Η σκανδαλιστική αλήθεια που αποκαλύπτεται τώρα είναι ότι οι λειχήνες δεν είναι σπίτι για δύο, αλλά σπίτι για τρεις.
Ήταν το έτος 1867 όταν ελβετός βοτανικός Σάιμον Σβέντενερ πρότεινε τη θεωρία ότι οι λειχήνες αποτελούνται από έναν μύκητα, ο οποίος προσφέρει υγρασία και μια βασική προστατευτική δομή, και ένα φωτοσυνθετικό κυανοβακτήριο ή φύκι, το οποίο προσφέρει ως αντάλλαγμα τα οργανικά σάκχαρα που παράγει με τη βοήθεια της λιακάδας.
Για τον ενάμισι αιώνα που ακολούθησε, οι λειχήνες αποτελούν βασικό μοντέλο για τη μελέτη των συμβιωτικών σχέσεων, μαζί με άλλους συμβιωτικούς οργανισμούς όπως τα κοράλλια (μια συνεργασία ανάμεσα σε μονοκύτταρα φύκη και τους πολύποδες ανθοζώων).
Μακράν πιο ανθεκτικοί από ό,τι θα ήταν τα επιμέρους συστατικά τους από μόνα τους, οι λειχήνες αναπτύσσονται αργά αλλά σταθερά σχεδόν σε κάθε επιφάνεια. Από την Αρκτική μέχρι την πιο άνυδρη έρημο, αυτοί οι μάστορες της επιβίωσης εκτιμάται ότι καλύπτουν γύρω στο 6% της συνολικής επιφάνειας του πλανήτη.
Ménage à trois
Η άγνωστη ως σήμερα αλήθεια για την ταυτότητα των λειχήνων προέρχεται από αμερικανική ερευνητική ομάδα, η οποία ήθελε να εξηγήσει γιατί δύο διαφορετικά είδη λειχήνα έδειχναν να είναι πανομοιότυπα από γενετική άποψη, είχαν όμως διαφορετική εμφάνιση και ιδιότητες: το ένα είδος, με την ονομασία Bryoria tortuosa είναι κίτρινο και παράγει μια τοξίνη με την ονομασία βουλπινικό οξύ, ενώ το δεύτερο, με την ονομασία B.fremontii, αποτελείται από τον ίδιο μύκητα και το ίδιο φύκος, παραδόξως όμως είναι σκούρο καφέ και δεν παράγει την τοξίνη.
Η μεγάλη ανακάλυψη ήρθε από γενετικές αναλύσεις που ανίχνευσαν δραστηριότητα γονιδίων από μια τελείως διαφορετική ομάδα μυκήτων, πέρα από τον μύκητα που ήταν γνωστό ότι περιείχε ο λειχήνας. Η θεωρία ήθελε τους λειχήνες να περιέχουν μόνο ασκομύκητες, ενώ οι αναλύσεις αποκάλυψαν την ύπαρξη και ενός δεύτερου, μονοκύτταρου ζυμομύκητα από την ομάδα των βασιοδιομυκήτων.
Ο Τόμπι Σπρίμπιλ του Πανεπιστημίου της Μοντάνα, πρώτος συγγραφέας της δημοσίευσης στο περιοδικό Science, λέει ότι αρχικά ήταν και ο ίδιος δύσπιστος με τα αποτελέσματα της ανάλυσης, τα οποία έδειχναν να ανατρέπουν ένα δόγμα 150 ετών. «Χρειάστηκα πολύ χρόνο για να πείσω τον εαυτό μου ότι δεν επρόκειτο για αποτέλεσμα επιμόλυνσης» λέει σε δελτίο Τύπου της ερευνητικής ομάδας.
Ακόμα πιο εντυπωσιακά ήταν τα αποτελέσματα περαιτέρω αναλύσεων, τα οποία έδειξαν ότι παρόμοιοι βασιοδιομύκητες ανιχνεύονται σε 52 γένη λειχήνων από όλο τον κόσμο -ένδειξη ότι το μοριακό «σπίτι για τρεις» είναι μια παλιά εξελικτική υπόθεση.
Πρέπει να έχουν περάσει πολλά εκατομμύρια χρόνια από τότε που τρεις διαφορετικοί οργανισμοί κατέληξαν σε μια αμοιβαία συμφέρουσα συμφωνία.
Η ανορθόδοξη συγκατοίκησή τους είναι πιο παλιά από ό,τι ο ίδιος ο άνθρωπος, κατάφερε όμως να μείνει κρυφή μέχρι σήμερα.
Τώρα, όμως, τα άπλυτα βγαίνουν επιτέλους στη φόρα...
Βαγγέλης Πρατικάκης
Πηγή: Newsroom ΔΟΛ
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια