Του Νίκου Μελέτη
Επιμένει στην κλιμάκωση της έντασης με τη Μόσχα και στη συντήρηση της κρίσης στις ελληνορωσικές σχέσεις η Αθήνα, καθώς ενώ το ρωσικό ΥΠΕΞ σε αιχμηρούς τόνους αλλά με διάθεση αποκλιμάκωσης απέδιδε την υπόθεση των απελάσεων στις πιέσεις που ασκήθηκαν στην Ελλάδα,
το ελληνικό ΥΠΕΞ ξεσπάθωσε με μια επιθετική ανακοίνωση κατηγορώντας την ρωσική κυβέρνηση ότι επιδεικνύει ασέβεια προς την Ελλάδα και παρεμβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις της.
Οι αναφορές της Μόσχας ότι η ελληνική κίνηση εντάσσεται στο γενικότερο σχεδιασμό εμπλοκής της Ρωσίας σε αποσταθεροποιητικές ενέργειες σε χώρες της Δύσης, που τελικά έρχονται να δικαιολογήσουν την πολιτική κυρώσεων έναντι της Ρωσίας, αλλά και η σαφής αποδοκιμασία της Μόσχας στην Συμφωνία των Πρεσπών, από την οποία σε μεγάλο βαθμό κρίνεται και η επιβίωση της κυβέρνησης αλλά και η υστεροφημία των συντελεστών της, φέρνουν σε δύσκολη θέση την Αθήνα η οποία αντιδρά με οξύ τρόπο, σε ένα θέμα, όπως είναι οι παρεμβάσεις στις εσωτερικές υποθέσεις της, που η διαχείριση του θα μπορούσε να γίνει σε ήπιους τόνους.
Όπως όλα δείχνουν όμως είναι επιλογή η επιδίωξη της έντασης και κρίσης στις ελληνορωσικές σχέσεις, χωρίς να είναι γνωστό εάν αυτό εξυπηρετεί συγκεκριμένη στρατηγική, η εκδηλώνεται εν θερμώ και με την ελπίδα ότι αυτή η σύγκρουση θα συγκινήσει την γραφειοκρατία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και των στελεχών της Αμερικανικής κυβέρνησης που τάσσονται σταθερά εναντίον της Ρωσίας.
Μείζον πρόβλημα φυσικά είναι ότι ο ίδιος ο κ. Τραμπ δεν συμβαδίζει απολύτως με αυτό το κλίμα. Η σύγκρουση με την Μόσχα, στερεί πια οριστικά το ρόλο που διεκδικούσε η Ελλάδα μέσω πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής για να αποτελεί το δίαυλο επικοινωνίας της Ε.Ε. με τη Ρωσία, και την κατατάσσει στο αντιρωσικό στρατόπεδο της Ε.Ε. στο οποίο ηγούνται κυρίως οι χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Αν και η Μόσχα στο Κυπριακό έχει στάση αρχών ανεξάρτητη με τις ελληνορωσικές σχέσεις, είναι προφανές ότι η σχέση της με την Τουρκία σε ότι αφορά το Αιγαίο, γίνεται ακόμη πιο στενή και σταθερή, χωρίς ενοχές έναντι της Ελλάδας.
Εξαιρετικά σημαντικό στοιχείο το οποίο δεν πρέπει να υποβαθμίζεται είναι το θέμα του τουρισμού: η ρωσική κυβέρνηση είτε υπογείως είτε επισήμως έχει τη δυνατότητα να κατευθύνει τους Ρώσους τουρίστες και αυτό φάνηκε και στη διάρκεια της κρίσης με την Τουρκία. Εάν δεν εξομαλυνθούν σύντομα οι σχέσεις, πιθανότατα και ο ελληνικός τουρισμός θα πληρώσει τις συνέπειες της κρίσης αυτής.
Τα γεγονότα
Η ανακοίνωση του Ελληνικού ΥΠΕΞ που έκανε λόγο για «δείγμα ασέβειας» προς την Ελλάδα και με επιθετικό τόνο κατηγόρησε την Μόσχα για «έλλειψη κατανόησης του σύγχρονου κόσμου, στον οποίο τα κράτη, ανεξαρτήτως μεγέθους, έχουν αυτοτέλεια και μπορούν να ασκήσουν ανεξάρτητη, πολυδιάστατη και δημοκρατική εξωτερική πολιτική..».
Το ελληνικό ΥΠΕΞ θεώρησε ότι η κ. Ζαχάροβα «υιοθέτησε ως να θέλει να νομιμοποιήσει τις παράνομες ενέργειες των τεσσάρων Ρώσων πολιτών» για τις οποίες όπως αναφέρει έχουν παρουσιασθεί εγκαίρως τα στοιχεία στις ρωσικές αρχές.
Και η ελληνική ανακοίνωση, αφού χαρακτηρίζει «ανάξιου σχολιασμού» τους ισχυρισμούς ότι η απόφαση των απελάσεων ελήφθη κατόπιν πιέσεων τρίτων, καταλήγει με προειδοποιήσεις ότι «η συνεχής ασέβεια προς την Ελλάδα πρέπει να σταματήσει. Ουδείς δικαιούται ή δύναται να παρεμβαίνει στις εσωτερικές της υποθέσεις.»
Το ρωσικό ΥΠΕΞ είχε δηλώσει προηγουμένως ότι τέτοιες κινήσεις, όπως αυτή την απελάσεων δεν μένουν χωρίς συνέπειες και αφήνουν σημάδια στις διμερείς σχέσεις, ενώ παρά τις ελληνικές διαψεύσεις η Μόσχα θεωρεί ότι η Ελλάδα ενεπλάκη υπό καθεστώς πίεσης στο συντονισμένο σχέδιο δημιουργίας αντιρωσικού κλίματος που εξυφαίνεται από τις ΗΠΑ και την Βρετανία.
Σε αυτό το κλίμα είναι ακόμη πρόωρο να προβλέψει κανείς ποια κίνηση μπορεί να υπάρξει ώστε να διατηρηθούν οι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ των δυο πλευρών και εάν θα είναι δυνατή σε αυτό το κλίμα η πραγματοποίηση της επίσκεψης του κ. Λαβρόφ στην Αθήνα, όπως είχε αρχικά προγραμματισθεί αν και το πιθανότερο πλέον είναι να επιδιωχθεί συνάντηση σε επίπεδο Υπουργών Εξωτερικών τον Σεπτέμβριο στην Νέα Υόρκη στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Η Εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ Μαρία Ζαχάροβα είχε προϊδεάσει για την παρέμβαση της τους Έλληνες ανταποκριτές στη Μόσχα και στην αρχική τοποθέτηση της εξέφρασε την αντίθεση της Ρωσίας στην Συμφωνία των Πρεσπών, αν και ήταν όπως είπε, υπέρ της επίλυσης του ονοματολογικού «χωρίς έξωθεν παρεμβάσεις και με τρόπο που θα αντανακλούσε την θέληση των δυο λαών», με το επιχείρημα ότι προκάλεσε «βαθιά διαίρεση» σε Ελλάδα και «Μακεδονία» και συνεπώς η Συμφωνία δεν οδηγεί στην ενίσχυση της ειρήνης και της ασφάλειας στα Βαλκάνια και είναι απλώς εργαλείο για την ένταξη της «Μακεδονίας» στο ΝΑΤΟ».
Παρά την υψηλών τόνων ρητορική, η Μόσχα δεν έδειχνε να επιλέγει την κλιμάκωση, αν και υπήρξαν ιδιαίτερα προβληματικές αναφορές, όπως αυτή για εμπλοκή της Ελλάδας σε «βρώμικα παιγνίδια» και για τον τουρισμό. Η κ. Ζαχάροβα όταν ρωτήθηκε απάντησε ότι ο κάθε Ρώσος τουρίστας επιλέγει μόνος τους τον τόπο διακοπών του και ότι το ρωσικό κράτος παρεμβαίνει μόνο όταν πρόκειται για την παροχή συμβουλών για την ασφάλεια τους. Συνεπώς δεν υπάρχει θέμα για ταξιδιωτική οδηγία προς την Ελλάδα, αλλά έσπευσε να προσθέσει ότι τα «αρνητικά δημοσιεύματα και δηλώσεις πολιτικών» δεν βοηθούν.
Η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ επέμεινε στην αρχική προσέγγιση ότι ασκήθηκαν πιέσεις στην Ελλάδα προκειμένου να απελάσει τους δυο Ρώσους και έκανε λόγο για εμπλοκή των διμερών σχέσεων σε βρώμικα παιγνίδια που στήνουν άλλα κράτη. Συγχρόνως όμως αναγνώρισε ότι η Ελλάδα αντιστάθηκε στις πιέσεις Βρετανών και Αμερικάνων για κυρώσεις με αφορμή το επεισόδιο Σκριπάλ
Ενδιαφέρον επίσης έχει ότι η κ. Ζαχάροβα διέψευσε το τηλεφώνημα του κ. Λαβρόφ στον κ. Κοτζιά (κάτι που δεν είχε κάνει το ελληνικό ΥΠΕΞ) στη διάρκεια του οποίου, σύμφωνα με ελληνικά δημοσιεύματα, διατυπώθηκαν απειλές με αφορμή τη Συμφωνία των Πρεσπών.
Η κ. Ζαχάροβα επιτέθηκε και στον Ζ. Ζάεφ για τις δηλώσεις του περί ανάμειξης φιλορώσων επιχειρηματιών στη χρηματοδότηση αντικυβερνητικών διαδηλώσεων και έκανε λόγο για ισχυρισμούς που έχουν στόχο την «πυροδότηση των αντιρωσικών αισθημάτων».
Οι επόμενες κινήσεις τώρα αναμένονται στο πεδίο των αντιμέτρων, καθώς η Μόσχα είχε ήδη ανακοινώσει ότι θα απαντήσει στην απέλαση του Ρώσου διπλωμάτη με αντίστοιχα μέτρα.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
Επιμένει στην κλιμάκωση της έντασης με τη Μόσχα και στη συντήρηση της κρίσης στις ελληνορωσικές σχέσεις η Αθήνα, καθώς ενώ το ρωσικό ΥΠΕΞ σε αιχμηρούς τόνους αλλά με διάθεση αποκλιμάκωσης απέδιδε την υπόθεση των απελάσεων στις πιέσεις που ασκήθηκαν στην Ελλάδα,
το ελληνικό ΥΠΕΞ ξεσπάθωσε με μια επιθετική ανακοίνωση κατηγορώντας την ρωσική κυβέρνηση ότι επιδεικνύει ασέβεια προς την Ελλάδα και παρεμβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις της.
Οι αναφορές της Μόσχας ότι η ελληνική κίνηση εντάσσεται στο γενικότερο σχεδιασμό εμπλοκής της Ρωσίας σε αποσταθεροποιητικές ενέργειες σε χώρες της Δύσης, που τελικά έρχονται να δικαιολογήσουν την πολιτική κυρώσεων έναντι της Ρωσίας, αλλά και η σαφής αποδοκιμασία της Μόσχας στην Συμφωνία των Πρεσπών, από την οποία σε μεγάλο βαθμό κρίνεται και η επιβίωση της κυβέρνησης αλλά και η υστεροφημία των συντελεστών της, φέρνουν σε δύσκολη θέση την Αθήνα η οποία αντιδρά με οξύ τρόπο, σε ένα θέμα, όπως είναι οι παρεμβάσεις στις εσωτερικές υποθέσεις της, που η διαχείριση του θα μπορούσε να γίνει σε ήπιους τόνους.
Όπως όλα δείχνουν όμως είναι επιλογή η επιδίωξη της έντασης και κρίσης στις ελληνορωσικές σχέσεις, χωρίς να είναι γνωστό εάν αυτό εξυπηρετεί συγκεκριμένη στρατηγική, η εκδηλώνεται εν θερμώ και με την ελπίδα ότι αυτή η σύγκρουση θα συγκινήσει την γραφειοκρατία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και των στελεχών της Αμερικανικής κυβέρνησης που τάσσονται σταθερά εναντίον της Ρωσίας.
Μείζον πρόβλημα φυσικά είναι ότι ο ίδιος ο κ. Τραμπ δεν συμβαδίζει απολύτως με αυτό το κλίμα. Η σύγκρουση με την Μόσχα, στερεί πια οριστικά το ρόλο που διεκδικούσε η Ελλάδα μέσω πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής για να αποτελεί το δίαυλο επικοινωνίας της Ε.Ε. με τη Ρωσία, και την κατατάσσει στο αντιρωσικό στρατόπεδο της Ε.Ε. στο οποίο ηγούνται κυρίως οι χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Αν και η Μόσχα στο Κυπριακό έχει στάση αρχών ανεξάρτητη με τις ελληνορωσικές σχέσεις, είναι προφανές ότι η σχέση της με την Τουρκία σε ότι αφορά το Αιγαίο, γίνεται ακόμη πιο στενή και σταθερή, χωρίς ενοχές έναντι της Ελλάδας.
Εξαιρετικά σημαντικό στοιχείο το οποίο δεν πρέπει να υποβαθμίζεται είναι το θέμα του τουρισμού: η ρωσική κυβέρνηση είτε υπογείως είτε επισήμως έχει τη δυνατότητα να κατευθύνει τους Ρώσους τουρίστες και αυτό φάνηκε και στη διάρκεια της κρίσης με την Τουρκία. Εάν δεν εξομαλυνθούν σύντομα οι σχέσεις, πιθανότατα και ο ελληνικός τουρισμός θα πληρώσει τις συνέπειες της κρίσης αυτής.
Τα γεγονότα
Η ανακοίνωση του Ελληνικού ΥΠΕΞ που έκανε λόγο για «δείγμα ασέβειας» προς την Ελλάδα και με επιθετικό τόνο κατηγόρησε την Μόσχα για «έλλειψη κατανόησης του σύγχρονου κόσμου, στον οποίο τα κράτη, ανεξαρτήτως μεγέθους, έχουν αυτοτέλεια και μπορούν να ασκήσουν ανεξάρτητη, πολυδιάστατη και δημοκρατική εξωτερική πολιτική..».
Το ελληνικό ΥΠΕΞ θεώρησε ότι η κ. Ζαχάροβα «υιοθέτησε ως να θέλει να νομιμοποιήσει τις παράνομες ενέργειες των τεσσάρων Ρώσων πολιτών» για τις οποίες όπως αναφέρει έχουν παρουσιασθεί εγκαίρως τα στοιχεία στις ρωσικές αρχές.
Και η ελληνική ανακοίνωση, αφού χαρακτηρίζει «ανάξιου σχολιασμού» τους ισχυρισμούς ότι η απόφαση των απελάσεων ελήφθη κατόπιν πιέσεων τρίτων, καταλήγει με προειδοποιήσεις ότι «η συνεχής ασέβεια προς την Ελλάδα πρέπει να σταματήσει. Ουδείς δικαιούται ή δύναται να παρεμβαίνει στις εσωτερικές της υποθέσεις.»
Το ρωσικό ΥΠΕΞ είχε δηλώσει προηγουμένως ότι τέτοιες κινήσεις, όπως αυτή την απελάσεων δεν μένουν χωρίς συνέπειες και αφήνουν σημάδια στις διμερείς σχέσεις, ενώ παρά τις ελληνικές διαψεύσεις η Μόσχα θεωρεί ότι η Ελλάδα ενεπλάκη υπό καθεστώς πίεσης στο συντονισμένο σχέδιο δημιουργίας αντιρωσικού κλίματος που εξυφαίνεται από τις ΗΠΑ και την Βρετανία.
Σε αυτό το κλίμα είναι ακόμη πρόωρο να προβλέψει κανείς ποια κίνηση μπορεί να υπάρξει ώστε να διατηρηθούν οι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ των δυο πλευρών και εάν θα είναι δυνατή σε αυτό το κλίμα η πραγματοποίηση της επίσκεψης του κ. Λαβρόφ στην Αθήνα, όπως είχε αρχικά προγραμματισθεί αν και το πιθανότερο πλέον είναι να επιδιωχθεί συνάντηση σε επίπεδο Υπουργών Εξωτερικών τον Σεπτέμβριο στην Νέα Υόρκη στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Η Εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ Μαρία Ζαχάροβα είχε προϊδεάσει για την παρέμβαση της τους Έλληνες ανταποκριτές στη Μόσχα και στην αρχική τοποθέτηση της εξέφρασε την αντίθεση της Ρωσίας στην Συμφωνία των Πρεσπών, αν και ήταν όπως είπε, υπέρ της επίλυσης του ονοματολογικού «χωρίς έξωθεν παρεμβάσεις και με τρόπο που θα αντανακλούσε την θέληση των δυο λαών», με το επιχείρημα ότι προκάλεσε «βαθιά διαίρεση» σε Ελλάδα και «Μακεδονία» και συνεπώς η Συμφωνία δεν οδηγεί στην ενίσχυση της ειρήνης και της ασφάλειας στα Βαλκάνια και είναι απλώς εργαλείο για την ένταξη της «Μακεδονίας» στο ΝΑΤΟ».
Παρά την υψηλών τόνων ρητορική, η Μόσχα δεν έδειχνε να επιλέγει την κλιμάκωση, αν και υπήρξαν ιδιαίτερα προβληματικές αναφορές, όπως αυτή για εμπλοκή της Ελλάδας σε «βρώμικα παιγνίδια» και για τον τουρισμό. Η κ. Ζαχάροβα όταν ρωτήθηκε απάντησε ότι ο κάθε Ρώσος τουρίστας επιλέγει μόνος τους τον τόπο διακοπών του και ότι το ρωσικό κράτος παρεμβαίνει μόνο όταν πρόκειται για την παροχή συμβουλών για την ασφάλεια τους. Συνεπώς δεν υπάρχει θέμα για ταξιδιωτική οδηγία προς την Ελλάδα, αλλά έσπευσε να προσθέσει ότι τα «αρνητικά δημοσιεύματα και δηλώσεις πολιτικών» δεν βοηθούν.
Η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ επέμεινε στην αρχική προσέγγιση ότι ασκήθηκαν πιέσεις στην Ελλάδα προκειμένου να απελάσει τους δυο Ρώσους και έκανε λόγο για εμπλοκή των διμερών σχέσεων σε βρώμικα παιγνίδια που στήνουν άλλα κράτη. Συγχρόνως όμως αναγνώρισε ότι η Ελλάδα αντιστάθηκε στις πιέσεις Βρετανών και Αμερικάνων για κυρώσεις με αφορμή το επεισόδιο Σκριπάλ
Ενδιαφέρον επίσης έχει ότι η κ. Ζαχάροβα διέψευσε το τηλεφώνημα του κ. Λαβρόφ στον κ. Κοτζιά (κάτι που δεν είχε κάνει το ελληνικό ΥΠΕΞ) στη διάρκεια του οποίου, σύμφωνα με ελληνικά δημοσιεύματα, διατυπώθηκαν απειλές με αφορμή τη Συμφωνία των Πρεσπών.
Η κ. Ζαχάροβα επιτέθηκε και στον Ζ. Ζάεφ για τις δηλώσεις του περί ανάμειξης φιλορώσων επιχειρηματιών στη χρηματοδότηση αντικυβερνητικών διαδηλώσεων και έκανε λόγο για ισχυρισμούς που έχουν στόχο την «πυροδότηση των αντιρωσικών αισθημάτων».
Οι επόμενες κινήσεις τώρα αναμένονται στο πεδίο των αντιμέτρων, καθώς η Μόσχα είχε ήδη ανακοινώσει ότι θα απαντήσει στην απέλαση του Ρώσου διπλωμάτη με αντίστοιχα μέτρα.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια