Ο Soros και η Deutsche Bank

Η επίθεση του αμερικανού κερδοσκόπου, σε συνδυασμό με αυτήν του υπουργείου οικονομικών της υπερδύναμης, καθώς επίσης του ΔΝΤ, έχει φέρει την τράπεζα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας – Η απειλή των ασφαλιστικών εταιρειών και οι επτά βασικές επιλογές της γερμανικής κυβέρνησης

Γράφει ο Βασίλης Βιλιάρδος

Έχουμε αναφερθεί πάρα πολλές φορές στα προβλήματα της γερμανικής τράπεζας, η οποία έχει χαρακτηρισθεί ως εγκληματική συμμορία από την ίδια την αστυνομία της χώρας της – ήδη από το 2014 (ανάλυση), προβλέποντας την κατάρρευση της.

Ενδεχομένως δε αρκετοί θυμούνται πως ο G. Soros στοιχημάτισε πρόσφατα περί τα 100 εκ. $ στην πτώση της τιμής της – πουλώντας ανοιχτά (short) μετοχές αντίστοιχου ποσού.

Προηγουμένως είχε κατηγορήσει επανειλημμένα και έντονα τη γερμανική κυβέρνηση, ισχυριζόμενος πολύ σωστά πως θα είναι η βασική υπεύθυνος για τη διάλυση της Ευρωζώνης – την οποία φυσικά ο ίδιος δεν θέλει, φοβούμενος την άνοδο της ισχύος της Ρωσίας. Με δεδομένο δε το ότι, η Αχίλλειος πτέρνα της Γερμανίας είναι το τραπεζικό της σύστημα και ειδικά η Deutsche Bank, εύλογα η επίσημη δήλωση του για το στοίχημα εναντίον της συγκέντρωσε τα πυρά πολλών άλλων κερδοσκόπων (πηγή).

Επίσης των ΜΜΕ ενώ, όπως γνωρίζουμε από την επίθεση του εναντίον της στερλίνας στο παρελθόν, αυτή είναι η βασική του στρατηγική, όταν θέλει να κερδίσει ένα παιχνίδι που έχει ήδη ξεκινήσει: η δυσφήμιση του θύματος του, για να επιτεθεί σύσσωμη η κερδοσκοπική αγέλη, «μυρίζοντας αίμα» κατά τη δική της ορολογία.

Εν προκειμένω βέβαια στηρίζεται επί πλέον από το υπουργείο οικονομικών των Η.Π.Α., το οποίο έχει επιβάλλει πρόσφατα ένα θηριώδες πρόστιμο 14 δις $ στην Deutsche Bank – αφενός μεν για να «εκδικηθεί» την ΕΕ στο θέμα της Apple, αφετέρου για να δώσει ένα μάθημα στη Γερμανία, η οποία επιδιώκει την ανεξαρτησία της, καθώς επίσης την ηγεμονία της στην Ευρώπη, ενώ διεξάγει υπόγειες συζητήσεις με τη Ρωσία.

Οφείλουμε πάντως να σημειώσουμε εδώ πως ο κερδοσκόπος, όπως όλοι οι «έξυπνοι» συνάδελφοί του, δεν επιτίθεται ποτέ, εάν δεν διαπιστώσει πως το θύμα του αντιμετωπίζει πραγματικά προβλήματα – κάτι που διαπιστώθηκε στην περίπτωση της Βρετανίας, λόγω της σύνδεσης του νομίσματος της με το ευρωπαϊκό σύστημα, η οποία την υποχρέωνε να το διατηρεί τεχνητά ανατιμημένο.

Φυσικά η γερμανική τράπεζα δεν είναι η μοναδική στην Ευρώπη που αντιμετωπίζει προβλήματα επιβίωσης – αφού υπάρχουν πολλές άλλες, ο χρηματοπιστωτικός τομέας είναι υπερχρεωμένος, δεν κερδίζει πια λόγω των χαμηλών επιτοκίων της ΕΚΤ, καθώς επίσης της τεχνητής πτώσης των τιμών των ομολόγων, τα κόκκινα δάνεια αυξάνονται συνεχώς, η εμπιστοσύνη των καταθετών και των επενδυτών απέναντι στις τράπεζες είναι στο ναδίρ κοκ. Το γεγονός αυτό διαπιστώνεται καθαρά από την άνοδο των CDS – ειδικά όμως όσον αφορά τη Deutsche Bank (πηγή), η μετοχή της οποίας βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση (στα 10,27 € τώρα, από 26 € πριν από ένα έτος).

Περαιτέρω, εναντίον της Deutsche Bank έχει τοποθετηθεί επί πλέον ένας άλλος πολεμικός βραχίονας της υπερδύναμης: το ΔΝΤ, το οποίο ανέφερε επίσημα πως η τράπεζα αποτελεί το μεγαλύτερο «συστημικό» ρίσκο στον πλανήτη (άρθρο), εντυπωσιάζοντας τους πάντες με την «ειλικρίνεια» του, η οποία είναι εντελώς ασυνήθιστη. Έδωσε δε στη δημοσιότητα το γράφημα που ακολουθεί, το οποίο περιγράφει τη δικτύωση της με ορισμένες άλλες μεγάλες τράπεζες που θεωρούνται επίσης «συστημικές».

Επεξήγηση γραφήματος: Συστημικές σχέσεις ρίσκου μεταξύ των συστημικών τραπεζών παγκοσμίως (πηγή: ΔΝΤ)

Συνεχίζοντας, η Deutsche Bank έχει πράγματι πολύ χαμηλά κεφάλαια, από πολλά χρόνια τώρα – όταν, σύμφωνα με το σύνολο του ισολογισμού της, είναι μία από τις μεγαλύτερες τράπεζες παγκοσμίως. Επί πλέον, τα εκτός ισολογισμού εγχειρήματα της (σκιώδη) είναι γιγαντιαία – τα δεύτερα μεγαλύτερα στον πλανήτη, μετά την JP Morgan, όταν τα κεφάλαια της είναι κατά πάρα πολύ χαμηλότερα από αυτά των αμερικανικών τραπεζών. Ταυτόχρονα κατέχει σχεδόν το 10% των παγκοσμίων παραγώγων, τα οποία υπολογίζονται επίσημα στα 600 τρις $ – ενώ υπάρχουν χιλιάδες δικαστικές υποθέσεις εναντίον της, με τη φήμη της να έχει υποστεί τεράστιες απώλειες.

Όλα αυτά ανησυχούν σε πολύ μεγάλο βαθμό τη γερμανική κυβέρνηση, η οποία προσπαθεί να φανεί όσο το δυνατόν πιο ψύχραιμη – παρά το ότι γνωρίζει πως εάν τυχόν συμβεί κάτι στη μεγαλύτερη τράπεζα της, δεν θα έχει τρομακτικά επακόλουθα μόνο για την ίδια αλλά, επίσης, για τις υπόλοιπες τράπεζες της χώρας. Εκτός αυτού για τις ασφαλιστικές εταιρείες, οι οποίες είναι επικίνδυνα δικτυωμένες με τη Deutsche Bank – κάτι που φαίνεται στο γράφημα που ακολουθεί, το οποίο δημοσιεύθηκε επίσης από το ΔΝΤ.

Επεξήγηση γραφήματος: Εγχώριες διασυνδέσεις της Deutsche Bank με εισηγμένες τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρείες – επίσης μεταξύ τους (πηγή: ΔΝΤ)

Ειδικότερα, σύμφωνα με την έκθεση του Ταμείου, στο εσωτερικό της Γερμανίας οι μεγάλες εγχώριες τράπεζες και οι ασφαλιστικές εταιρείες είναι πολύ στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους – ενώ οι ισχυρότερες διασυνδέσεις είναι αυτές των Allianz, MR, HR, DB, Commerzbank και Aareal Bank.

Ειδικά η Allianz θεωρείται ως η ασφαλιστική εταιρεία με το μεγαλύτερο συστημικό ρίσκο στο εσωτερικό – ενώ η Commerzbank διασώθηκε μεν από το κράτος, αλλά δεν είναι σε καθόλου καλή κατάσταση. Ως εκ τούτου, η κυβέρνηση της χώρας οφείλει να δράσει αμέσως, εάν θέλει να αποφύγει τα χειρότερα, παρά το ότι πλησιάζουν εκλογές – με τις επιλογές της να είναι οι εξής:

(1) Διάσωση της Deutsche Bank κατά το ευρωπαϊκό δίκαιο (Bail–in)

Εν προκειμένω προηγούνται οι μέτοχοι, οι ομολογιούχοι και οι καταθέτες ποσών άνω των 100.000 € – γεγονός που σημαίνει ότι, η τράπεζα αντιμετωπίζει ήδη τη μαζική φυγή επενδυτών και καταθέσεων, ειδικά εκ μέρους των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που συνήθως έχουν μεγάλες καταθέσεις λόγω των εργασιών τους.

Βέβαια αυτός ο τρόπος διάσωσης, λόγω του γιγαντιαίου ύψους των παραγώγων στα οποία είναι εκτεθειμένη η Deutsche Bank, θα προκαλούσε τεράστια προβλήματα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα – όπως θα ήταν, για παράδειγμα, μία κατάρρευση των τιμών των ομολόγων. Η αιτία είναι το ότι μαζί με τα μετρητά, τα ομόλογα αποτελούν τη σημαντικότερη μορφή εγγυήσεων (collaterals), όσον αφορά τις αντισταθμιστικές πληρωμές στην αγορά παραγώγων.

Εκτός αυτού, η Γερμανία θα αντιμετώπιζε μαζικές εκροές κεφαλαίων, όπως άλλωστε διαπιστώθηκε στην Ιταλία – ενώ αποτελεί το βασικό λόγο, για τον οποίο ο ιταλός πρωθυπουργός αναζητεί μία άλλη, «δημιουργική» λύση. Εν τούτοις, ο γερμανός υπουργός οικονομικών ήταν αυτός που επέβαλλε το συγκεκριμένο τρόπο διάσωσης, απαγορεύοντας αυστηρά οποιονδήποτε άλλο – γεγονός που σημαίνει ότι, εάν δεν το εφαρμόσει στη χώρα του, θα πρέπει το λιγότερο να παραιτηθεί.

(2) Διάσωση της Deutsche Bank από τους φορολογουμένους (Bail–out)

Ο τρόπος αυτός απαγορεύεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Υπάρχει όμως ένα μικρό «παράθυρο», το οποίο υπέδειξε ο Ιταλός πρωθυπουργός: μία «χρηματοδότηση-γέφυρα», έτσι ώστε να κερδηθεί χρόνος για να διενεργηθεί μία αύξηση κεφαλαίου. Πρόκειται βέβαια για μία καλυμμένη χρηματοδότηση εκ μέρους των φορολογουμένων, την οποία όμως δεν αντιλαμβάνονται συνήθως – με εναλλακτική την παροχή κρατικών εγγυήσεων, όπως συνέβη πρόσφατα με τους γερμανικούς σιδηροδρόμους.

(3) Εξαγορά της Deutsche Bank από κάποιον ανταγωνιστή της

Η πτώση της τιμής της μετοχής της Deutsche Bank θα μπορούσε να προσελκύσει κάποια αμερικανική ή ακόμη και γαλλική τράπεζα – αφού κοστίζει πλέον μόλις 14,5 δις €. Κάτι ανάλογο άλλωστε συνέβη με τη γερμανική HVB, η οποία εξαγοράσθηκε από την ιταλική Unicredit – αν και πολύ δύσκολα θα το αποδεχθεί η Γερμανία, τόσο από πλευράς γοήτρου, όσο και από τα αποτελέσματα για την ίδια. Θα μπορούσαν δηλαδή να είναι ακόμη πιο επώδυνα, εάν η αγοράζουσα τράπεζα αντιμετώπιζε στη συνέχεια προβλήματα, όπως διαπιστώθηκε με τη Unicredit.

(4)  Κρατικοποίηση της Deutsche Bank

Ουσιαστικά θα επρόκειτο για τη διάσωση της με χρήματα των φορολογούμενων, όπως στην περίπτωση της Commerzbank – ενώ θα μπορούσαν να συγχωνευθούν οι δύο αυτές τράπεζες. Το ρίσκο είναι όμως πολύ μεγάλο ακόμη και για τη Γερμανία, λόγω του μεγέθους του ισολογισμού της Deutsche Bank – με ορισμένους να θεωρούν πως θα προκαλούσε τεράστια προβλήματα στον προϋπολογισμό της, εκσφενδονίζοντας τα ελλείμματα στα ύψη, με αποτέλεσμα να μην έχει τη δυνατότητα να τηρήσει τους όρους του συμφώνου σταθερότητας. Επομένως, είτε θα έπρεπε να της επιβληθούν κυρώσεις, είτε να εγκαταλείψει για μερικά χρόνια το ευρώ – όπως είχε προτείνει ο κ. Σόιμπλε στην Ελλάδα.

(5) Διαμελισμός και δημιουργία μίας «κακής τράπεζας» (Bad Bank)

Πρόκειται μάλλον για το σενάριο που θα επιθυμούσε η γερμανική κυβέρνηση, όπως πολλές άλλες – επειδή με αυτόν τον τρόπο επιβαρύνονται και οι επόμενες γενιές με τις ζημίες, χωρίς καν να το καταλαβαίνουν. Εν τούτοις, από την πλευρά της πραγματικής οικονομίας δεν είναι μία καλή λύση, επειδή η κυβέρνηση δεν επικεντρώνεται στη διάσωση της τράπεζας, αλλά στην «εξαφάνιση» των υφισταμένων ζημιών – εις βάρος όλων αυτών που χρειάζονται δάνεια για να αναπτύξουν τις επιχειρήσεις τους.

(6)  Η χρεοκοπία της Deutsche Bank

Εδώ θα αναφερόμαστε σε ένα τεράστιο πλήγμα στο γόητρο της Γερμανίας, η οποία θέλει να είναι ο δάσκαλος όλων των υπολοίπων κρατών – οπότε δεν θα είχε τη δυνατότητα να συνεχίζει αυτόν το ρόλο. Εκτός αυτού, κανένας δεν μπορεί να προβλέψει τις συνέπειες μίας τέτοιας χρεοκοπίας τόσο για τη Γερμανία ή την Ευρωζώνη, όσο και για τον υπόλοιπο πλανήτη – αφού θα ήταν πολλαπλάσιες της Lehman Brothers, ενώ ο βαθμός της δικτύωσης της με τις άλλες τράπεζες, καθώς επίσης με τις ασφαλιστικές εταιρείες, είναι απείρως μεγαλύτερος.

Ενδεχομένως όμως να μην αποφευχθεί, εάν η γερμανική κυβέρνηση καθυστερήσει να λάβει αποφάσεις – κάτι που συνηθίζει η καγκελάριος, όταν δεν είναι σε θέση να καταλάβει τι ακριβώς συμβαίνει.

(7) Η μετατροπή της Deutsche Bank σε «τράπεζα ζόμπι» 

Αποτελεί την κρυφή επιθυμία της κυβέρνησης, γνωρίζοντας πως οι μεγάλοι μέτοχοι της τράπεζας θα προβούν τελικά στην αύξηση κεφαλαίου που εν πρώτοις απαιτείται – έστω χωρίς καμία προθυμία, αλλά λόγω του φόβου να χάσουν όλα τα χρήματα που έχουν ήδη επενδύσει.

Στη συνέχεια θα προσπαθούσαν φυσικά να περιορίσουν τις ζημίες τους, εισπράττοντας μερίσματα ή με οποιονδήποτε άλλο μη συμβατικό αλλά νόμιμο τρόπο – ενώ παράλληλα θα αποσύρονταν σταδιακά και κρυφά, φορτώνοντας τις μετοχές τους σε κερδοσκοπικά κεφάλαια κοκ. Η μέθοδος αυτή έχει χρησιμοποιηθεί πολύ συχνά στην Ευρώπη, με την ανοχή της ΕΚΤ – είναι δεν εντυπωσιακό το πόσο μπορεί να καθυστερήσει το πραγματικό τέλος μίας τράπεζας, όπως έχει τεκμηριωθεί από τις πρόσφατες εμπειρίες μας.

Επίλογος

Το πιθανότερο σενάριο είναι είτε το τελευταίο, είτε ένας συνδυασμός των παραπάνω εναλλακτικών επιλογών, με τη βοήθεια της ΕΚΤ – η οποία γνωρίζει πολύ καλά ότι, τυχόν χρεοκοπία της Deutsche Bank θα οδηγούσε στην κατάρρευση της Ευρωζώνης, μέσω του τραπεζικού της συστήματος. Αυτό που αναμένεται δε είναι η προστασία των CDS από την ΕΚΤ, όπως η αντίστοιχη των ευρωπαϊκών ομολόγων το 2012 – κάτι που απλά θα καθυστερήσει το μοιραίο, όπως ακριβώς συνέβη με την ευρωπαϊκή κρίση χρέους που όχι μόνο δεν επιλύθηκε αλλά, αντίθετα, επιδεινώθηκε.

Σε κάθε περίπτωση, το μέλλον της Ευρωζώνης είναι περισσότερο αβέβαιο από ποτέ, ενώ πολύ δύσκολα θα αποφευχθεί η κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού της τομέα, εάν συνεχισθεί η ίδια πολιτική από την ΕΚΤ – η οποία φυσικά δεν είναι η ίδια υπεύθυνη αλλά η Γερμανία, αφού όταν η νομισματική πολιτική δεν συνοδεύεται από μία ανάλογη δημοσιονομική, το κραχ είναι σχεδόν βέβαιο.  Ολοκληρώνοντας, η Allianz πιστεύει πως η Deutsche Bank θα διασωθεί τελικά από το κράτος (πηγή), άρα από τους φορολογουμένους  – κάτι που δεν είναι καθόλου απίθανο.                    

Βιβλιογραφία: IMF, DWN, Bloomberg

Πηγή Analyst.gr

Ο κ. Βασίλης Βιλιάρδος είναι ένας σύγχρονος οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου – όπου και δραστηριοποιήθηκε επαγγελματικά για αρκετά χρόνια, με ιδιόκτητες επιχειρήσεις σε όλες τις πόλεις της Γερμανίας. Έχει εκδώσει τρία βιβλία αναφορικά με την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, ενώ έχει δημοσιεύσει πάνω από 2.500 αναλύσεις σε ηλεκτρονικά και έντυπα μέσα, με κέντρο βάρους την εθνική και διεθνή μακροοικονομία, καθώς επίσης το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.


* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.