Το τέλος της ιστορίας

Του Παντελή Σαββίδη

Ο συμπαθής Φράνσις Φουκουγιάμα, του οποίου το βιβλίο Identity (Ταυτότητα), θα κυκλοφορήσει τον Ιούνιο από τις εκδόσεις «Ροπή» αναγκάστηκε να κάνει αυτοκριτική για τις απόψεις που είχε διατυπώσει περί του τέλους της ιστορίας. Μας  διευκρίνισε πως εννοούσε ότι ο φιλελευθερισμός θα ήταν το σύστημα που θα επικρατούσε. Περιμένουμε να δούμε, τώρα, μετά την εμπειρία του κορωνοϊού, τι θα μας πει ο κ. Φουκουγιάμα και άλλοι υποστηρικτές του οικονομικού φιλελευθερισμού. Διότι ο νεοφιλελευθερισμός, ευτυχώς, καταρρέει.

Ήδη, φιλελεύθερα sites, όπως το Project Syndicate ανακαλύπτουν τη γοητεία της κρατικής προστασίας.

Δεν χρειάζεται να επιχειρηματολογήσει κανείς για την αποτυχία του νεοφιλελεύθερου συστήματος τον καιρό της πανδημίας. Το ερώτημα είναι τι κάνουμε;

Κατ αρχάς, για να δικαιολογήσουμε τον τίτλο, η ιστορία, ως συνέχεια, δεν έχει τέλος. Ως κβαντική προσέγγιση, όμως, (συνεχείς περίοδοι που διακόπτονται απότομα), έχει και αρχή και τέλος.

Όταν μίλησε για το τέλος της ιστορίας ο Φουκουγιάμα, με αυτήν την ερμηνεία της ιστορίας, είχε δίκαιο. Ο Ρηγκανοθατσερισμός αμφισβήτησε την κρατική παρέμβαση (για τις σοσιαλιστικές κοινωνίες ήταν πλήρης  η αποτυχία) και στην κεϋνσιανή μορφή της.

Πράγματι, είχαν αναπτυχθεί επικίνδυνες και καταστρεπτικές παθογένειες. Ένα κομματικό κράτος το οποίο έπνιγε κάθε δημιουργική δραστηριότητα.

Αλλά, τώρα, ήρθε το τέλος και του ρηγκανοθατσερισμού. Το τέλος του νεοφιλελευθερισμού. Το αποκάλυψε η πανδημία που βιώνουμε στις ακραίες  διαστάσεις. Αλλά και η πανδημία να μην εμφανιζόταν, το σύστημα είχε αρχίσει να καταρρέει.

Ένα από τα πλέον γνωστά, διεθνούς εμβέλειας, site είναι το Project Syndicate, το οποίο, μάλιστα, φέρεται να χρηματοδοτείται από τον περίφημο Soros. (με επιφύλαξη αυτό).

Διαβάστε ένα απόσπασμα ενός ενδιαφέροντος άρθρου του:

«Δυστυχώς, τα τελευταία 50 χρόνια, το κυρίαρχο πολιτικό μήνυμα σε πολλές χώρες ήταν ότι οι κυβερνήσεις δεν μπορούν – και επομένως δεν πρέπει – να κυβερνούν πραγματικά. Οι πολιτικοί, οι επιχειρηματικοί ηγέτες και οι ειδικοί έχουν βασιστεί εδώ και πολύ καιρό σε ένα διοικητικό δόγμα που εστιάζει με εμμονή στα στατικά μέτρα αποτελεσματικότητας για να δικαιολογήσουν περικοπές δαπανών, ιδιωτικοποιήσεις και outsourcing.

…Δείτε δύο βασικές ευθύνες της κυβέρνησης κατά τη διάρκεια της κρίσης Covid-19: Τη δημόσια υγεία και τον ψηφιακό χώρο. Μόνο το 2018, η βρετανική κυβέρνηση ανέθεσε σε τρίτους, συμβόλαια υγείας ύψους 9,2 δισ. λιρών (11,2 δισ. δολάρια), θέτοντας το 84% των κρεβατιών σε κέντρα φροντίδας στα χέρια ιδιωτικών φορέων. Κάνοντας τα πράγματα χειρότερα, από το 2015, το Εθνικό Σύστημα Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου υπέστη περικοπές προϋπολογισμού ύψους 1 δισ. βρετανικών λιρών».

Αλλά, όπως επισημάνθηκε και παραπάνω, και η πανδημία να μην εμφανιζόταν το πρόβλημα με τον απόλυτο νεοφιλελευθερισμό είχε γίνει ενοχλητικό και απειλούσε το καπιταλιστικό σύστημα.

Ένα παράδειγμα είναι το σύστημα υγείας. Στα κρατικά νοσοκομεία χρειάζονται μήνες ή και χρόνια για να πάρεις σειρά. Και στον ιδιωτικό τομέα χιλιάδες ευρώ για να κάνεις μια εγχείρηση. Που σημαίνει πως αν δεν έχεις χρήματα, και οι περισσότεροι δεν έχουν, απλώς πεθαίνεις πριν την ώρα σου.

Μπορεί να μας εξηγήσει κανείς για ποιο λόγο να υποστηριχθεί ένα τέτοιο σύστημα;

Βεβαίως, ούτε και τα κόμματα που ευαγγελίζονται τον παλιό, γνωστό σοσιαλισμό ή κομμουνισμό είναι λύση. Εκεί πεθαίνεις από καταπίεση, άγχος και κατάθλιψη. Εκτός των άλλων.

Η λύση είναι ένα σύστημα στο οποίο η ελευθερία και η δικαιοσύνη θα είναι τα πρώτιστα αγαθά και στο οποίο θα βρεθεί η χρυσή τομή μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού. Ώστε να ωφελούνται όλοι.

Πηγή: anixneuseis.gr

* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.