«Ο EastMed δεν αποτελεί απειλή για κανέναν. Τα τριμερή σχήματα δεν στρέφονται κατά κανενός. Η περιφερειακή συνεργασία είναι ανοιχτή σε όλους υπό μία προϋπόθεση: να σέβεται το διεθνές δίκαιο και τους κανόνες καλή γειτονίας.
Δεν είναι ένας αγωγός οικονομικής προόδου αλλά ένας αγωγός ειρήνης και συνεργασίας των χωρών της περιοχής.» Οσα διαβάσατε παραπάνω είναι μέρος των δηλώσεων που έκανε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μετά την υπογραφή στο Ζάππειο της Διακυβερνητικής Συμφωνίας για τον αγωγό φυσικού αερίου EastMed μεταξύ της Ελλάδας, της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Ισραήλ. Υποθέτω ότι κάθε καλόπιστος αναγνώστης αυτής της δήλωσης θα αναρωτήθηκε πως είναι δυνατό ένας τέτοιος αγωγός να μην είναι πρωτίστως «αγωγός οικονομικής προόδου».
Γιατί ο πρωθυπουργός φαίνεται να υποβαθμίζει τόσο πολύ το οικονομικό σκέλος αυτής της συμφωνίας; Μια πρώτη εξήγηση είναι ότι η υπογραφή είναι απλά η αρχή. Η υλοποίηση του σχεδίου τώρα αρχίζει κι είναι εξαιρετικά πολύπλοκο να υλοποιηθεί. Μέχρι τώρα είχαμε κάποιες προμελέτες χρηματοδοτημένες από ευρωπαϊκά κονδύλια και τίποτα περισσότερο. Ότι κάποιοι στην Ελλάδα ετοιμάζονται να κατασπαράξουν τα όποια επόμενα ας το θεωρήσουμε ως ένα από τα παραφερνάλια της υπόθεσης…
Ο αγωγός EastMEd παρουσιάζει γεωπολιτικό ενδιαφέρον και στην παρούσα φάση μικρότερο οικονομικό. Ισως αυτό είχε υπόψη του ο πρωθυπουργός ο οποίος στη δήλωσή του φάνηκε να επιχειρεί να υποβαθμίσει και την γεωπολιτική σημασία της συμφωνίας σαν να ήθελε να διασκεδάσει τις ανησυχίες της Τουρκίας. Η αλήθεια είναι ότι το θέμα απασχολεί όλες τις δυνάμεις που δραστηριοποιούνται στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Πρόκειται για έναν αγωγό που θα μεταφέρει σχετικά μικρές ποσότητες φυσικού αερίου στην Ευρώπη, χωρίς να διαφοροποιεί τα ενεργειακά δεδομένα και τους συσχετισμούς. Ωστόσο και μόνο η πρόθεση της κατασκευής του είναι ικανή για να διαταράξει τις ισορροπίες στην περιοχή αφού πρόκειται να περάσει από θαλάσσιες περιοχές που διεκδικεί η Τουρκία και ταυτόχρονα αποτελεί εκ των πραγμάτων μια εξέλιξη σε χώρο που θεωρεί ως «χώρο επιρροής» της. Η Τουρκία με κάθε τρόπο στέλνει το μήνυμα ότι στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου δεν μπορεί να γίνονται δουλειές χωρίς τη δική της συμμετοχή...
Ο Δρ. Ευάγγελος Βενέτης, ειδικός σε θέματα Ισλάμ Μέσης Ανατολής σε σχετική ανάλυσή του αναφέρει: «η κίνηση της Άγκυρας να υπογράψει το μνημόνιο συνεργασίας στην ενέργεια με την Τρίπολη δηλώνει την τάση της Τουρκίας αλλά και της Ρωσίας να δημιουργήσουν έναν άξονα Βορρά - Νότου που θα κόψει τον άξονα Ανατολής - Δύσης που προσπαθούν να δομήσουν το Τελ Αβίβ, το Κάιρο, η Λευκωσία και η Αθήνα. Προς αυτή την κατεύθυνση είναι και η αμφισβήτηση της ελληνικής ΑΟΖ μεταξύ Κρήτης και Καρπάθου από την Τουρκία και την Τρίπολη της Λιβύης». «Η υπογραφή συμφωνίας για τον Αγωγό EastMed αναμένεται να δημιουργήσει πιο πολλά προβλήματα από αυτά που επιδιώκει να λύσει και κύριο αίτιο αυτής της ασταθούς κατάστασης είναι η απουσία ενός συγκεκριμένου πλαισίου ενεργειακής ασφάλειας. Μέχρι την διαμόρφωση αυτού του πλαισίου, η Συμφωνία για τον EastMed θα έχει πιο πολύ επικοινωνιακό χαρακτήρα», σημειώνει.
Ο αγωγός δεν έχει ακόμα χαραχτεί γιατί η ακριβής θέση των Κυπριακών κοιτασμάτων δεν είναι γνωστή, όπως βέβαια δεν είναι γνωστή η περιοχή που υπάρχουν -αν υπάρχουν- εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα στην Ελλάδα. Για να χαραχτεί με ακρίβεια η διαδρομή του αγωγού θα πρέπει να επιλυθούν όλα τα θέματα σχετικά με την υφαλοκρηπίδα διαφορετικά η κατασκευή του θα είναι από προβληματική ως αδύνατη.
Στα ζητήματα της υφαλοκρηπίδας εμπλέκεται η Αίγυπτος η οποία δεν συμμετέχει στη κατασκευή του συγκεκριμένου αγωγού διότι είναι η χώρα που έχει ήδη εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα αλλά υγροποιεί το αέριο στις δικές της εγκαταστάσεις. Πέραν αυτού το Ισραήλ εξακολουθεί να είναι σε συζητήσεις με την Τουρκία για τον ΤΑΡ ο οποίος κατασκευάστηκε για το Αζέρικο αέριο αλλά μπορεί άνετα να εξυπηρετήσει πολύ μεγαλύτερες ποσότητες αερίου. Με άλλα λόγια έχουμε μια συμφωνία που πρακτικά δεν δεσμεύει κανένα και που αν ήταν εδώ και τώρα διαθέσιμα τα (ευρωπαϊκά) κονδύλια δεν θα μπορούσε να αρχίσει η υλοποίησή της. Υπό την έννοια αυτή μάλλον έχει τους λόγους του ο πρωθυπουργός που δεν στέκεται σε ένα οικονομικό όφελος που είναι τόσο μακρινό όσο και αβέβαιο…
Γιώργος Χελάκης
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια