Γράφει ο Δρ. Κωνσταντίνος Φίλης *
Η Τουρκία δεν θέλει πόλεμο με την Ελλάδα. Υπό πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις, που δεν συντρέχουν αυτή τη στιγμή, θα εξέταζε το ενδεχόμενο να προκαλέσει μία σοβαρή – πλην όμως ελεγχόμενη – κρίση ώστε να μας σύρει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης υπό ασφυκτικούς όρους. Ωστόσο, η κύρια επιδίωξή της είναι μία εφ’ όλης της ύλης απευθείας διαπραγμάτευση άνευ κανόνων και αναφορών στο διεθνές δίκαιο, χωρίς την παρέμβαση τρίτων και ασφαλώς αποφεύγοντας την προσφυγή σε επιδιαιτησία και διεθνή δικαστήρια. Έως ότου φτάσουμε εκεί, με την τακτική της αυξομειούμενης έντασης και των ψυχολογικών επιχειρήσεων, ορισμένες δε φορές λειτουργώντας στο όριο της πρόκλησης κρίσης, θέτει στην Ελλάδα την ειρήνη με τους όρους της Τουρκίας ως μονόδρομο, ειδάλλως, πολλαπλασιάζονται οι κίνδυνοι για την πρώτη. Μάλιστα, μέσω της προβολής ισχύος, η Άγκυρα επιχειρεί:
- Να ελέγχει τον ρυθμό/τέμπο μιας διαδραστικής αντιπαράθεσης, στην οποία έχει ως αναθεωρητής την πρωτοβουλία των κινήσεων.
- Να επιμελείται των δικαιωμάτων της, γκριζάροντας περιοχές ανεμπόδιστα (ειδικότερα στο τρίγωνο Κρήτης – Καστελλόριζου – Κύπρου), χωρίς η Ελλάδα να μπορεί να αντιδράσει αποτελεσματικά.
- Να καταγράφει εμφατικά τις θέσεις/διεκδικήσεις της προκειμένου να καταστούν «συνείδηση» όχι μόνο των περιφερειακών αλλά και των εκτός περιοχής ισχυρών παικτών.
- Να υποχρεώνει την Αθήνα να απέχει από την άσκηση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων ώστε προϊόντος του χρόνου αυτά να εξασθενούν και να αποδυναμώνονται.
- Να θέτει τόσα θέματα/διεκδικήσεις πάνω στο τραπέζι ώστε εν συνεχεία εμφανιζόμενη να υποχωρεί σε σχέση με τις αρχικές της απαιτήσεις να έχει κερδίσει κάτι περισσότερο από αυτό που κατείχε.
- Να επαναοριοθετήσει τις θαλάσσιες ζώνες στις περιοχές ενδιαφέροντός της, γιατί το τωρινό καθεστώς βάσει του δικαίου της θάλασσας είναι περιοριστικό για ένα κράτος με την τεράστια ακτογραμμή και το εδαφικό βάθος της Τουρκίας. Έτσι, είτε απειλεί ότι καμία συμφωνία στην περιοχή δεν μπορεί να είναι οριστική και αμετάκλητη αν δεν έχει λόγο ή δεν έχει συναινέσει η Αγκυρα σε αυτή, είτε προσπαθεί να προβεί σε απευθείας συνεννοήσεις με χώρες ή ηγεσίες που ελέγχει (βλ. Λιβύη) ώστε να δημιουργήσει νέα δεδομένα (έστω και παράνομα), ανατρέποντας έτσι συσχετισμούς και σχεδιασμούς άλλων περιφερειακών δρώντων.
- (σε πιο τακτικό επίπεδο) Να αναστείλει ή να παγώσει για κάποιο χρονικό διάστημα το ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, μέχρι να συμμετάσχουν επί ίσοις όροις οι Τουρκοκύπριοι ή τουλάχιστον με λόγο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων ώστε μεσομακροπρόθεσμα να εξασφαλιστεί η πρόσβαση της Τουρκίας στους κυπριακούς υδρογονάνθρακες. «Η ενέργεια είναι δύναμη», σύμφωνα με τον Ερντογάν, και ο τεράστιος βαθμός εξάρτησης της Τουρκίας από τις εισαγωγές (90% του πετρελαίου και 99% του φυσικού αερίου που καταναλώνει) εξηγεί και το αυξανόμενο ενδιαφέρον της για την Ανατολική Μεσόγειο.
* Ο δρ Κωνσταντίνος Φίλης είναι γενικός διευθυντής του ΙΔΙΣ και συγγραφέας του βιβλίου «Τουρκία, Ισλάμ, Ερντογάν»
(Photo: AP)
** Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια