Υπάρχει τρόπος να προστατευτούμε από τις «μπόμπες»; Και τι πρέπει να κάνουμε αν την πατήσουμε; Ποιος ελέγχει ποιον; Και πώς θα γίνουμε σοφότεροι στο μπαρ...
Αφορμή βέβαια ήταν το περιστατικό της προηγούμενης εβδομάδας με την εικοσάχρονη αγγλίδα τουρίστρια που όταν ξύπνησε ύστερα από ένα πάρτι στη Ζάκυνθο έχοντας καταναλώσει όπως φαίνεται αρκετά ποτά-«μπόμπες» είχε χάσει ακόμη και το φως της. Τι κάνουμε σε μια τέτοια περίπτωση; Τι κάνουμε μήπως και αποφύγουμε να μας σερβίρουν αυτά που θα μας κάνουν χάλια τις επόμενες ώρες; Ποια είναι τα πιο σίγουρα παραποιημένα; Τι πληροφορίες μπορούμε να πάρουμε ακόμη και από τις ετικέτες των μπουκαλιών;
Αν σε κάποιο κατάστημα που σερβίρει ποτά δείτε να έχουν αδειάσει λίγο από το ποτό τους σε ένα τασάκι και να του έχουν βάλει φωτιά μπορεί να μην είναι μόνο για πλάκα ή για να χαζέψουν τις φλόγες και να φτιάξουν ατμόσφαιρα.
Ούτε αν στο τραπέζι με το κινητό τους προσπαθούν να αποκρυπτογραφήσουν το «μπαρ-κόουντ», τον κωδικό δηλαδή του μπουκαλιού, σημαίνει ότι παίζουν απαραίτητα κάποιο παιχνίδι. Ισως απλώς να προσπαθούν να καταλάβουν τι έχει μέσα ή από ποιο μέρος του κόσμου ξεκίνησε το ποτό που μόλις τους έχουν φέρει. Είναι άλλωστε πιο χρήσιμο, αντί να ψάχνεις για Πόκεμον μέσα σε ένα τέτοιο μαγαζί, να ψάχνεσαι για το αν στο τραπέζι σου έχουν αφήσει καμιά... «μπόμπα» για εσένα.
Το Σάββατο 3/9, αναγκαστικά τρία εικοσιτετράωρα μετά το συμβάν, όπως γράφτηκε: «Στελέχη της Αστυνομίας Ζακύνθου και του τμήματος εμπορίου της Περιφερειακής Ενότητας Ζακύνθου μετέβησαν στα καταστήματα που διασκέδαζε η άτυχη κοπέλα και πραγματοποίησαν δειγματοληπτικούς ελέγχους στα μπουκάλια των ποτών». Στις αγγλικές εφημερίδες βλέπω δημοσιευμένη και τη φωτογραφία της «άτυχης κοπέλας», με τα ωραία μάτια, που φαίνεται πως έπαθαν μεγάλη αλλά ίσως όχι και ανεπανόρθωτη ζημιά. Το «συμβάν» δεν ήταν άλλο από μια καταστροφική για αυτήν νύχτα διασκέδασης σε μαγαζί στον Λαγανά της Ζακύνθου. Ηπιε πολύ η Χάνα Πάουελ, την άλλη ημέρα πήγε για μπάνιο και τζετ σκι, ύστερα κοιμήθηκε επί δύο 24ωρα και όταν ξύπνησε δεν έβλεπε πλέον παρά μόνο κάποιες σκιές, τα νεφρά της δεν λειτουργούσαν και μεταφέρθηκε επειγόντως στο νοσοκομείο του Ρίου, κοντά στην Πάτρα, και στη συνέχεια με ειδικό νοσοκομειακό αεροπλάνο πίσω στην πατρίδα της.
Τα τυπικά συμπτώματα
Αυτός ή αυτή που φθάνει να χρειάζεται ιατρική βοήθεια μετά την όποια κατανάλωση ποτών, είναι ένα αίνιγμα και για την παρέα αλλά και για το νοσοκομείο από όπου πιθανόν θα ζητήσει βοήθεια. Μέθυσε απλά και ένας καλός ύπνος θα διορθώσει τα πράγματα ή μήπως υπήρχε κάτι μέσα στο ποτό που μπορεί να δημιουργήσει αξεπέραστες βλάβες ή και θάνατο; Εδώ δυστυχώς δεν χωράει η συνηθισμένη φράση «θα δείξει». Διότι αν περάσει έστω και ένα 24ωρο, μπορεί να είναι πολύ αργά. Η πιο συνηθισμένη ουσία που χρησιμοποιείται παγκοσμίως, αν κρίνουμε από τα συμβάντα που έχουν καταγραφεί, από το Μπαλί και την Ινδονησία ως τη Ζάκυνθο και το Λονδίνο, είναι η μεθανόλη. Μια ουσία που μοιάζει με το οινόπνευμα, είναι όμως πολύ πιο φθηνή αλλά και πολύ πιο επικίνδυνη. Αρκεί μάλιστα να βρίσκεται ακόμη και σε πολύ μικρή αναλογία σε σχέση με το καθαρό οινόπνευμα (95% αιθανόλη, 5% μεθανόλη) για να δημιουργήσει προβλήματα. Για έναν ενήλικο, πολύ γενικά, διότι παίζουν ιδιαίτερο ρόλο το φύλο και η φυλή ακόμη, 2 γραμμάρια μεθανόλης μέσα σε μία ημέρα είναι ανεκτή ποσότητα αλλά στα 8 γραμμάρια η ποσότητα γίνεται τοξική.
Το μεγάλο πρόβλημα είναι πως τα συμπτώματα από τη δηλητηρίαση εξαιτίας της μεθανόλης μοιάζουν πολύ με τα συμπτώματα της μέθης από την αιθυλική αλκοόλη, δηλαδή το οινόπνευμα που βρίσκεται μέσα σε ένα καθαρό ποτό. Ταχυκαρδία, επιτάχυνση της αναπνοής, χειροτέρευση στην όραση, έντονος πονοκέφαλος πρέπει να είναι αιτίες ανησυχίας. Και πρέπει να αναζητείται όχι απλώς γιατρός αλλά νοσοκομειακή βοήθεια ΑΜΕΣΑ. Διότι εκεί, στις πρώτες 12 ώρες, γίνονται πολλά μέσα στον οργανισμό.
Γιατί δεν πρέπει απλώς «να κοιμηθεί»
Ανάμεσά τους και κάποιες αντιδράσεις του τότε που είναι δύσκολα αναστρέψιμες μετά, ενώ κάποιες φορές η παρέα αποφασίζει πως «είναι καλύτερα να κοιμηθεί και βλέπουμε». Πρόκειται όμως για μεγάλο λάθος. Η μεθανόλη μέσα στον οργανισμό αρχίζει να μεταβολίζεται πολύ γρήγορα, να μετατρέπεται δηλαδή σε κάτι άλλο. Αιτία είναι το ένζυμο ADH (αλκοολική αφυδρογονάση), που βρίσκεται στο συκώτι και με τη δράση του παράγεται από τη μεθανόλη φορμαλδεΰδη, μια ουσία που είναι κακό ακόμη και να την εισπνέεις. Χειρότερα ακόμη γίνονται όμως τα πράγματα με την επίδραση ενός ακόμη ενζύμου, της αλδεϋδικής αφυδρογονάσης. Από τη φορμαλδεΰδη προκύπτει μυρμηγκικό οξύ που αρχίζει να «χτυπάει» πλέον και στα μάτια. Διότι ο μεταβολισμός του σε διοξείδιο του άνθρακα και νερό, ώστε να απαλλαγεί ο οργανισμός μέσω της εκπνοής και των ούρων, είναι πολύ αργός. Και εν τω μεταξύ η συσσώρευση στο σώμα προκαλεί τη λεγόμενη οξέωση (acidosis), με αποτέλεσμα βλάβη στους ιστούς και αναπνευστικά προβλήματα.
Το απρόβλεπτο αντίδοτο
Οταν στην παρέα υπάρχει κάποιος πολύ έμπειρος σε αυτές τις καταστάσεις ξέρει ότι περισσότερο και από τον εμετό μπορεί, παραδόξως, να βοηθήσει το να δώσεις στον άρρωστο (πλέον) να πιει ένα δυνατό αλλά καθαρό... ποτό (δηλαδή μεγάλης περιεκτικότητας, π.χ. 40 βαθμών). Διότι, όπως αναφέρεται στην ειδική σελίδα Χημείας του Πανεπιστημίου της Αθήνας για τις σημαντικές χημικές ενώσεις: «σε περιπτώσεις δηλητηρίασης ενδείκνυται η χορήγηση ισχυρού αλκοολούχου ποτού, οπότε η εισαγόμενη στον οργανισμό αιθανόλη ανταγωνίζεται τη μεθανόλη και ως προς τη δράση της αλκοολικής αφυδρογονάσης (το ένζυμο έχει δεκαπλάσια συγγένεια με την αιθανόλη σε σχέση με τη μεθανόλη) και περιορίζει τα ποσά της παραγόμενης φορμαλδεΰδης. Επίσης, μπορεί να χορηγηθεί με ένεση η φαρμακευτική ουσία φοπεμιζόλη (εμπορική ονομασία: Antizol), η οποία αναστέλλει τη δράση της αλκοολικής αφυδρογονάσης. Η φοπεμιζόλη διατίθεται ως ειδικό αντίδοτο για δηλητηριάσεις από μεθανόλη και αιθυλενογλυκόλη (που βρίσκεται στα αντιψυκτικά διαλύματα και είναι συχνή αιτία θανάτων από δηλητηριάσεις) και συνιστάται να είναι πάντοτε διαθέσιμη προς χορήγηση σε βιομηχανικές μονάδες και εργαστήρια, όπου γίνεται συνεχής χρήση μεθανόλης, όπως και σε πρατήρια τα οποία τη διαθέτουν ως καύσιμο» (195.134.76.37/chemicals/chem_methanol.htm).
Ο λόγος να πάμε οπωσδήποτε στο νοσοκομείο έχει να κάνει με το ότι εκτός από τις αιματολογικές εξετάσεις που πρέπει να γίνουν, ο άνθρωπός μας, κινδυνεύοντας ήδη, από τις πρώτες ώρες θα πρέπει να συνδεθεί στο ειδικό μηχάνημα της αιμοκάθαρσης για να μπορέσουν οι γιατροί να απομακρύνουν αυτές τις πολύ επιβαρυντικές για τον οργανισμό του ουσίες, που είναι η φορμαλδεΰδη και το μυρμηγκικό οξύ, προτού αρχίσουν τα νεφρά να καταπονούνται επικίνδυνα.
Σώζει το σκουλήκι;
Δεν είναι μύθος, είναι αλήθεια ότι υπάρχει μπουκάλι με ποτό που μέσα έχει και ένα μικρό κόκκινο ή άσπρο σκουλήκι. Πρόκειται για το μεξικανικό μεσκάλ (mezcal) με ένα γκουσάνο μέσα, που σημαίνει στα ισπανικά σκουλήκι. Το ποτό αυτό δεν είναι ακριβώς τεκίλα διότι η τεκίλα φτιάχνεται από την μπλε αγαύη (ενώ στο μεσκάλ επιτρέπεται να ανακατεύονται σε αυτό πολλά διαφορετικά είδη αγαύης). Είναι όμως μύθος και δεν είναι αλήθεια πως το πλάσμα αυτό βρίσκεται εκεί μέσα για να δείχνει πόσο καθαρό και σε μεγάλη περιεκτικότητα είναι το οινόπνευμά του. Υπάρχει βέβαια σε αυτό αυξημένη ποσότητα από ακόρεστες αλκοόλες του τύπου cis-3-Hexen-1-ol, ένα είδος φερομόνης, αλλά πιο πολύ πρόκειται για ένα εμπορικό κολπάκι που έχει πιάσει, από το 1940, χάρη στην αγωνία του καταναλωτή για καθαρά ποτά και αυτήν υπογραμμίζει.
Το κακό είναι πως τα νέα δεν είναι καλά σε κανένα μέρος του κόσμου. Κάθε τόσο άνθρωποι πεθαίνουν, τυφλώνονται, πηγαίνουν στο νοσοκομείο εξαιτίας της κατανάλωσης όχι καθαρού αλκοόλ. Και οι τρόποι για να προφυλαχτείς είναι σχεδόν ανύπαρκτοι. Διότι η βασική οδηγία ακόμη και από τους ανθρώπους του Γενικού Χημείου του Κράτους είναι να αποφεύγεις τα κοκτέιλ, ένα χύμα ποτό όπου μέσα του υπάρχουν αναρίθμητα συστατικά που αλλοιώνουν τη γεύση του αλκοόλ. Να προτιμάς, συμβουλεύουν, τα ποτά σε αυτοτελή συσκευασία που θα σου τα φέρουν σφραγισμένα και θα τα ανοίξουν μπροστά σου. Επίσης αν πίνεις ποτό συγκεκριμένης μάρκας, είναι ευκολότερο να καταλάβεις την όποια αλλοίωση στη γεύση.
Και τα σφηνάκια-κεράσματα του μπαρ, αν δεν τους ξέρεις καλά, άφησέ τα για τους επόμενους. Πόσοι όμως θαμώνες θα δέχονταν να ζουν (και να πίνουν) με αυτό το καθεστώς; Και ακόμη χειρότερα είναι τα πράγματα με τους μαθητές στην τελευταία τάξη του Λυκείου, που πηγαίνοντας στην περίφημη εκδρομή των 5 ημερών θεωρούν υποχρέωσή τους να μεθύσουν και πίνουν ηρωικά ό,τι τους βάλουν μπροστά τους οι μαγαζάτορες (και μετά τρέχουν οι καθηγητές τους).
Το φθηνό είναι και ύποπτο
Επίσης όπου σου προσφέρουν φθηνά ποτά πρέπει να είσαι επιφυλακτικός. Δυο αγγλίδες δικηγόροι, που ταξίδεψαν στο Μπαλί και γύρισαν πίσω στο ίδιο χάλι με την κοπέλα στη Ζάκυνθο, διηγήθηκαν πως υπήρχε στον κατάλογο μια στήλη με τοπική βότκα και ένα καφεϊνούχο ποτό και δίπλα άλλη στήλη με το ίδιο κοκτέιλ, όπου αναφερόταν πως η βότκα ήταν μιας πολύ γνωστής μάρκας και το κόστος ήταν τριπλάσιο. Εκείνες προτίμησαν τη φθηνή εκδοχή και αυτό μετά το πλήρωσαν με μια εφιαλτική εμπειρία. Και το να ανακατεύεις το όποιο ποτό σου με τα γνωστά ισχυρά καφεϊνούχα ζουμιά είναι βέβαια θέμα γούστου, αλλά μάλλον όχι εξυπνάδας διότι μέσα στην πρόσκαιρη υπερδιέγερση που προσφέρουν δεν συνειδητοποιείς τα σήματα του οργανισμού που λένε ότι άρχισες να περνάς τα όρια της αντοχής σου στο αλκοόλ. Εκτός και αν είσαι της σχολής που θέλει οπωσδήποτε «να κάνει κεφάλι» συνειδητά, είτε γρήγορα με κάτι όχι τόσο καθαρό ή με κάτι πολύ δυνατό...
Φωτιές και εφαρμογές
Το να βάλεις φωτιά σε λίγο από το ποτό σου σε ένα τασάκι θεωρητικά μπορεί να είναι ενδιαφέρον αλλά πρακτικά δεν δείχνει πολλά. Μπορεί η μεθανόλη και η αιθανόλη να έχουν μια μικρή διαφορά μεταξύ τους στους άνθρακες αλλά αυτό δεν θα φανεί κατά την καύση. Πάντως από το καθαρό οινόπνευμα όταν καίγεται η φλόγα έχει ένα ζωηρό πορτοκαλί χρώμα. Μερικοί θαμώνες πάλι έχουν μάθει πια και κοιτούν προσεκτικά τις ετικέτες των μπουκαλιών. Οχι μόνον για το αν υπάρχουν κάποιες μικρές εκτυπωτικές αστοχίες που προδίδουν μια λαθραία συγκομιδή μπουκαλιών αλλά και με βάση το «μπαρ-κόουντ». Υπάρχουν εφαρμογές ακόμη και για το κινητό που βάζεις τον κωδικό και σου βγάζουν το ποια είναι και πού βρίσκεται η εταιρεία παραγωγής (π.χ. εδώ: http://gepir.gs1.org/v32/xx/gtin.aspx?Lang=en-US ). Από περιέργεια δοκιμάσαμε κι εμείς τον κωδικό για ένα μπουκάλι apple cider με 4,5% αλκοόλ όπου αναγραφόταν αόριστα στην ετικέτα ότι παρασκευάζεται στην Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) και χωρίς χρονοτριβή στην οθόνη εμφανίστηκε όνομα και διεύθυνση στη Βουλγαρία. Αναμενόμενο, θα πει κάποιος, αλλά γιατί δεν το έγραφαν καθαρά;
Καλά να 'μαστε να τα σπάμε
Και επειδή ακόμη και ένα μπουκάλι που σου το φέρνουν σφραγισμένο και αναγνωρίζεις μια γνωστή μάρκα μπορεί να είναι απλά ξαναγεμισμένο και με κάποιο εικονικό σφράγισμα, κανονικά θα έπρεπε τα μπουκάλια των οινοπνευματωδών ποτών να καταστρέφονται μετά την πρώτη χρήση τους. Είτε στο σπίτι από εμάς, είτε από τον ιδιοκτήτη του μαγαζιού όταν βρισκόμαστε έξω. Τεντώνεις τα μάτια και τα αφτιά σου για να μάθεις πού επιτέλους δεν σου την έχουν στημένη αλλά μερικές φορές σου έρχονται τα πράγματα από εκεί που δεν το περιμένεις. Για παράδειγμα, η μεθανόλη είναι ένα συστατικό που σε μικρές και ακίνδυνες ποσότητες συνοδεύει πολλά φυσικά ποτά και κρασιά που δεν φιλτράρονται αυστηρά, όπως γίνεται με τη βότκα και τα άλλα λευκά οινοπνευματώδη.
Πόσοι όμως ξέρουν άραγε πως ένα ποτό που είναι πολύ δημοφιλές εδώ στην Ελλάδα, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, περιέχει αρκετά αυξημένη ποσότητα μεθανόλης; Οταν δεν προέρχεται από ιδιαίτερα επιμελημένη και επαγγελματική απόσταξη αλλά από ερασιτέχνες, μερακλήδες ή όχι του είδους, προκαλώντας μάλιστα και μικροπροβλήματα στην όραση των κατοίκων σε περιοχές όπου η κατανάλωση είναι αυξημένη; Και ο λόγος βέβαια είναι για το (ίδιο) ποτό που λέγεται από άλλους ρακή, από άλλους τσίπουρο ή και τσικουδιά και καταναλώνεται επίσης κοπιωδώς με τη μορφή των ρακόμελων! Προσοχή λοιπόν διότι η υψηλή φορολογία και η επιθυμία για το γρήγορο κέρδος κάνουν γενικά δύσκολο το να τα πίνεις χωρίς να σε πίνουν και αυτά με τη σειρά τους.
Διασπορά της ευθύνης - Πού είναι το κράτος;
Στην περίπτωση των οινοπνευματωδών ποτών, η υπηρεσία που συνιστά το βασικό τμήμα του κρατικού ελέγχου βρίσκεται στην οδό Αν. Τσόχα 16 στην Αθήνα. Εκεί είναι το κτίριο της Κεντρικής Υπηρεσίας του Γενικού Χημείου του Κράτους. Ανήκει στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων και δεν είναι παράλογο αυτό (και ο πατέρας της Χημείας, ο Λαβουαζιέ, υπήρξε και φοροεισπράκτορας). Διότι το Γενικό Χημείο του Κράτους ιδρύθηκε το 1929 από τον Ελευθέριο Βενιζέλο ως υπηρεσία του υπουργείου Οικονομικών, που κατανόησε πως χρειαζόταν τη βοήθεια των χημικών για να μπορεί να ελέγχει, μεταξύ άλλων, τη διακίνηση του οινοπνεύματος και να εισπράττει το Δημόσιο τον φόρο που προφανώς από τότε θα ήταν υψηλός και στις ημέρες μας έχει γίνει πανύψηλος.
Σήμερα λοιπόν στο Γενικό Χημείο ανήκουν η αρμόδια υπηρεσία που ονομάζεται Διεύθυνση Αλκοόλης και Τροφίμων, η οποία εισηγείται νομοθετικές και διοικητικές ρυθμίσεις σχετικά με την ποιότητα και τον έλεγχο της αιθυλικής αλκοόλης, και η Α' Χημική Υπηρεσία Αθηνών που διαθέτει Εργαστήριο οινοπνεύματος, αλκοολούχων ποτών και οίνου. Το Εργαστήριο αυτό δεν είναι κάποια νυσταλέα ή παρωχημένη δημόσια υπηρεσία που μας έμεινε από παλιά και απλώς δεν την κλείνουν. Είναι πιστοποιημένο στην Ευρωπαϊκή Ενωση, έχει συνεχείς ελέγχους γιατί είναι εργαστήριο αναφοράς, ακολουθεί το πρότυπο ISO 17025 και βαθμολογείται αυστηρά από τους αρμόδιους εθνικούς φορείς (ΕΣΥΔ) και τους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς, όπως ο JRC, που απαιτεί με άριστα το 0 ένα εργαστήριο να μην περνάει το 2! Γι' αυτό η διευθύντρια και οι τρεις χημικοί που εργάζονται σε αυτό έχουν διδακτορικά επάνω στην ειδικότητά τους και εμπειρία χρόνων.
Αντίθετα όμως από ό,τι θα φανταζόταν κάποιος, δεν είναι δουλειά τους ούτε αρμοδιότητά τους να τρέχουν σε όλη την Ελλάδα για να κάνουν ελέγχους στην αγορά (σημεία πώλησης - σημεία κατανάλωσης), δειγματοληπτικά αλλά συστηματικά. Αυτά γίνονται κυρίως από την Ελεγκτική Υπηρεσία Τελωνείων (ΕΛΥΤ), το ΣΔΟΕ (όσο ακόμη υπάρχει), την Οικονομική Αστυνομία, καθώς και από άλλες αρμόδιες περιφερειακές χημικές υπηρεσίες του ΓΧΚ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εκθεσης Απολογισμού του ΓΧΚ, με βάση το ετήσιο πρόγραμμα στοχευόμενων ελέγχων της Διεύθυνσης Αλκοόλης και Τροφίμων για το πρώτο εξάμηνο του 2016, 4.204 δείγματα αλκοολούχων ποτών και μπίρας ελέγχθηκαν συνολικά από το ΓΧΚ σε όλη την Ελλάδα.
Στο εργαστήριο όμως αυτό μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2016 έφθασαν και ελέγχθηκαν 700 δείγματα αλκοολούχων ποτών. Σκοπός των εργαστηριακών ελέγχων είναι η διασφάλιση της μη διαφυγής του ειδικού φόρου κατανάλωσης, κάτι που δεν γίνεται στην περίπτωση διακίνησης λαθραίου οινοπνεύματος (όσο αυξάνεται ο φόρος τόσο μεγαλύτερος ο πειρασμός για το λαθραίο), αλλά και η προστασία των καταναλωτών ελέγχοντας τη μη κανονικότητα του ποτού που πίνουμε. Δηλαδή αν το ποτό που είναι στο μπουκάλι έχει τους αλκοολικούς βαθμούς που πρέπει, αν πραγματικά το αλκοόλ προέρχεται από τη ζύμωση γεωργικών προϊόντων, αν υπάρχουν διάφορες προσμείξεις, όχι μόνο μεθανόλης, η οποία μπορεί να επιτρέπεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα συγκέντρωσης, αλλά και από τους πολύ βλαβερούς φθαλικούς εστέρες (όταν οι συσκευές οινοποίησης και απόσταξης δεν είναι οι κατάλληλες στα τσίπουρα και στα αυτοσχέδια κρασιά), αν είναι λαθραίο και ποια η προέλευσή του, αν ο αριθμός παρτίδας επάνω στην ετικέτα ή και η ίδια η ετικέτα είναι πραγματικά ή «μαϊμού».
Ο πάγκος του εργαστηρίου είναι γεμάτος με μπουκάλια γνωστών και άγνωστων ποτών και εταιρειών, ενώ στην οθόνη του υπολογιστή μπορείς να δεις το αεριοχρωματογραφικό προφίλ των πτητικών συστατικών διαφόρων γνωστών ποτών ύστερα από εξέταση στο ειδικό μηχάνημα. Αυτή τη στιγμή γίνονται εξετάσεις περίπου 120 δειγμάτων τον μήνα και το επιστημονικό προσωπικό με χρήση ειδικών και πολύ ακριβών αναλυτικών συσκευών (Isotope Ratio Mass Spectrometry - IRMS) μπορεί να βρει την προέλευση της αλκοόλης και ακόμη και από πού ήταν το νερό το οποίο υπάρχει σε ένα κρασί ή ποτό ώστε να πιστοποιηθεί ο τόπος όπου παρασκευάστηκε!
Αρα το «κράτος» επιστημονικά μπορεί να ξεχωρίζει το καλό από το κακό, χρειάζεται όμως να οργανωθεί πολύ καλύτερα, με περισσότερους ελέγχους, με συντονισμό των υπηρεσιών και με κάποια μεγαλύτερη χρηματοδότηση των εργαστηριακών ελέγχων, ώστε να προλαβαίνει κατά το δυνατόν ιστορίες όπως αυτή με την κοπέλα στη Ζάκυνθο που μπορεί να γκρεμίσουν και δουλειά χρόνων στον τουρισμό.
(Ευχαριστούμε τους επιστήμονες στην Α' Χημική Υπηρεσία Αθηνών του ΓΧΚ: τη διευθύντρια δόκτορα Δέσποινα Τσίπη, τον προϊστάμενο του Τμήματος δρα Ν. Ζούλη και τους δόκτορες Θ. Κουρουλή και Χ. Μαστιχιάδη για τις πληροφορίες που μας έδωσαν.)
Μαϊμουδιές - Του ποτού τα πάθη
Είναι χρήσιμο, για όποιον ενδιαφέρεται, να έχει υπόψη του τον κανονισμό 110/2008 όπως αυτός δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ενωσης με ημερομηνία 13.2.2008 σχετικά με την παρουσίαση, περιγραφή, επισήμανση κ.λπ. των αλκοολούχων ποτών. Διότι εκεί υπάρχει και ο πλήρης ορισμός για κάθε ποτό που μπορεί να μας σερβίρουν, από ρούμι και ουίσκι μέχρι τζιν και ακβαβίτ, 45 διαφορετικά.
Από εκεί και πέρα βέβαια πίνεις και η τύχη σου δουλεύει. Μερικές φορές, όπως γίνεται με τα διάφορα τσίπουρα, μπορεί και ο ίδιος ο παραγωγός να μη γνωρίζει ότι το προϊόν του περιέχει ουσίες που βλάπτουν την υγεία. Η εξέταση ενός δείγματος από το Γενικό Χημείο θα μπορούσε να βοηθήσει και δεν στοιχίζει παραπάνω από 52 ευρώ περίπου! Ενώ και ένας οποιοσδήποτε ιδιώτης που υποψιάζεται πως δεν του σερβίρουν και ό,τι καλύτερο μπορεί να ζητήσει την εξέταση ενός ποτού.
Με το κρασί μια συνηθισμένη νοθεία που μπορεί να σου τύχει είναι να έχουν χρησιμοποιηθεί και τα λεγόμενα «απόρρωγα». Δηλαδή πέρα από τα «Σταφύλια Οινοποιίας» που ορίζεται σαφώς ότι με αυτά μόνο φτιάχνεις κρασί, υπάρχουν και τα επιτραπέζια που είναι μόνο για να τρώγονται (υπάρχουν και κάποια που επιτρέπονται και οι δύο χρήσεις), δυστυχώς όμως κάποιοι στύβουν και τα όσα δεν επιτρέπεται να οινοποιηθούν. Βάζουν γύψο στο κρασί; Οι σοβαροί οινοποιοί λένε ότι δεν βάζουν πια γύψο ή φωσφορικά. Πάντως κάποιοι, αφού δεν υπάρχει έλεγχος, γιατί να μη βάζουν ακόμη στα κόκκινα για να ενισχύσουν το χρώμα; Αυτό συμβαίνει όταν μειώνεται το pΗ από το θειικό ασβέστιο ή το όξινο φωσφορικό ασβέστιο. Οποιος έπινε όμως από το «σώσμα», δηλαδή το κρασί στον πάτο του βαρελιού, την είχε βάψει. Στο εμφιαλωμένο πάντως δεν πρέπει να υπάρχει κατακάθι στον πυθμένα.
Το ουίσκι, σύμφωνα με τις προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Ενωσης, για να φέρει αυτόν τον τίτλο, εκτός όλων των άλλων προδιαγραφών βέβαια, πρέπει να έχει μείνει στα δρύινα βαρέλια τουλάχιστον τρία χρόνια. Και για να λέγεται «σκωτσέζικο ουίσκι» πρέπει να έχει μείνει στη Σκωτία για τρία χρόνια. Προσθέτοντας κάποιοι καραμελόχρωμα λοιπόν προσπαθούν να δώσουν «χρώμα τριών χρόνων» και παραπάνω σε ένα πολύ πιο νέο ουίσκι. Αλλοι πάλι θερμαίνουν ολόκληρα τα βαρέλια για να επιτύχουν το ίδιο αποτέλεσμα.
Εκεί που γίνεται χαμός βέβαια είναι στην εμφιάλωση. Εκτός από το χαμηλής ποιότητας περιεχόμενο, χαμηλής ποιότητας μερικές φορές είναι και οι ετικέτες, οι φιάλες και τα καπάκια, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα να καταλάβεις από πριν αν σου δίνουν κάτι λαθραίο αφού μπορείς να το συγκρίνεις στο Διαδίκτυο με τις φωτογραφίες των αυθεντικών (στην παρακάτω διεύθυνση υπάρχει μια -διασκεδαστική; - σύγκριση με ρωσικές «μαϊμούδες»: http://hybridtechcar.com/verify-authenticity-alcohol-10-pictures/).
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια