Aν εξετάσουμε το προσφυγικό ως ευρωπαϊκό πρόβλημα, βλέπουμε ότι όχι μόνο είναι διαχειρίσιμο, αλλά σε κάποιο βαθμό ίσως αποτελεί και μια ευκαιρία.
Ασφαλώς, δεν είναι ρεαλιστικό να περιμένει κάποιος ότι η Ευρώπη μπορεί να απορροφήσει τεράστιους αριθμούς ανθρώπων οι οποίοι αναζητούν μια καλύτερη τύχη, αλλά το άμεσο θέμα των προσφύγων οι οποίοι εγκαταλείπουν εμπόλεμες ζώνες σίγουρα μπορεί να αντιμετωπιστεί.
Ένας αριθμός 2-3 εκατομμυρίων προσφύγων δεν αποτελεί παρά το 0,5-0,7% του πληθυσμού της Ε.Ε. και επομένως η απορρόφησή του θα ήταν απολύτως εφικτή, ίσως και ευεργετική για τις γηρασμένες κοινωνίες και στάσιμες οικονομίες της Ευρώπης.
Η πολιτική «ανοιχτών θυρών» που διατύπωσε προ καιρού η γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ δεν είναι άσχετη με την γήρανση του πληθυσμού στη χώρα της και με την ανάγκη της σε εργατικό δυναμικό, η οποία έχει αναγνωριστεί ήδη από την προηγούμενη δεκαετία.
Ακόμα και οι γερμανικές εργοδοτικές ενώσεις υποστηρίζουν την είσοδο νέων εργατικών χεριών, όχι βέβαια για ανθρωπιστικούς λόγους, αλλά για να αυξηθεί η προσφορά εργασίας και να συμπιεστεί το εργασιακό κόστος.
Αποδεικνύεται, όμως, ότι οι ευρωπαϊκές χώρες δεν μπορούν να διαχειριστούν ούτε κοινωνικά ούτε πολιτικά το πρόβλημα και το «φορτώνουν» στη χώρα που βρίσκεται πιο εκτεθειμένη, την Ελλάδα.
Το ίδιο έγινε και με την κρίση του ευρώ. Μπορεί το ελληνικό πρόβλημα ως οικονομικό μέγεθος να αντιπροσώπευε μόνο ένα μικρό ποσοστό της τάξης του 1,5% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, αλλά αντί να το αντιμετωπίσουν ως ευρωπαϊκό ζήτημα, οι εταίροι «ένιψαν τας χείρας τους» και μετέτρεψαν το πρόβλημα σε τραγωδία για την Ελλάδα, ενώ με τις καθυστερήσεις και τα ημίμετρα παρ’ ολίγον να τινάξουν στον αέρα το ίδιο το κοινό νόμισμα.
Δυστυχώς, η ιστορία δείχνει να επαλαμβάνεται: Το προσφυγικό τείνει να εξελιχθεί σε τραγωδία για την Ελλάδα, αλλά και σε παράγοντα αποσυσπείρωσης ή ακόμα και διάλυσης της Ε.Ε., καθώς τίθενται σε αμφισβήτηση οι θεμελιώδεις αρχές της, όπως η ελευθερία μετακίνησης των φυσικών προσώπων.
Οι πραγματικές διαστάσεις του προβλήματος φαίνεται ότι έχουν γίνει κατανοητές, τουλάχιστον από ορισμένες πλευρές, όπως εκείνη της κυρίας Άνγκελας Μέρκελ ή του Ντόναλντ Τουσκ. Μένει όμως να φανεί εάν υπάρχει η απαραίτητη πολιτική αποφασιστικότητα αλλά και οι συσχετισμοί για μια στροφή στον τρόπο που αντιμετωπίζεται η κρίση.
Μένει ακόμα να φανεί εάν οι αποφάσεις για κλείσιμο των συνόρων -και η «διαφήμιση» που τους έγινε με τις επίσημες ανακοινώσεις- αποτελούν ένα μήνυμα προς τους πρόσφυγες και τους μετανάστες για να σταματήσουν να έρχονται στην Ευρώπη ή είναι πρώτο βήμα για τη σταδιακή αποδόμηση της Ε.Ε.;
Σηματοδοτεί μια ουσιαστική αλλαγή πολιτικής η θέση της Γερμανίας ότι η Ευρώπη δεν αντέχει δύο κρίσεις -την προσφυγική και μια νέα με την Ελλάδα- ή πρόκειται απλώς για συνθήματα που θα μείνουν χωρίς αντίκρυσμα;
Για την Ελλάδα η κατάσταση είναι δραματική και δεν υπάρχει χρόνος. Πολύ απλά η ρημαγμένη οικονομία της δεν «αντέχει» τόσο μεγάλους αριθμούς προσφύγων και οικονομικών μεταναστών.
Φαίνεται ότι η Ε.Ε. αποδέχεται σε κάποιο βαθμό την αρχή ότι το άμεσο οικονομικό κόστος που έχει το προσφυγικό δεν θα πρέπει να «μετρήσει» στο έλλειμμα, ενώ κατά ένα μέρος θα καλυφθεί από ευρωπαϊκά κονδύλια. Το αποτέλεσμα, πάντως, θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη που θα έχουν οι προσφυγικές ροές αλλά και την ετοιμότητα της ελληνικής πλευράς να ανταποκριθεί, διεκδικώντας και αξιοποιώντας τα χρήματα, τα οποία δίνονται με το σταγονόμετρο.
Την ίδια στιγμή υπάρχει διαφορετική, πιο γενναιόδωρη, αντιμετώπιση της Τουρκίας.
Είναι γεγονός ότι η ουσιαστική αντιμετώπιση του προβλήματος αντικειμενικά περνάει από την Τουρκία και αυτή φαίνεται να είναι και η γραμμή που υιοθετεί η Γερμανία, την οποία στηρίζει και η Ελλάδα.
Ο κίνδυνος, όμως, για την Ελλάδα, πιεζόμενη από το πραγματικό πρόβλημα το οποίο μεγαλώνει μέρα με την ημέρα, είναι να αποδεχθεί διευθετήσεις οι οποίες θα εμπεριέχουν ρίσκα για την εθνική κυριαρχία,.
Τι θα συμβεί εάν αποδειχθεί μετά από λίγο καιρό ότι το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να παίξει ρόλο στην ανάσχεση των ροών, αλλά η Ελλάδα έχει στο μεταξύ αποδεχθεί τις τουρκικές απαιτήσεις ή κάποιες από αυτές;;
Σε ότι αφορά στον Τουρισμό οι επιπτώσεις σημαντικές για τα ελληνικά νησιά που πλήττονται άμεσα, αλλά δεν φαίνεται προς το παρόν τουλάχιστον να επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό όλες οι τουριστικές περιοχές της χώρας. Συνολικά οι κρατήσεις φέτος είναι αυξημένες.
Σε κάθε περίπτωση, το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα φέρνει την Ευρώπη και πάλι αντιμέτωπη σε ένα σημείο που πρέπει να λάβει σημαντικές αποφάσεις για να μην διαλυθεί -μια στιγμή «make or break» κατά την αγγλοσαξωνική έκφραση.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια