημαντικές επιλογές για τις ΗΠΑ. Δεν πρέπει κάτι να δώσουν σε αντάλλαγμα;
Μήπως και οι ΗΠΑ πρέπει να σεβαστούν τις ελληνικές και κυπριακές ευαισθησίες και θέσεις περισσότερο από ό,τι το κάνουν σήμερα;
Μήπως πρέπει να σταματήσουν να πιέζουν για διαπραγματεύσεις με την Τουρκία και να υποστηρίξουν περισσότερο τις θέσεις Ελλάδας και Κύπρου; Τα περί διερευνητικών συνομιλιών είναι για ιθαγενείς όταν πρόκειται για τον 61ο γύρο από τότε που άρχισαν το 2002. Οι διερευνήσεις στις συνομιλίες γίνονται στην αρχή. Μετά από 60 γύρους οι συνομιλίες έχουν προχωρήσει και υπάρχουν πρακτικά που κρατά η κάθε πλευρά. Αυτά τα πρακτικά θα βγουν στο τραπέζι. Έχουμε διαπραγματεύσεις και όχι διερευνήσεις.
Η Τουρκία, προφανώς θα θέσει νέα αιτήματα. Αιτήματα, όμως, θα μπορούσε να εγείρει και η Ελλάδα. Ποια; Γιατί η Ελλάδα να συνομιλεί με την Τουρκία όταν δύο ερευνητικά της πλοία καταπατούν την κυπριακή ΑΟΖ; Τι νόημα έχουν οι ελληνοτουρκικές συνομιλίες όταν βρίσκεται στην Κύπρο 40.000 τουρκικός στρατός;
Με βάση ποια λογική η Τουρκία απειλεί την Ελλάδα με πόλεμο αν ασκήσει δικαίωμα που της δίνει το Δίκαιο της Θάλασσας, όπως η επέκταση των χωρικών υδάτων και του εναέριου χώρου στα 12 μίλια; Η μόνη συζήτηση που μπορεί να γίνει με την Τουρκία είναι η οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών. Με σταθερή θέση ότι το σύμπλεγμα της Μεγίστης έχει πλήρη επήρεια.
Ας θυμηθούν οι κυβερνητικοί αρμόδιοι τι έγινε με την μεραρχία στην Κύπρο. Η Ελλάδα θα μπορούσε να βάλει αυτή την ατζέντα των ελληνοτουρκικών ζητημάτων. Και να μην ακολουθεί τους τουρκικούς ελιγμούς.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια