Του Δημήτρη Παπακωνσταντίνου
Η αποτυχία του Eurogroup κατέδειξε τη βαθιά ρήξη που υφίσταται πλέον εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το κακό είχε αρχίσει να βγαίνει στην επιφάνεια με αφορμή το μεταναστευτικό, αλλά η υγειονομική κρίση συνέβαλε στο να πέσουν οι μάσκες και να φανούν τα πολύ διαφορετικά συμφέροντα και πολιτικές. Βεβαίως, σε αυτό έχει παίξει ρόλο και το γεγονός ότι από την Ευρώπη λείπουν σήμερα οι μεγάλες ηγετικές μορφές. Εδώ σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες οι ηγεσίες δεν εμπνέουν ούτε καν τους πολίτες τους. Ενώ εντελώς μικρού ειδικού βάρους είναι και οι επιλογές για τις ηγετικές θέσεις σε θεσμικό επίπεδο. Κυρίως σε ό,τι αφορά την Κομισιόν...
Το ευρωπαϊκό οικοδόμημα κλονίζεται με το χάσμα Βορρά και Νότου να διευρύνεται και να μοιάζει σε αυτή τη φάση αγεφύρωτο. Τα όσα έγιναν στο προχθεσινό Eurogroup θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως μία σύγχρονη ντροπή. Και βεβαίως τα σημεία στα οποία υπήρχε συμφωνία, δεν αφορούσαν σημαντικά κονδύλια αλλά... ψίχουλα. Όταν στο τραπέζι έπεσε η σοβαρή χρηματοδότηση και η αμοιβαιοποίηση του Χρέους, τότε φάνηκαν και οι τεράστιες αντιθέσεις. Οι οποίες, ό,τι και αν συμβεί σήμερα, ό,τι και αν συμφωνηθεί σε επόμενη -προφανώς επικείμενη - Σύνοδο Κορυφής, δεν πρόκειται να γεφυρωθούν. Το γυαλί δυστυχώς έχει ραγίσει και θα απαιτηθεί πολύ μεγάλη προσπάθεια, πολύ μεγάλη συναίνεση και υποχωρήσεις για να μπορέσει να ξανακολλήσει. Αν επί της ουσίας κολλήσει και πάλι ποτέ. Είναι πραγματικά οδυνηρό, το ότι το μεγαλύτερο επίτευγμα των ευρωπαϊκών λαών, κινδυνεύει από πρωτοφανή αδιαλλαξία εκείνων που θεωρούν την Ευρώπη κτήμα και χώρο επιρροής τους, να οδηγηθεί σε αβέβαια και θολά μονοπάτια.
Οι οπαδοί της σκληρής δημοσιονομικής πειθαρχίας, ας αναλογιστούν ποια θα είναι η θέση της ευρωπαϊκής οικονομίας, πόσο ανταγωνιστική και ισχυρή θα είναι, όταν άλλες οικονομίες, όπως η αμερικανική θα ενισχύονται με πακτωλούς ρευστότητας. Και μέσω πολιτικών αποφάσεων και μέσω των κεντρικών τραπεζών, γιατί ορισμένοι λησμονούν ότι για παράδειγμα στις ΗΠΑ, εκτός από τα τρισ. του προέδρου Τραμπ υπάρχουν και τα τρισ. της FED... Αλλά στην Ευρώπη, το άγχος είναι μην αυξηθεί το Χρέος... Η προσήλωση σε ένα Σύμφωνο Σταθερότητας υπό αναστολή, ένα Σύμφωνο Σταθερότητας που θα έπρεπε από καιρό να είχε επανεκτιμηθεί. Καθώς η εξοντωτική δημοσιονομική πειθαρχία οδηγούσε και πριν την πανδημία την ευρωπαϊκή οικονομία σε ύφεση, το τραπεζικό σύστημα σε κατάρρευση παρά τις ενέσεις ρευστότητας και τις κοινωνίες σε απόγνωση και ανέχεια.
Η Ευρώπη που έχουν κατά νου Γερμανία, Ολλανδία κλπ, δεν είναι η Ευρώπη που εξυπηρετεί τους ευρωπαϊκούς λαούς. Η αποτυχία των συστημάτων υγείας σε προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες, πληγωμένες όμως από την οικονομική κρίση και την αυστηρή και εξοντωτική περικοπή δαπανών, θα έπρεπε να αποτελεί ένα σημαντικό παράδειγμα... Κι όμως, την ώρα που ακόμα και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μιλά για τουλάχιστον 1,5 τρισ. που πρέπει να πέσει στην ευρωπαϊκή οικονομία για να μπορέσει να σταθεί όρθια στην κρίση και να μπορέσει να αντιμετωπίσει την επόμενη μέρα με σχετική αισιοδοξία, στα ευρωπαϊκά όργανα τσακώνονται για... ψίχουλα. Και το 1,5 τρισ. λίγο είναι, όμως δείχνει μία τάξη μεγέθους ρεαλιστικής αποτίμησης του προβλήματος. Όταν χώρες και οικονομίες απειλούνται με ολοκληρωτική καταστροφή, δεν μπορεί να μιλάμε για μνημόνια, προϋποθέσεις χρηματοδότησης κλπ. Το μοντέλο πρέπει να αλλάξει. Οι πολιτικές πρέπει να αλλάξουν. Χρειάζεται ένα "new deal". Η Ευρώπη την επόμενη ημέρα δεν μπορεί να είναι μία Ευρώπη υπόδουλη. Γιατί υπόδουλη θα είναι αν γενιές ολόκληρες κληθούν να πληρώσουν τη σημερινή απαιτούμενη χρηματοδότηση. Το θέμα δεν είναι να ματώσουν οι επόμενες γενιές. Αλλά να ευημερήσουν και αυτό μόνο μέσα από αναπτυξιακό σοκ μπορεί να εξασφαλιστεί. Αν αυτό δεν είναι το επιθυμητό και το ζητούμενο, τότε ίσως τίποτε πλέον να μην έχει νόημα...
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια