Του Κώστα Στούπα
Η καθολική ψήφος σε συνδυασμό με την κοινωνία του θεάματος έχουν εκτοξεύσει τα "παρατράγουδα" των τηλεοπτικών και διαδικτυακών ριάλιτι στα κοινοβούλια και τους λοιπούς θώκους διαχείρισης των κοινών.
Κάποιοι θεωρούν πως το μεταναστευτικό τσουνάμι που τώρα ξεκινά να δημιουργείται είναι αντιμετωπίσιμο με την τσίκνα από χοιρινά σουβλάκια, όπως στον μεσαίωνα με τους καπνούς από τις φωτιές προσπαθούσαν να φράξουν τον δρόμο στις επιδημίες...
Το μεγαλύτερος μέρος της υφηλίου φλέγεται και όλοι πανηγυρίζουν...
Οι αριστεροί πανηγυρίζουν για τις ταραχές στη Χιλή, τα "Κίτρινα Γιλέκα" στη Γαλλία, το κίνημα #MeToo movement στις ΗΠΑ.
Οι ακροδεξιοί πανηγυρίζουν με τη "λαϊκότητα" χυδαίων εκφράσεων που εκπορεύονται από επίσημα χείλη τύπων όπως ο Τραμπ και Μπολσονάρου.
Αλήθεια είναι επίσης πως οι φιλελεύθεροι πλέουμε σε πελάγη ευτυχίας για τις εξεγέρσεις των τελευταίων μηνών στο Χονγκ Κονγκ, τη Ρωσία, τη Βενεζουέλα και τη Βολιβία. Μας θυμίζουν κάτι απ’ την περίοδο της πτώσης του Τείχους του Αίσχους και την αυταπάτη του τέλους της Ιστορίας.
Αν κοιτάξουμε προσεκτικότερα θα δούμε πως η διάχυτη δυσαρέσκεια των τελευταίων ετών, η οποία αρχικά οδήγησε στην άνοδο του αριστερού και δεξιού λαϊκισμού, πυροδοτεί μια σειρά βίαιων συγκρούσεων και ταραχών σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου.
Αυτό που ζήσαμε εμείς με τους αγανακτισμένους της Άνω και Κάτω Πλατείας Συντάγματος το 2010-11 το βλέπουμε όλο και πιο συχνά σε όλο και πιο πολλά σημεία του πλανήτη.
Το κύμα της δυσαρέσκειας, παρά την ήττα του λαϊκισμού στην πρώτη χώρα που έγινε εξουσία (την Ελλάδα), δεν εμφανίζει σημάδια κόπωσης αλλά αύξησης της έντασης...
Όλοι είναι δυσαρεστημένοι με όλους και με τη χαρακτηριστική ευκολία του ανθρώπου που πιστεύει πως δεν έχει τίποτα να χάσει τραβάνε το σκοινί στα άκρα…
Τα αίτια αυτής της δυσαρέσκειάς είναι πολλά και διάφορα. Έχουμε αναφέρει αρκετές φορές την αίσθηση του φθόνου που δημιουργεί η διευρυνόμενη ανισότητα καίτοι οι φτωχότεροι έχουν πρόσβαση σε πολύ περισσότερα αγαθά απ’ ό,τι θα είχαν αν η ανισότητα ήταν μικρότερη.
Η ατολμία του πολιτικού συστήματος να αφήσει τον οικονομικό κύκλο (άνοδος και χρεοκοπία) να ξεκαθαρίσει το τοπίο έχει πολλαπλασιάσει το πρόβλημα του παγκόσμιου χρέους.
Τα μηδενικά και αρνητικά επιτόκια που είχαν σαν στόχο να δημιουργήσουν ανάπτυξη, θέσεις εργασίας και ικανοποιημένους ψηφοφόρους, έχουν κάνει πλουσιότερους όσους έχουν περιουσιακά στοιχεία (μετοχές και ακίνητα) και όσους δεν έχουν περιουσιακά στοιχεία και βιοπορίζονται από την εργασία φτωχότερους.
Η πάλη των γενεών...
Ο πυρήνας της ιδεολογίας της αριστεράς είναι η πάλη μεταξύ των οικονομικών τάξεων. Ο πυρήνας της ιδεολογίας της δεξιάς είναι η πάλη μεταξύ των εθνών. Αυτό που αναδύεται σήμερα όμως είναι η πάλη μεταξύ των γενεών.
Μέχρι πρόσφατα κάθε νέα γενεά αισιοδοξούσε πως έχει πολλές πιθανότητες να ζήσει καλύτερα από την προηγούμενη. Σήμερα αυτό δεν ισχύει. Τούτο αποτελεί ισχυρή πηγή παραγωγής νευρικότητας και δυσαρέσκειας.
"Με αγχώνει η ιδέα ότι θα έρθει μια μέρα μετά από είκοσι, τριάντα χρόνια που τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας θα μας νιώθουν σαν βαμπίρ" έγραφε το 2004 ο Μίμης Ανδρουλάκης στο βιβλίο του "Gap, βαμπίρ και κανίβαλοι, το ρίσκο μιας σύγκρουσης των γενεών".
"Βαμπίρ" είναι οι νεκροί που τρέφονται με το αίμα των ζωντανών. Τούτο μοιάζει με το ελληνικό συνταξιοδοτικό σύστημα ή διεθνώς με τα αρνητικά επιτόκια που κρατάνε καθηλωμένους τους μισθούς και έχουν εκτοξεύσει τις τιμές των ακινήτων (και τα ενοίκια κατά συνέπεια) και τις μετοχές. Τουτέστιν όλα αυτά που κατέχουν οι μεγαλύτεροι και θέλουν αλλά δεν μπορούν να αποκτήσουν οι νεότεροι.
"Κανίβαλοι" είναι αυτοί που τρέφονται με τις σάρκες των άλλων. Αυτοί που θα τραφούν με τις σάρκες των βαμπίρ εν προκειμένω...
Στην καθ΄ ημάς Βαλκανική οι μελλοντικοί κανίβαλοι είναι οι νέοι των 400 Ευρώ και έχουν παγιδευτεί από τους γονείς τους να συντηρούν συντάξεις των 1000 και 1.500 Ευρώ. Κανένας ούτε αριστερός (Παπανδρέου - Τσίπρας), ούτε δεξιός (Σαμαράς) ούτε Κεντρώος (Μητσοτάκης) δεν τόλμησε να αγγίξει τα 600 εκατ. ετησίως με τα οποία οι φορολογούμενοι στηρίζουν τις συντάξεις της ΔΕΗ, δηλαδή των πραιτοριανών του πελατειακού κράτους της μεταπολίτευσης.
Η δυσαρέσκεια λοιπόν είναι σε ύφεση στην Ελλάδα αλλά όποιος διαβάζει τους αριθμούς αντιλαμβάνεται πως αυτό μπορεί να είναι μόνο προσωρινό. Όταν θα χρειαστεί να γίνουν νέες αναπροσαρμογές προς τα κάτω η οργή θα ξεχειλίσει εκ νέου...
Στο εξωτερικό προσπαθούν να χειραγωγήσουν τη δυσαρέσκεια που δημιουργεί στους νέους η αίσθηση πως θα ζήσουν με χαμηλότερα στάνταρ απ’ ό,τι οι γονείς τους με συνεχείς αναβολές της ώρας της κρίσης.
Τούτο συμβαίνει με εκμηδενισμό των επιτοκίων και εκτόξευση του παγκόσμιου χρέους σε εξωφρενικά επίπεδα.
Πληθωρισμός μορφωμένων...
Μια επιπλέον ενδιαφέρουσα προσέγγιση των αιτιών της δυσαρέσκειας είναι αυτή του ιστορικού της οικονομίας του Niall Ferguson, o οποίος αποδίδει το γιγάντιο κύμα δυσαρέσκειας που σαρώνει τον πλανήτη σε "υπερπληθώρα μορφωμένων νέων καθώς και η άνθηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης παράγει περισσότερους πτυχιούχους απ’ όσους μπορεί να απορροφήσει η αγορά εργασίας, δημιουργώντας στρατιές από υποαπασχολούμενους ή εργαζόμενους σε δουλειές που θεωρούν κατώτερες των προσόντων τους..."
Ο ίδιος υποστηρίζει πως το πρώτο κύμα της επέκτασης της μόρφωσης πριν μερικές δεκαετίες είχε σαν συνέπεια τις εξεγέρσεις των νέων τη δεκαετία του ’60.
Αν πάμε αρκετά βαθύτερα θα ανακαλύψουμε ένα βιβλίο που γράφτηκε το 1883 από τον Μαξ Νορντάου ένα Γερμανό γιατρό που έζησε στο Παρίσι...
"Ακολουθώντας όμως η ανθρωπότητα τον δρόμο της ανάπτυξης έχασε βαθμηδόν την παρηγοριά της πίστεως. Ήρθε κάποτε η στιγμή που η θρησκεία δεν ήταν ένας αλάθητος φραγμός ενάντια στο επαναστατικό πνεύμα των δυσαρεστημένων..."
Μαξ Νορντάου – Τα κατά συνθήκη ψεύδη
Αν στη Δύση ο Χριστιανισμός ήταν η θρησκεία της εποχής της φεουδαρχίας (δουλοπαροικίας) ο σοσιαλισμός ήταν η θρησκεία της βιομηχανική εποχής (προλεταριάτου) γράφει κάπου ο Noah Harari στο Homo Deus.
Ο χριστιανισμός διακήρυττε τα ωραία περί των εσχάτων που έσσονται πρώτοι (στην άλλη ζωή) αλλά απαιτούσε αυστηρή υπακοή στην τρέχουσα τάξη του Κυρίου.
Ο σοσιαλισμός με το όραμα μιας καλύτερης ζωής και η κομματική πειθαρχία λίγο πολύ έκανε παντού αυτό που κάνει το ΚΚ, κρατάει την οργή υπό έλεγχο μέχρι να ωριμάσουν οι επαναστατικές συνθήκες. Όπου οι συνθήκες "ωρίμασαν" καθώς θαύματα δεν γίνονται, είχαν τη τύχη του Τσαουσέσκου και του Χόνεκερ.
Σήμερα όμως η πίστη στις θρησκείες έχει υποχωρήσει το ίδιο και η παρηγορητική τους δύναμη. Ούτε το έθνος στο οποίο ανατρέχει μια μερίδα μπορεί να απαντήσει στο διαγενεακό χάος που δημιουργεί η δημογραφική γήρανση των ανεπτυγμένων κοινωνιών...
Στα παραπάνω πρέπει να προσθέσουμε και τις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις που ανατρέπουν κάθε επόμενη μέρα όσα γνωρίζουμε σήμερα.
Έχουμε εισέλθει σε ενδιαφέρουσες εποχές οι οποίες κυοφορούν εξελίξεις. Όταν τα πράγματα εξελίσσονται το χάος προηγείται...
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια