Το «δίλημμα Triffin» και γιατί το δολάριο είναι καταδικασμένο να πέσει. Γιατί υπάρχει κίνδυνος πτώχευσης της Τουρκίας
Δέκα χρόνια μετά την έναρξη της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, ο πρόεδρος Τραμπ πετά στα σκουπίδια τη δημοσιονομική πειθαρχία, σηματοδοτώντας μάλλον το τέλος της αμερικανικής ανάκαμψης, και δίνει έτσι τεράστια ώθηση στο κύμα αναζήτησης αντικαταστάτη του USD ως κύριου παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος.
Το δολάριο είναι καταδικασμένο να χάσει σημαντικά την αγοραστική του δύναμη, καθώς ο ρόλος του ως αποθεματικού νομίσματος φθίνει -σήμερα ταχύτερα από ό,τι πριν. Αλλά το μεγάλο αγκάθι σε αυτή την ιστορία είναι πώς θα καταλήξουμε εκεί.
Το «δίλημμα Triffin» πήρε το όνομά του από τον Βελγοαμερικανό οικονομολόγο Robert Triffin, ο οποίος επέκρινε τη χρήση του δολαρίου ως παγκόσμιου πρότυπου νομίσματος στο πλαίσιο του νομισματικού συστήματος συναλλαγματικών ισοτιμιών που είχε υιοθετήσει ο Bretton Woods μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το δίλημμα περιγράφει την αστάθεια που θα επέλθει αναπόφευκτα, όταν κάποιο εθνικό νόμισμα λειτουργεί ως κύριο αποθεματικό νόμισμα παγκοσμίως και απαιτείται να συντηρεί διαρκώς υψηλά ελλείμματα. Τα ελλείμματα αυτά, με τη σειρά τους, καταλήγουν να απειλούν την εμπιστοσύνη των επενδυτών στην αξία του εν λόγω νομίσματος.
Το USD εκ των πραγμάτων αποτελεί βασικό αντικείμενο μελέτης σε οποιαδήποτε ανάλυση του διλήμματος Triffin. Η αποδέσμευση του νομίσματος από τον χρυσό το 1971 ήταν απλώς το πρώτο επεισόδιο στη μακρόχρονη -τελικά- ιστορία του USD ως κύριου παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος. Εξετάζοντας τι μέλλει γενέσθαι στο υπόλοιπο του έτους αλλά και αργότερα, υποψιαζόμαστε ότι πλησιάζουμε στην αρχή του τέλους για τον ρόλο του USD στην παγκόσμια οικονομία.
Θα προσπεράσουμε την περίοδο των πετροδολαρίων και των μερκαντιλιστικών πολιτικών της Ασίας, που ενίσχυσαν την αγοραστική δύναμη του USD από τη δεκαετία του '70 μέχρι τις αρχές του νέου αιώνα. Χρειάστηκε να φτάσουμε μέχρι το ξέσπασμα της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης την περίοδο 2008-2009, ώστε να αποκαλυφθεί σε όλη της την έκταση η δυσλειτουργία ενός παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος που στηρίζεται στο αμερικανικό δολάριο.
Η κατάρρευση των τιμών στα περιουσιακά στοιχεία παγκοσμίως πυροδότησε στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα έναν αγώνα δρόμου αναζήτησης ρευστότητας, εξαιτίας του πυρετού πανικόβλητης απομόχλευσης. Λόγω του τεράστιου όγκου περιουσιακών στοιχείων και βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης σε USD σε όλο τον κόσμο, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed) υποχρεώθηκε να διασώσει το χρηματοπιστωτικό σύστημα όχι μόνο των ΗΠΑ αλλά και παγκοσμίως, με τεράστιες συμφωνίες ανταλλαγής (swap) που τροφοδότησαν με ρευστότητα σε δολάρια τις ξένες κεντρικές τράπεζες.
Αυτό δεν αφορούσε μόνο τις σημαντικότερες οικονομίες σε Ασία και Ευρώπη, αλλά και χώρες όπως η Βραζιλία και η Νέα Ζηλανδία. Το τσουνάμι μέτρων ρευστότητας πέτυχε να διασώσει το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, χωρίς, ωστόσο, να αντιμετωπίσει τη θεμελιώδη αδυναμία του συστήματος και την εξάρτησή του από τη Fed για τη διάσωσή του.
Κατά ειρωνικό τρόπο, η επακόλουθη χαλαρή νομισματική πολιτική της Fed, η οποία είχε ως κύριο στόχο να θεραπεύσει την πάσχουσα αμερικανική οικονομία, επέφερε ως ακούσια συνέπεια τη δημιουργία μιας νέας, υπερτροφικής πιστωτικής φούσκας σε αναδυόμενες αγορές ανά τον κόσμο, οι οποίες είχαν σχετικά καθαρούς κρατικούς ισολογισμούς και η πραγματική οικονομία τους δεν είχε δεχθεί εξίσου ισχυρό πλήγμα από τη χρηματοπιστωτική κρίση όσο αυτή των αναπτυγμένων χωρών. Με απλά λόγια, οι λήπτες δανείων στις αναδυόμενες αγορές ήταν φυσικά παραπάνω από πρόθυμοι να δανειστούν «δωρεάν» παγκόσμιο χρήμα (USD) με μηδενικό, ουσιαστικά, επιτόκιο, προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τις δραστηριότητές τους.
Το 2011 η φούσκα εύκολου χρήματος που είχε δημιουργήσει η Fed στις αναδυόμενες αγορές ξεκίνησε να αναπτύσσεται με μικρότερο ρυθμό, και το 2013 άρχισε να ξεφουσκώνει με δυσάρεστες συνέπειες, μια διαδικασία που κορυφώθηκε στα τέλη του 2015 και στις αρχές του 2016, μετά την πρώτη προειδοποίηση της Fed, το 2013, ότι σχεδιάζει να μειώσει τις αγορές κεφαλαίων και άρα να περιορίσει την ποσοτική χαλάρωση, και τελικά την πλήρη διακοπή αγορών στα τέλη του 2014.
Εκ των υστέρων έγινε σαφές ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτού του κύκλου ανάπτυξης-κατάρρευσης προκλήθηκε από τη Fed, την κεντρική τράπεζα του παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος. Όταν στα τέλη του 2013 η Fed ξεκίνησε να εφαρμόζει την περιοριστική της πολιτική, η προσφορά εκτυπωμένων δολαρίων ΗΠΑ άρχισε να εξαντλείται και η συναλλαγματική ισοτιμία του USD αυξήθηκε κατακόρυφα. Πολλοί ξεχνούν πόσο άσχημη χρονιά ήταν πραγματικά το 2015 για τις τιμές των περιουσιακών στοιχείων παγκοσμίως, και ιδίως στις αναδυόμενες αγορές. Κατά πάσα πιθανότητα ο κόσμος απέφυγε μια ακραία ύφεση τότε χάρη στην ευτυχή συγκυρία της μαζικής εφαρμογής μέτρων ποσοτικής χαλάρωσης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στις αρχές του 2015, καθώς και των τεράστιων μέτρων τόνωσης από την Κίνα αργότερα το ίδιο έτος.
Σήμερα, όμως, οι περισσότερες πηγές κεφαλαίων από τις διάφορες πολιτικές παγκοσμίως έχουν είτε κλείσει, είτε σχεδόν εξαντληθεί. Οι προτεραιότητες ανάπτυξης της Κίνας αντικαθίστανται από προτεραιότητες βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου για το σύνολο του πληθυσμού και προστασίας του περιβάλλοντος, ενώ το Πεκίνο αναγκάζεται να αντιμετωπίσει τη δική του πιστωτική φούσκα. Την ίδια στιγμή, η Fed συνεχίζει την αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής και θεωρητικά σχεδιάζει να συρρικνώσει τον ισολογισμό της με αυξανόμενο ρυθμό.
Στην άλλη όχθη, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεσμεύτηκε να διακόψει ολοκληρωτικά την επέκταση των αγορών κεφαλαίων μέχρι τα τέλη του έτους. Μόνο η Τράπεζα της Ιαπωνίας επιμένει στην ίδια κατεύθυνση -αν και μείωσε επίσης τον ρυθμό αγοράς στοιχείων ενεργητικού τον τελευταίο χρόνο.
Η παγκόσμια άρση των κινήτρων πολιτικής προέκυψε ως φυσικό επακόλουθο, καθώς το 2017 η παγκόσμια οικονομία κατάφερε τελικά να εξασφαλίσει μερικά τρίμηνα συγχρονισμένης ανάπτυξης. Ωστόσο θεωρούμε ότι αυτή η ανάπτυξη είναι βραδεία και φτάνει πολύ αργά, ιδιαίτερα στην Κίνα και τις ΗΠΑ, δεδομένου ότι ο πιστωτικός κύκλος έχει ήδη αλλάξει. Και οι νέες προκλήσεις για τις αγορές έπονται άμεσα.
Εκτός από τον συνεχιζόμενο περιορισμό των διευκολύνσεων από τις κεντρικές τράπεζες και τη συσσώρευση κινδύνων ύφεσης, το Α’ τρίμηνο η κυβέρνηση Τραμπ πρόσθεσε δύο ιδιαίτερα ευμετάβλητους συντελεστές σε ένα ήδη ασταθές παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, γεγονός που θα επιταχύνει την έλευση της ημέρας τελικής κρίσεως.
Καταρχήν, η κλιμάκωση της αμερικανικής ρητορικής προστατευτισμού, με κύριο αποδέκτη την Κίνα, ενεργοποιεί μια ολόκληρη σειρά πιθανών απαντήσεων από την κινεζική πλευρά. Αναμφίβολα, μεταξύ αυτών θα είναι η προσπάθεια της Κίνας να περιορίσει την κυριαρχία του USD στο παγκόσμιο εμπόριο και τις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Ήδη το 2009 ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας, ο τρομερός Zhou Xiaochuan, εξέφρασε την άποψη ότι υπεύθυνο για την ένταση της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης ήταν ακριβώς το δίλημμα Triffin, με το USD στο επίκεντρο. Επιπλέον, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η κυκλοφορία ενός συμβολαίου εκφρασμένου σε γουάν στο πετρέλαιο αποτελεί βασικό σκέλος της προσπάθειας αντικατάστασης, ή έστω ανταγωνισμού, του πετροδολαρίου με ένα πετρογουάν στην παγκόσμια εμπορική σκηνή.
Η υπόθεση αυτή στηρίζεται περαιτέρω από το γεγονός ότι η Κίνα είναι σήμερα ο μεγαλύτερος εισαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο, ξεπερνώντας τις ΗΠΑ. Παράλληλα, μπορεί κανείς να φανταστεί ότι μεταξύ των μακροπρόθεσμων στόχων της κινεζικής στρατηγικής του «Μία ζώνη, ένας δρόμος» και της δημιουργίας και σύνδεσης εμπορικών κόμβων σε ολόκληρη την Ασία και μέχρι το εσωτερικό της Ευρώπης και της Αφρικής, υπάρχει μια περισσότερο κινεζοκεντρική, ή έστω περισσότερο προσκείμενη στην Κίνα, μονάδα αξίας.
Δεύτερον, η πρόσφατη φορολογική μεταρρύθμιση του Τραμπ εγγυάται πρωτοφανή νέα δημοσιονομικά ελλείμματα στο στάδιο της επεκτατικής φάσης του κύκλου ανάπτυξης στις ΗΠΑ -ήδη το ύψος του ελλείμματος για το επόμενο οικονομικό έτος εκτιμάται στο ένα τρισεκατομμύριο δολάρια. Ο κίνδυνος βύθισης των ΗΠΑ σε ύφεση τους επόμενους 12 με 18 μήνες (σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας) είναι υποτιμημένος, παρά τις περικοπές φορολογίας. Το δημοσιονομικό χάσμα θα ξεπεράσει ακόμα και τα ακραία μεγέθη, σχεδόν στο 12% του ΑΕΠ, που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Δεδομένου ότι οι ΗΠΑ διατηρούν μεγάλο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, θα υποχρεωθούν να χρηματοδοτήσουν αυτό το έλλειμμα με ξένο κεφάλαιο -πιθανότατα με πολύ χαμηλότερη αξία του USD.
Αυτό που κάνει την ανάγκη αναζήτησης εναλλακτικής έναντι του δολαρίου ακόμα πιο επιτακτική είναι η αναγκαιότητα υποτίμησης του εκφρασμένου σε USD παγκόσμιου χρέους -ένα χρέος που έχει αυξηθεί αλματωδώς στο offshore σύστημα του USD, το οποίο άλλωστε οδήγησε το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα στη δύσκολη κατάσταση του 2008-2009.
Τον περασμένο Σεπτέμβριο, η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών εκτίμησε ότι το υπεράκτιο χρηματοπιστωτικό σύστημα διαθέτει 25 τρισ. καθαρά σε χρεόγραφα και παράγωγα εκφρασμένα σε USD. Ο κόσμος δεν μπορεί να αντέξει άλλη μια πιστωτική περιπέτεια του USD -κάτι που έχει ήδη εν μέρει ξεκινήσει με τις περικοπές της εταιρικής φορολογίας από τον Τραμπ, οι οποίες ενθαρρύνουν τις αμερικανικές εταιρείες να επαναπατρίσουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια και να αποστραγγίσουν, έτσι, τη ρευστότητα από το offshore σύστημα του USD. Το γεγονός αυτό, ενδεχομένως σε συνδυασμό με την ποσοτική σύσφιξη από τη Fed, έχει οδηγήσει στη χειρότερη άνοδο του spread μεταξύ του USD Libor και του επιτοκίου της Fed, από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση.
Επομένως, τι προβλέπεται για το μέλλον του USD, και τι μπορεί να το αντικαταστήσει; Όλες οι εκτιμήσεις προβλέπουν τελικά πτώση του δολαρίου, με τα παραδοσιακά βασικά θεμελιώδη στοιχεία (κλείσιμο κύκλου στην αμερικανική οικονομία και δυσμενές έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών) να εμφανίζονται άκρως αρνητικά για το USD.
Σε αυτό το πλαίσιο, το 90 στο USDJPY και το 1,35 στο EURUSD μοιάζουν αυταπόδεικτα. Ωστόσο το δίλημμά Triffin περιπλέκει σημαντικά τη βραχυπρόθεσμη και μεσοπρόθεσμη διαδρομή μέχρι την αναπόφευκτη υποτίμηση του νομίσματος στο μακροπρόθεσμο μέλλον, καθώς το USD θα χάνει εν μέρει ή καθολικά τη θέση του ως αποθεματικό νόμισμα.
Με δεδομένο το παρελθόν του, ο χρηματοπιστωτικός κόσμος απειλείται από μια νέα κρίση ρευστότητας με επικεφαλής το αμερικανικό δολάριο σε περίπτωση που ξεσπάσει κάποιος νέος χρηματοπιστωτικός πανικός ή σημειωθεί νέα υποχώρηση του παγκόσμιου πιστωτικού κύκλου.
Μόνη ελπίδα ενδέχεται να αποτελεί το γεγονός ότι το πρόβλημα με το USD ήταν τόσο ακραίο και ξεκάθαρο την τελευταία φορά, δηλαδή την περίοδο 2008-2009, που έχουν σχεδιαστεί μέτρα για να αντιμετωπίσουν τυχόν επανάληψη των γεγονότων. Αυτή τη φορά, όμως, η αντιμετώπιση του προβλήματος του USD πρέπει να ξεπεράσει τα όρια της Fed και ίσως εμπλέξει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σε συνεργασία με πολλές άλλες παγκόσμιες κεντρικές τράπεζες, εκτός της Fed.
Στο επίκεντρο αυτού του καινούργιου συστήματος πρέπει να βρεθεί κάποιο νέο αποθεματικό στοιχείο. Ορισμένοι υποστηρίζουν την εκδοχή ενός ειδικού τραβηχτικού δικαιώματος με βάση τον χρυσό ή κάτι ανάλογο. Σε αντίθετη περίπτωση, και χωρίς κάποια συντονισμένη απάντηση, τυχόν νέα κρίση του USD θα κατέλυε το χρηματοπιστωτικό σύστημα, διακινδυνεύοντας να προκαλέσει μαζικές πτωχεύσεις, συναλλαγματική μεταβλητότητα άνευ προηγουμένου και «βαλκανοποίηση» του χρηματοπιστωτικού συστήματος, καθώς δεν θα υπήρχε εναλλακτικό αποθεματικό περιουσιακό στοιχείο και μέρος του κόσμου με αρκετή επιρροή.
Το ερώτημα είναι αν η παγκόσμια ελίτ μπορεί να αντιδράσει ώστε να ανακόψει την αναπόφευκτη κρίση του USD θέτοντας σε κίνηση μια τόσο πελώρια αναδιαμόρφωση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος χωρίς την άδεια/συναίνεση/καθοδήγηση των πολιτικών αρχών σε χώρες με δημοκρατική ηγεσία.
Στις δημοκρατίες, καλώς ή κακώς, και όπως έδειξε η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και η κρίση κρατικού χρέους στην ΕΕ, οι κρίσεις προηγούνται των λύσεων.
Επισκόπηση προβλέψεων για τα νομίσματα
Αν και η κύρια θεματική μας τα επόμενα τρίμηνα θα είναι το μέλλον του USD, παρακάτω παραθέτουμε κάποιες σκέψεις για συγκεκριμένα νομίσματα.
EUR: Η αγορά προσβλέπει σταθερά σε περαιτέρω δύναμη του ευρώ, με τους κερδοσκοπικούς επενδυτές να τηρούν θέσεις αγοράς. Περαιτέρω άνοδος του EURUSD ίσως αποδειχθεί λίγο δύσκολη και πιθανόν να απαιτήσει πρώτα κάποια διόρθωση.
JPY: Αβεβαιότητα όσον αφορά τη βραχυπρόθεσμη κατεύθυνση, αλλά τελικά είτε ο κύκλος των επιτοκίων θα σημειώσει άνοδο και η Τράπεζα της Ιαπωνίας θα αναγκαστεί να αλλάξει πολιτική είτε μια άνοδος στη διάθεση ανάληψης κινδύνου θα προκαλέσει τη συνηθισμένη στροφή ασφαλούς καταφυγίου προς το JPY. Άρα ανεξαρτήτως σεναρίου, κέρδος σε πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
GBP: Οι εξελίξεις στο μέτωπο του Brexit πρέπει να έρθουν γρήγορα προκειμένου να υπάρξει ένα αξιόπιστο σενάριο «σταδιακής αποχώρησης», ως απαραίτητη προϋπόθεση για μια ανατίμηση της στερλίνας έναντι του ευρώ. Ενώ η ευρωπαϊκή ελίτ έχει υιοθετήσει σκληρή διαπραγματευτική στάση, οι Ευρωπαίοι πολιτικοί σε εθνικό επίπεδο επιδεικνύουν μια πιο ορθολογική στάση (ειδικά από πλευράς κοινής ευρωπαϊκής άμυνας!).
CHF: Η προβλεπόμενη πορεία είναι μια ήπια περαιτέρω εξέλιξη της υπερτίμησης του νομίσματος. Τυχόν νέα δύναμη θα επέλθει μόνο όταν η ΕΕ βρεθεί αντιμέτωπη με ύφεση και διαφανούν στον ορίζοντα νέοι υπαρξιακοί κίνδυνοι.
AUD: Το γεγονός ότι η Κίνα επιδιώκει να διατηρήσει την ισχύ του νομίσματός της είναι ενθαρρυντικό για το AUD. Ωστόσο κατά πάσα πιθανότητα η Κίνα αλλάζει προτεραιότητες ανάπτυξης με συνέπεια τη μείωση της έμφασης στα εμπορεύματα, και η φούσκα της αγοράς κατοικιών στην Αυστραλία οδεύει προς το τέλος της. Ο ασφαλέστερος δρόμος για το AUD είναι καθοδικός.
CAD: Ενδέχεται να αποδειχθεί συναλλαγματικός αντίποδας, ως range trade, έναντι του USD. Οποιαδήποτε τιμή κάτω του 1,2000 στο USDCAD μάς φαίνεται υπερβολικά φθηνή, με τις τιμές πετρελαίου ήδη στα 70 USD/βαρέλι και τον Καναδά να αντιμετωπίζει την προοπτική απομόχλευσης της δικής του φούσκας στην αγορά κατοικιών, με έκδηλες τις πρώτες ενδείξεις. Παρ’ όλα αυτά, προτιμήστε το CAD έναντι του AUD και του NZD.
SEK: Η Σουηδία κατά πάσα πιθανότητα πέτυχε μέγιστη οικονομική ανάπτυξη με τα επιτόκια στο μείον 0,5% και δραστήρια πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης. Ποιες θα είναι, άραγε, οι επιλογές της στο άμεσο μέλλον όταν η ύφεση κάνει αναπόφευκτα την εμφάνισή της και σημείο εκκίνησης της Riksbank είναι οι πολιτικές αρνητικών επιτοκίων και ποσοτικής χαλάρωσης; Πράγματι, η σουηδική κορώνα είναι φθηνή -αλλά αυτό είναι εύλογο.
NOK: Πιθανό range trade έναντι του ευρώ, αν και η Νορβηγία αντιμετωπίζει κάποιον κίνδυνο λόγω μείωσης των τιμών πετρελαίου εάν η παγκόσμια ανάπτυξη καταρρεύσει αργότερα μέσα στο έτος, ενώ ούτε αυτή είναι άμοιρη φούσκας στην αγορά κατοικιών.
Νομίσματα αναδυόμενων αγορών
CNY: Παρά την ξεκάθαρη υπερτίμηση του CNY σε σταθμισμένους όρους CPI, φαίνεται ότι η Κίνα θα συνεχίσει την πολιτική του ισχυρού νομίσματος, πιθανόν επειδή θέλει να εξωθήσει τις αναγκαίες προσαρμογές υποτίμησης εκτός των συνόρων της.
RUB: Η μεταβλητότητα επανέρχεται στο ρούβλι, μετά τις κυρώσεις που στοχοποιούν το ολιγαρχικό καθεστώς και την αποχώρηση των διεθνών επενδυτών από τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία όλων των κατηγοριών. Αν υποθέσουμε ότι η Ρωσία δεν θα αποκλειστεί από την πρόσβαση σε ξένους επενδυτές με μελλοντικές κυρώσεις, το ρούβλι θα αποτελέσει τελικά ευκαιρία, καθώς οι ρωσικές αρχές έχουν ιστορικό λήψης σκληρών μέτρων για τη διατήρηση της σταθερότητας.
TRY: Η λίρα αποτελεί ένα από τα νομίσματα που αξίζει να προσέξουμε στη συνέχεια του 2018, καθώς ο Πρόεδρος Ερντογάν κάνει τη μία λάθος κίνηση μετά την άλλη και θέλει να τονώσει την ανάπτυξη με ολοένα και πιο δυσεύρετα χρήματα από ξένους επενδυτές. Η τουρκική οικονομία και το υψηλό εξωτερικό χρέος απαιτούν μεγάλες εισροές κεφαλαίων για να διασφαλιστεί η σταθερότητα. Η απώλεια εμπιστοσύνης αποτελεί έντονο κίνδυνο και ενδέχεται να οδηγήσει σε πτώχευση της Τουρκίας, με μετάδοση του αρνητικού κλίματος σε άλλες αναδυόμενες αγορές.
MXN: Σε ό,τι αφορά το συγκεκριμένο νόμισμα, είμαστε διχασμένοι: το πέσο είχε καλή πορεία δεδομένων των απειλών από τη ρητορική προστατευτισμού του Τραμπ. Ωστόσο, τυχόν αδύναμη προοπτική παγκόσμιας ανάπτυξης δεν θα λυπηθεί ένα νόμισμα και μια οικονομία που εξαρτώνται από τις εξαγωγές.
* Ο John J. Hardy είναι Επικεφαλής Στρατηγικής Συναλλάγματος στη Saxo Bank
** Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια