Γράφει ο Θεόδωρος Καρυώτης
Ζώντας, για μισό σχεδόν αιώνα, στην Ουάσιγκτον παρακολουθώ από κοντά τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις και τώρα τελευταία τον μεγάλο έρωτα του Προέδρου Ντόναλτ Τραμπ με τον Ταγίπ Ερντογάν.
Ποτέ οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις δεν ήταν σε τόση άριστη κατάσταση, όπως η σημερινή. Ο έρωτάς μας με τις ΗΠΑ ξεκίνησε από τον Αλέξη Τσίπρα και συνεχίσθηκε με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Τους δώσαμε γη και ύδωρ. Τους δώσαμε διευρυμένη τη Σούδα, τους δώσαμε την Λάρισα, τους δώσαμε το Λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και σίγουρα τους δώσαμε και κάτι επί πλέον, που δεν φαίνεται στα κείμενα. Όπως δεν φαίνεται στα κείμενα, τι πήραμε για αντάλλαγμα.
Εκτός εάν το αντάλλαγμα ήταν η δήλωση ανώτερης αξιωματούχου των Αμερικανικών Δυνάμεων στην Ευρώπη, που έγινε κατά τη διάρκεια ενημέρωσης on background στην Εθνική Λέσχη Τύπου (National Press Club) στην Ουάσιγκτον, την Πέμπτη 27 Φεβρουαρίου.
Στην διάρκεια αυτής της ενημέρωσης ένας δημοσιογράφος την ρώτησε:
«Η Τουρκία διεκδικεί μια θαλάσσια περιοχή που εκτείνεται μέχρι το νησί της Κρήτης και αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να διεξάγει δραστηριότητες γεώτρησης εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Καλείτε την Τουρκία να αποφύγει τέτοιες δραστηριότητες γεώτρησης; Και πώς αξιολογείτε τις ενέργειες και τις συμπεριφορές της Τουρκίας τόσο στο Αιγαίο όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο από την άποψη του διεθνούς δικαίου και των αξιών του ΝΑΤΟ;»
Διαβάστε προσεκτικά την απάντησή της:
«Πιστεύω ότι ενθαρρύνουμε όλους να ακολουθήσουν τους διεθνείς νόμους και τους κανόνες ναυσιπλοΐας και την ελευθερία ναυσιπλοΐας. Νομίζω ότι είναι σημαντικό για όλους. Το δικαίωμα να πραγματοποιήσουν εξόρυξη ή να κάνουν ό,τι οι λαοί κρίνουν ότι μπορούν να κάνουν στον ανοιχτό ωκεανό, νομίζω ότι εναπόκειται στα κράτη να αποφασίσουν πως θα πράξουν αυτό που επιθυμούν και ποιά είναι η ανάγκη γι’ αυτό. Δεν πρόκειται να σχολιάσω τι σκέφτεται ή τι κάνει η Τουρκία. Και πάλι, εμείς απλώς ενθαρρύνουμε όλους να κατανοήσουν και να ακολουθήσουν τους κανόνες ναυσιπλοΐας, ελεύθερης ναυσιπλοΐας και του διεθνούς δικαίου. Θέλω να πω, αυτό είναι το πρότυπο για όλους – δεν έχει σημασία ποιος είσαι. Και δεν νομίζω ότι θα ήταν πρέπον για μένα να σχολιάσω τις διαμάχες της Τουρκίας με άλλες χώρες, αλλά παρακολουθούμε προσεκτικά την κατάσταση, επειδή πρόκειται για σχέσεις που έχουμε με όλες τις χώρες – την Ελλάδα, την Κύπρο και ολόκληρη την περιοχή.»
Είναι πολύ εύκολο να θυμώσει κάποιος με τους Αμερικανούς παρατηρώντας την άνεση με την οποία επιδεικνύουν την υποκριτική τους στάση με την Τουρκία από την μια πλευρά και με την Κίνα από την άλλη. Και τα δύο κράτη παραβιάζουν την UNCLOS ,αλλά αλλιώς συμπεριφέρονται οι Αμερικανοί απέναντι στα δύο κράτη. Οι Κινέζοι έχουν παραβιάσει της ΑΟΖ πέντε άλλων κρατών στην Νότια Σινική Θάλασσα και ο Πρόεδρος Τραμπ στέλνει πολεμικά πλοία στην περιοχή προειδοποιώντας του Κινέζους να σταματήσουν να παραβιάζουν το Δίκαιο της Θάλασσας.
Από την άλλη πλευρά, όταν ο φίλος του Ερντογάν παραβιάζει τις ΑΟΖ των κρατών της Ανατολικής Μεσογείου σφυρίζει αδιάφορα. Τουλάχιστον ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα Τζέφρυ Πάιατ. έκανε μια δήλωση ότι τα νησιά μας, περιλαμβανομένων των μεγάλων όπως η Κρήτη, έχουν τα ίδια δικαιώματα σε θαλάσσιες ζώνες με τις ηπειρωτικές περιοχές. Αργότερα η αμερικανική πρεσβεία πρόσθεσε σωστά «όχι μόνο τα νησιά σαν την Κρήτη».
Ο υπερκινητός κ. Πάιατ πάντως θα μπορούσε να κάνει μια κίνηση προς το State Department, που θα δημιουργούσε τις καλύτερες εντυπώσεις στον ελληνικό λαό και στην πολιτική ηγεσία μας. Θα μπορούσε να ζητήσει να ακυρωθεί η παρακάτω δήλωση που έκανε στις 27 Ιουλίου 2011, o τότε βοηθός υπουργός Εξωτερικών Φίλιπ Γκόρντον, που ισχύει μέχρι σήμερα:
«Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να αποφεύγονται μονομερή βήματα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αναγνωρίζουν τα δικαιώματα των χωρών για την ανακήρυξη αποκλειστικών οικονομικών ζωνών, αλλά… δεν νομίζουμε ότι θα ήταν προς το συμφέρον της Ελλάδος να το πράξει χωρίς πλήρη συνεργασία με τους γείτονές της, της Τουρκίας συμπεριλαμβανομένης».
Έτσι θα βοηθούσε αμέριστα τον νέο Έλληνα πρωθυπουργό που προσπαθεί να λύσει μερικά ακανθώδη προβλήματα, που ταλαιπωρούν την ελληνική κοινωνία. Μία άλλη χείρα βοηθείας θα προσέφερε εάν εισηγούνταν στον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να τηλεφωνήσει στον επιστήθιο φίλο του Ταγίπ Ερντογάν και να του ζητήσει να υποστηρίξει τη θέση του Κυριάκου Μητσοτάκη ότι «πάμε στη Χάγη μόνο για οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ».
Πάντως εύχομαι να μην επικρατήσει στην Αθήνα το κλίμα που επικρατεί στην Λευκωσία. Όπως έγραψε ο Κώστας Βενιζέλος:
«Η αντιμετώπιση της τουρκικής επιθετικότητας, της τουρκικής επεκτατικής πολιτικής, γίνεται διά ενός φοβικού κλίματος. Δημιουργείται εν πολλοίς ένα κλίμα που βοηθά στο πλασάρισμα της θεωρίας τους, που είναι η προσαρμογή στις τουρκικές επιδιώξεις. Να υπάρξει αποποίηση δικαιωμάτων, για να μη θυμώσει η Τουρκία. Να υπάρξει εκχώρηση δικαιωμάτων στην Τουρκία με την… προσδοκία να συνεργαστεί!»
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια