Γράφει ο Κώστας Ράπτης
Επιλέγοντας ως προεκλογικό του σύνθημα το "Make America Great Again” ο Ντόναλντ Τραμπ έγινε ο πρώτος διεκδικητής της προεδρίας των ΗΠΑ (και εν συνεχεία ο πρώτος πρόεδρος) ο οποίος υιοθέτησε ένα αφήγημα αμερικανικής παρακμής: η Αμερική έπρεπε να γίνει μεγάλη "ξανά”.διότι είχε πάψει να είναι προ πολλού.
Το σύνθημα αποδείχτηκε επιτυχημένο στον βαθμό που για μια κρίσιμη κατηγορία ψηφοφόρων η διεκτραγωδούμενη παρακμή αποτελούσε όντως την καθημερινότητά τους.
Αν δώσουμε βάση στο εξώφυλλο του τελευταίου τεύχους του επιδραστικού γερμανικού περιοδικού Der Spiegel, το περί παρακμής αφήγημα έχει αρχίσει να πιάσει ρίζες και στη χώρα της Άγκελα Μέρκελ – πράγμα που ίσως εξηγεί, καλύτερα από τους ελιγμούς του ενός ή του άλλου πρωταγωνιστή του πολιτικού σκηνικού, τη διάχυτη αίσθηση ότι η θητεία της καγκελαρίου φτάνει στο τέλος της.
Με τίτλο "Ήταν κάποτε μια ισχυρή χώρα” και με υπέρτιτλο "Ποδόσφαιρο, Πολιτική, Οικονομία”, στο φόντο μιας γερμανικής σημαίας τα χρώματα της οποίας λιώνουν, το κύριο άρθρο του περιοδικού παίρνει αφορμή από τον αποκλεισμό της Εθνκής Γερμανίας στη φάση των ομίλων του Μουντιάλ 2018 για να σκιαγραφήσει (κατ' αντιστροφή της απενοχοποίησης του εθνικού αισθήματος και της προβολής ηγεμονικής αυτοπεποίθησης που είχαν εμπνεύσει παλαιότερες επιτυχίες της Nationalmanschaft) μια συνολική εικόνα κατήφειας και αστοχιών που "αφήνουν άσχημες γρατζουνιές στο σήμα Made in Germany”.
Πρόκειται για μία κατάσταση πνευμάτων που μοιάζει να αναζητεί τον δικό της Τραμπ και πάντως βρίσκεται στον αντίποδα της εμβληματικής φράσης της Μέρκελ "Θα τα καταφέρουμε!” κατά την κορύφωση της προσφυγικής κρίσης το 2015. Το διαχειριστικό, εκ πρώτης όψεως συμβιβαστικό και ιδεολογικά χαλαρό στυλ της καγκελαρίου, η οποία επένδυε στην ενότητα του δυτικού στρατοπέδου και αντιλαμβανόταν την γερμανική πρωτοκαθεδρία με όρους πολυμερών ευρωπαϊκών λύσεων δείχνει να εξαντλείται. Υπάρχει άλλωστε στο έξω κόσμο και ένας πραγματικός Τραμπ, ο οποίος δείχνει αποφασισμένος να εξαγάγει το μοντέλο του στην Γηραιά Ήπειρο και να τιμωρήσει μια Γερμανία που θεωρεί ότι επωφελείται αθέμιτα της αμερικανικής προστασίας.
Και μόνο το ιταλικό βέτο κατά την πρώτη ημέρα της Ευρωπαϊκής Συνόδου Κορυφής ή εκ των υστέρων οι ανακοινώσεις ανατολικοευρωπαϊκών κρατών που διαψεύδουν τον ισχυρισμό της Μέρκελ ότι επιτεύχθηκαν διμερείς συμφωνίες επανεισδοχής με 14 κράτη-μέλη καταδεικνύουν την υπονόμευση της θέσης της καγκελαρίου μεταξύ των "28”, σε συντονισμό και αλληλοτροφοδοσία με την αποδυνάμωσή της στο εσωτερικό.
Ωστόσο, όλα αυτά δεν σημαίνουν απαραιτήτως ότι το "τέλος της εποχής Μέρκελ” έρχεται όπου νά'ναι. Οι εξελίξεις ενδέχεται να αποδειχθούν, ελλείψει προφανούς εναλλακτικής, περισσότερο μακρόσυρτες.
Συγκυριακά δεν αποκλείεται η καγκελάριος να επιβεβαιώσει τη φήμη της ως πολιτικά εφτάψυχης. Διότι πλέον όζει αφόρητου τακτικισμού η απειλή του ομοσπονδιακού υπουργού Εσωτερικών και ηγέτη της βαυαρικής Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης (CSU), Χόρστ Ζέεχοφερ να παραιτηθεί από όλα του τα πολιτικά αξιώματα, καθώς τα αποτελέσματα της τελευταίας Ευρωπαϊκής Συνόδου Κορυφής δεν διασκέδασαν τις διαφωνίες του με την ακολουθούμενη μεταναστευτική πολιτική.
Άλλωστε και η CSU δυσκολεύεται, όπως απέδειξαν οι πολύωρες συνεδριάσεις των οργάνων της την Κυριακή, να πάρει το ρίσκο μιας ρήξης με την Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU) της καγκελαρίου, και μάλιστα σε μία φάση κατά την οποία η κοινή γνώμη δείχνει κατά τις δημοσκοπήσεις να πείθεται περισσότερο από τη Μέρκελ παρά από τον Ζέεχοφερ στο μεταναστευτικό και προσφυγικό ζήτημα.
Είναι προφανές ότι η η CSU πιέζεται από την ανάγκη να υπερασπιστεί στις εκλογές της Βαυαυρίας τον Οκτώβριο την αδιατάρακτη πολιτική κυριαρχία της στο πλουσιότερο ομόσπονδο κρατίδιο καθ' όλη τη μεταπολεμική περίοδο – όταν οι βαυαρικές επιδόσεις της νεοτευκτης ξενοφοβικής "Εναλλακτικής για τη Γερμανία” (AfD) υπήρξαν στις ομοσπονδιακές βουλευτικές εκλογές του περασμένου Οκτωβρίου ανησυχητικά καλές.
Όμως από το σημείο αυτό, μέχρι του να προκαλέσει ενδεχομένως η CSU νέες ομοσπονδιακές εκλογές στις οποίες μάλιστα θα δοκιμάσει για πρώτη φορά την τύχη της χωριστά από το "αδελφό κόμμα” (με αποτέλεσμα να πρέπει να καταρτίσει λίστες για τα υπόλοιπα γερμανικά κρατίδια, αλλά και να αντιμετωπίσει ένα ψηφοδέλτιο της CDU εντός Βαυαρίας) απέχουμε πολύ.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
Επιλέγοντας ως προεκλογικό του σύνθημα το "Make America Great Again” ο Ντόναλντ Τραμπ έγινε ο πρώτος διεκδικητής της προεδρίας των ΗΠΑ (και εν συνεχεία ο πρώτος πρόεδρος) ο οποίος υιοθέτησε ένα αφήγημα αμερικανικής παρακμής: η Αμερική έπρεπε να γίνει μεγάλη "ξανά”.διότι είχε πάψει να είναι προ πολλού.
Το σύνθημα αποδείχτηκε επιτυχημένο στον βαθμό που για μια κρίσιμη κατηγορία ψηφοφόρων η διεκτραγωδούμενη παρακμή αποτελούσε όντως την καθημερινότητά τους.
Αν δώσουμε βάση στο εξώφυλλο του τελευταίου τεύχους του επιδραστικού γερμανικού περιοδικού Der Spiegel, το περί παρακμής αφήγημα έχει αρχίσει να πιάσει ρίζες και στη χώρα της Άγκελα Μέρκελ – πράγμα που ίσως εξηγεί, καλύτερα από τους ελιγμούς του ενός ή του άλλου πρωταγωνιστή του πολιτικού σκηνικού, τη διάχυτη αίσθηση ότι η θητεία της καγκελαρίου φτάνει στο τέλος της.
Με τίτλο "Ήταν κάποτε μια ισχυρή χώρα” και με υπέρτιτλο "Ποδόσφαιρο, Πολιτική, Οικονομία”, στο φόντο μιας γερμανικής σημαίας τα χρώματα της οποίας λιώνουν, το κύριο άρθρο του περιοδικού παίρνει αφορμή από τον αποκλεισμό της Εθνκής Γερμανίας στη φάση των ομίλων του Μουντιάλ 2018 για να σκιαγραφήσει (κατ' αντιστροφή της απενοχοποίησης του εθνικού αισθήματος και της προβολής ηγεμονικής αυτοπεποίθησης που είχαν εμπνεύσει παλαιότερες επιτυχίες της Nationalmanschaft) μια συνολική εικόνα κατήφειας και αστοχιών που "αφήνουν άσχημες γρατζουνιές στο σήμα Made in Germany”.
Πρόκειται για μία κατάσταση πνευμάτων που μοιάζει να αναζητεί τον δικό της Τραμπ και πάντως βρίσκεται στον αντίποδα της εμβληματικής φράσης της Μέρκελ "Θα τα καταφέρουμε!” κατά την κορύφωση της προσφυγικής κρίσης το 2015. Το διαχειριστικό, εκ πρώτης όψεως συμβιβαστικό και ιδεολογικά χαλαρό στυλ της καγκελαρίου, η οποία επένδυε στην ενότητα του δυτικού στρατοπέδου και αντιλαμβανόταν την γερμανική πρωτοκαθεδρία με όρους πολυμερών ευρωπαϊκών λύσεων δείχνει να εξαντλείται. Υπάρχει άλλωστε στο έξω κόσμο και ένας πραγματικός Τραμπ, ο οποίος δείχνει αποφασισμένος να εξαγάγει το μοντέλο του στην Γηραιά Ήπειρο και να τιμωρήσει μια Γερμανία που θεωρεί ότι επωφελείται αθέμιτα της αμερικανικής προστασίας.
Και μόνο το ιταλικό βέτο κατά την πρώτη ημέρα της Ευρωπαϊκής Συνόδου Κορυφής ή εκ των υστέρων οι ανακοινώσεις ανατολικοευρωπαϊκών κρατών που διαψεύδουν τον ισχυρισμό της Μέρκελ ότι επιτεύχθηκαν διμερείς συμφωνίες επανεισδοχής με 14 κράτη-μέλη καταδεικνύουν την υπονόμευση της θέσης της καγκελαρίου μεταξύ των "28”, σε συντονισμό και αλληλοτροφοδοσία με την αποδυνάμωσή της στο εσωτερικό.
Ωστόσο, όλα αυτά δεν σημαίνουν απαραιτήτως ότι το "τέλος της εποχής Μέρκελ” έρχεται όπου νά'ναι. Οι εξελίξεις ενδέχεται να αποδειχθούν, ελλείψει προφανούς εναλλακτικής, περισσότερο μακρόσυρτες.
Συγκυριακά δεν αποκλείεται η καγκελάριος να επιβεβαιώσει τη φήμη της ως πολιτικά εφτάψυχης. Διότι πλέον όζει αφόρητου τακτικισμού η απειλή του ομοσπονδιακού υπουργού Εσωτερικών και ηγέτη της βαυαρικής Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης (CSU), Χόρστ Ζέεχοφερ να παραιτηθεί από όλα του τα πολιτικά αξιώματα, καθώς τα αποτελέσματα της τελευταίας Ευρωπαϊκής Συνόδου Κορυφής δεν διασκέδασαν τις διαφωνίες του με την ακολουθούμενη μεταναστευτική πολιτική.
Άλλωστε και η CSU δυσκολεύεται, όπως απέδειξαν οι πολύωρες συνεδριάσεις των οργάνων της την Κυριακή, να πάρει το ρίσκο μιας ρήξης με την Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU) της καγκελαρίου, και μάλιστα σε μία φάση κατά την οποία η κοινή γνώμη δείχνει κατά τις δημοσκοπήσεις να πείθεται περισσότερο από τη Μέρκελ παρά από τον Ζέεχοφερ στο μεταναστευτικό και προσφυγικό ζήτημα.
Είναι προφανές ότι η η CSU πιέζεται από την ανάγκη να υπερασπιστεί στις εκλογές της Βαυαυρίας τον Οκτώβριο την αδιατάρακτη πολιτική κυριαρχία της στο πλουσιότερο ομόσπονδο κρατίδιο καθ' όλη τη μεταπολεμική περίοδο – όταν οι βαυαρικές επιδόσεις της νεοτευκτης ξενοφοβικής "Εναλλακτικής για τη Γερμανία” (AfD) υπήρξαν στις ομοσπονδιακές βουλευτικές εκλογές του περασμένου Οκτωβρίου ανησυχητικά καλές.
Όμως από το σημείο αυτό, μέχρι του να προκαλέσει ενδεχομένως η CSU νέες ομοσπονδιακές εκλογές στις οποίες μάλιστα θα δοκιμάσει για πρώτη φορά την τύχη της χωριστά από το "αδελφό κόμμα” (με αποτέλεσμα να πρέπει να καταρτίσει λίστες για τα υπόλοιπα γερμανικά κρατίδια, αλλά και να αντιμετωπίσει ένα ψηφοδέλτιο της CDU εντός Βαυαρίας) απέχουμε πολύ.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια