Εντύπωση προκαλεί το γεγονός πως ο υπουργός Εξωτερικών Ν. Κοτζιάς εμφανίζεται να συνηγορεί υπέρ της έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Αλβανίας με την Ε.Ε., τη στιγμή που υπάρχουν πολύ σοβαρά ζητήματα ως προς τις ελληνοαλβανικές σχέσεις στο τραπέζι των συζητήσεων που δεν έχουν ολοκληρωθεί.
Οι αναφορές του Ν. Κοτζιά σε συνέντευξή του στο Euractive ήταν σαφής, καθώς ζήτησε από τις χώρες που αντιδρούν να μην υπονομεύσουν τη σταθερότητα στα Βαλκάνια. ««Φοβάμαι» δήλωσε «ότι εάν δεν δοθεί ημερομηνία έναρξης των διαπραγματεύσεων στη Βόρεια Μακεδονία, όλη αυτή η προσπάθεια που κάναμε με μεγάλες θυσίες και συμβιβασμούς θα μπορούσε να τεθεί σε κίνδυνο. Επίσης, εάν ξεκινήσει τη διαδικασία μία από τις δύο χώρες και μείνει π.χ. η Αλβανία εκτός, θα δημιουργηθεί κατάσταση αστάθειας στην περιοχή».
Αν κάποιος αποδεχτεί ότι σε ο,τι αφορά την πΓΔΜ, η δήλωσή του κ. Κοτζιά έχει εξήγηση, μετά και την υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ των δύο χωρών στις Πρέσπες, αναφορικά με την Αλβανία γεννά ερωτήματα.
Υπάρχει ένα πακέτο θεμάτων που συζητούνται που είναι γνωστό: Οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών, άρση εμπολέμου (με επιστροφή περιουσιών που είναι υπό μεσεγγύηση), άρση αλυτρωτισμών, πρακτικά προβλήματα των πολιτών, κυρίως των Αλβανών στην Ελλάδα - έχει ήδη λυθεί μονομερώς το ζήτημα της αναγνώρισης των αλβανικών διπλωμάτων οδήγησης και των εγγράφων apostille -, το θέμα των στρατιωτικών κοιμητηρίων, η αλλαγή των σχολικών βιβλίων.
Υπάρχουν όμως και άλλα σοβαρά θέματα που αφορούν τη δημόσια τάξη, το οργανωμένο έγκλημα, τα ναρκωτικά, τη μετανάστευση Αλβανών στην Ευρώπη και άλλα, τα οποία κάνουν τις ευρωπαϊκές χώρες διστακτικές να δώσουν το πράσινο φως στα Τίρανα.
Ο υπουργός Εξωτερικών εμφανίζεται να υποστηρίζει ότι δεν έχει τεθεί στο τραπέζι θέμα Τσάμηδων, αν και ο κ. Μπουσάτι σε δημόσιες δηλώσεις που έχει κάνει από κοινού με τον Έλληνα ομόλογό του αλλά και στη συνέντευξή του στο «Βήμα της Κυριακής» έχει θέσει ζήτημα Τσάμηδων, με τη διευκρίνιση ότι δεν αφορά εδαφική διεκδίκηση έναντι της Ελλάδας, αλλά: «ως υπόθεση θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών στον 21ο αιώνα. Αυτό σχετίζεται με τα δικαιώματα ελεύθερης μετακίνησης, ιδιοκτησίας, μνήμης και σεβασμού στους προγόνους. Είναι επίσης ένα ζήτημα προσωπικής ευθύνης και όχι συλλογικής τιμωρίας».
Βέβαια αυτό όπως το θέτει η αλβανική πλευρά είναι προφανές ότι δεν μπορεί να τίθεται από την κυβέρνηση, καθώς κάθε πολίτης μπορεί να αναζητήσει στη Δικαιοσύνη και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο τη δικαίωσή του.
Το μήνυμα του κ. Μπουσάτι είναι σαφές και το έχει επαναλάβει παρουσία του Έλληνα υπουργού εξωτερικών, παρά το γεγονός ότι πλέον περιουσίες δεν μπορεί να διεκδικηθούν βάσει της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, η οποία δεν καλύπτει τέτοιες υποθέσεις πριν από 1950 και είναι ότι θα πρέπει να αφεθεί έστω και εμμέσως στη συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών ένα παράθυρο για τη διασφάλιση και τον σεβασμό των «ανθρωπίνων δικαιωμάτων» και της ελεύθερης διακίνησης προσώπων, που θα μπορεί να λογίζεται ως αναφορά στους Τσάμηδες.
Οι περιορισμοί που υπάρχουν βεβαίως είτε αφορούν ακραίους ακτιβιστές που δεν διστάζουν να ομιλούν για Μεγάλη Αλβανία και για αλύτρωτα εδάφη της Τσαμουριάς, είτε όσους στα διαβατήριά τους δηλώνουν ως τόπο γέννησης την «Τσαμουριά» ή ελληνικές πόλεις και χωριά με την αλβανική ονομασία τους.
Κι αν οι διαβεβαιώσεις του κ. Μπουσάτι είναι πράγματι ειλικρινείς, το Τσάμικο στην Αλβανία τόσο από τα κόμματα και τις οργανώσεις των Τσάμηδων όσο και από το ίδιο το ψήφισμα της αλβανικής Βουλής, που υποχρεώνει κάθε αλβανική κυβέρνηση να έχει στο πρόγραμμά της το ζήτημα, έχει εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα από αυτό που θέλει να του προσδώσει ο υπουργός εξωτερικών της αλβανίας.
Για το λόγο αυτόν δεν πρέπει να υπάρχει ούτε έμμεση αναφορά στο Τσάμικο στη διμερή συμφωνία και θα πρέπει να διαψευσθούν οι πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας στην Αλβανία ότι έχει βρεθεί και πάλι ένας τρόπος «δημιουργικής» διπλωματίας μέσω του οποίου θα εκφράζεται λύπη για τα δυσάρεστα γεγονότα του παρελθόντος που έχουν ενθαρρύνει το μίσος και τον εκτοπισμό ανθρώπων από τα σπίτια τους στην περιοχή της Ηπείρου (Report TV).
Στο ίδιο δημοσίευμα, το οποίο επικαλείται πηγή του αλβανικού ΥΠΕΞ, αναφέρεται ακόμη ότι στη συμφωνία θα υπάρχει άρθρο με το οποίο η «Ελλάδα θα παροτρύνει τους εκτοπισμένους να στραφούν στα δικαστήρια για να ανακτήσουν τα δικαιώματά τους ως Έλληνες πολίτες».
Υπενθυμίζεται πως οι οργανώσεις των Τσάμηδων έχουν ζητήσει επανειλημμένα να αναγνωρισθεί ως αντάλλαγμα για την έρευνα, ταυτοποίηση Ελλήνων νεκρών του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και λειτουργία στρατιωτικών νεκροταφείων, η ανέγερση αντίστοιχου μνημείου για τους Τσάμηδες στη Θεσπρωτία και να επιτραπεί η διοργάνωση εκδηλώσεων μνήμης γι' αυτό που ονομάζουν «γενοκτονία των Τσάμηδων».
Ιδέες που με όποιο τρόπο κι αν επιχειρηθεί να υλοποιηθούν, είτε στο πλαίσιο της διμερούς συμφωνίας είτε με τον μανδύα της ελευθερίας μετακίνησης κ.λπ., είναι προφανές ότι θα δημιουργήσουν μείζον ζήτημα και ένταση μεταξύ των δύο χωρών.
Επίσης μη αποδεκτή είναι και η προσπάθεια εξομοίωσης των Αλβανών μεταναστών με τη διεθνώς αναγνωρισμένη Ελληνική Εθνική Μειονότητα της Αλβανίας, ενώ σχετικά με τα σχολικά βιβλία, αποτελεί στην καλύτερη περίπτωση κοροϊδία, καθώς εδώ και δύο δεκαετίες η Αλβανία έχει αναλάβει τη δέσμευση αφαίρεσης όλων των αλυτρωτικών αναφορών από τα σχολικά βιβλία, αλλά ελάχιστη πρόοδος έχει σημειωθεί.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ και τους τελευταίους μήνες έχουν συνεδριάσει τουλάχιστον δύο φορές οι μικτές επιτροπές, τα σχολικά βιβλία της επόμενης χρονιάς θα έχουν εκτενέστατες αναφορές στα «αλβανικά εδάφη» που φθάνουν μέχρι την Πρέβεζα και την Καστοριά, για «γενοκτονία των Τσάμηδων» κ.ά.
Σε ό,τι αφορά τη συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες, δεν είναι γνωστό τι ακριβώς «δημιουργική διπλωματία» θα βρεθεί, καθώς η αλβανική πλευρά δηλώνει ότι θα ακολουθηθεί πιστά η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της χώρας, η οποία είναι σε πλήρη αντίθεση με τις προβλέψεις της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Ενδεχόμενη αποδοχή από την πλευρά της Ελλάδας π.χ. ότι τα νησιά, ακόμη και τα κατοικημένα, δεν έχουν πλήρη επήρεια σε θαλάσσιες ζώνες, όπως ζητούν οι Αλβανοί να ισχύσει για τους Οθωνούς, ακόμη και για την Κέρκυρα, θα αποτελεί τεράστια υπαναχώρηση.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια