Πριν καλά-καλά στεγνώσει το μελάνι από τα δημοσιεύματα που αφορούσαν στις φονικές τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι, ήρθε να αναταράξει εκ νέου τα νερά στη διεθνή σκηνή η κατάρριψη ρωσικού μαχητικού αεροσκάφους από τουρκικά στα σύνορα Τουρκίας-Συρίας.
Η γειτονιά μας για μιαν ακόμα φορά βρέθηκε στο επίκεντρο της παγκόσμιας σκηνής, κάτι που καταγράφεται εδώ και σχεδόν δύο αιώνες. Και όχι τυχαία.
Οι εξελίξεις στις ρωσοτουρκικές σχέσεις δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία και ούτε άσχετες με το γεωστρατηγικό γίγνεσθαι στην περιοχή, στο οποίο τόσο οι μεγάλες δυνάμεις όσο και οι τοπικές, επιζητούν είτε να διατηρήσουν τον ρόλο τους είτε να τον αναβαθμίσουν. Στο πλέγμα αυτό εντάσσεται και η κρίση μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας και Αιγύπτου-Τουρκίας.
Η χώρας μας που είναι μέρος της περιοχής και του σκηνικού, ανεξάρτητα εάν δεν μπορεί να γίνει άμεσα αντιληπτό επειδή ευτυχώς δεν καταγράφονται ανησυχητικά έκτακτα γεγονότα, δεν έχει την πολυτέλεια να αγνοήσει τις εξελίξεις και κυρίως να πορευθεί ελαφρά τη καρδία. Και ούτε βέβαια μπορώ να συμφωνήσω με ιαχές που θυμίζουν τις δήθεν προφητείες με το «ξανθό γένος» και τον «εξαδάκτυλο» που θα μας απελευθερώσουν από τους βαρβάρους. Διότι, δυστυχώς, κομματικές επίσημες και ανεπίσημες δηλώσεις προς αυτές τις ουτοπίες και προφητείες παραπέμπουν. Η κατάσταση είναι κρίσιμη, επικίνδυνη, θα έχει μεσοπρόθεσμες ίσως και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις και γι’ αυτό πρέπει να παρακολουθείται επιμελώς, να αναλύεται καθημερινά και προπαντός να επικρατήσει ψυχραιμία.
Οι εξελίξεις διαμορφώνουν γεωστρατηγικά και γεωπολιτικά την περιοχή, επηρεάζουν τα συμφέροντα, δημιουργούν ευκαιρίες και την ίδια στιγμή κινδύνους που, αν δεν ληφθούν υπόψη, ενδέχεται να προκαλέσουν ανεπανόρθωτη ζημιά. Και το πιο ανόητο πράγμα που μπαίνει από πολλούς αυτή τη στιγμή στο τραπέζι, είναι η διελκυστίνδα Δύση ή Ρωσία; Ρωσία ή Δύση; Ή, περισσότερη Δύση και λιγότερη Ρωσία και το αντίθετο. Και δυστυχώς, παρόλο που είναι για την Κύπρο ερωτήματα διαχρονικά, υπήρξαν στιγμές που δεν απαντήθηκαν με διορατικότητα και ρεαλισμό κι αυτό δεν είναι άσχετο με ό,τι βιώνουμε σήμερα, με μια χώρα ημικατεχόμενη για 41 χρόνια και μιαν οικονομία καταστρεμμένη, η οποία στάθηκε στα πόδια της διότι έτυχε βοήθειας από τη Δύση και αναπτύσσεται επειδή υποστηρίζεται από ρωσικά οικονομικά συμφέροντα που επέλεξαν ως έδρα των δραστηριοτήτων τους την Κύπρο.
Το ότι στην Κύπρο έγινε ένα πραξικόπημα, ακολούθησε μία εισβολή και επιβλήθηκε μία κατοχή, δεν είναι άσχετο με τα συγκρουόμενα συμφέροντα στην περιοχή και την προσπάθεια επικράτησης του ενός απέναντι στον άλλο. Στο πλέγμα αυτό υπάρχουν τα γενικά συμφέροντα, Δύσης-Ρωσίας (ως διάδοχος της ΕΣΣΔ) και τα ειδικά και τοπικά που άλλοτε συμπλέουν και συμπορεύονται και άλλοτε αντιμάχονται. Και σε αυτά πρέπει να εντάξουμε και την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού από τουρκικά.
Σύμφωνα με τον αρθρογράφο στο BloombergView, Josh Rogin, «το πρόβλημα στα νότια σύνορα του ΝΑΤΟ είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτό το περιστατικό (κατάρριψη ρωσικού μαχητικού): η νέα ρωσική βάση κοντά στην Τουρκία παρουσιάζει μεγαλύτερη στρατηγική πρόκληση για τη συμμαχία που αν αγνοηθεί θα μπορούσε να οδηγήσει σε συνεχείς συγκρούσεις». Επικαλούμενος συνομιλία του με τον Petr Pavel, πρόεδρο της Στρατιωτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ και ανώτατο στρατιωτικό σύμβουλο του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ, ο Rogin έγγραψε ότι ο Pavel τον «προειδοποίησε σχετικά με τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της νέας ρωσικής αεροπορικής βάσης στη Λατάκεια της Συρίας. Ο Τσέχος στρατηγός δεν ήξερε τότε ότι η ρωσική παρουσία στη Συρία θα μπορούσε να προκαλέσει μια διεθνή κρίση τόσο σύντομα. Αλλά ήξερε ήδη ότι το ΝΑΤΟ έπρεπε να σχεδιάσει μία ολοκληρωμένη πολιτική απώθησης απέναντι στη νέα βάση της Ρωσίας», σημείωσε.
Ο Pavel του είπε, πρόσθετε ο Rogin, ότι «η βάση στη Λατάκεια ήταν μέρος του σχεδίου μιας ευρύτερης ρωσικής πολιτικής για την ενίσχυση της μόνιμης στρατιωτικής παρουσίας της σε ορισμένα σύνορα του ΝΑΤΟ. Αυτή η εγκατάσταση εξυπηρετεί τη ρωσική ατζέντα στη Συρία, ενώ, επίσης, επιχειρεί να αποτρέψει την πρόσβαση του ΝΑΤΟ σε αυτή την περιοχή», σημείωνε πριν το επεισόδιο ο στρατιωτικός σύμβουλος του ΝΑΤΟ, κατά τον αρθρογράφο του BloombergView.
Τα πράγματα, που πάνω κάτω είναι όπως τα καταγράφει ο Josh Rogin και τα αναλύει ο Petr Pavel, σαφώς και δεν είναι απλά ούτε μπαίνουν στην απλοϊκή λογική «ο φίλος σου φίλος μου και ο εχθρός σου εχθρός μου». Αυτά τα κάναμε στο παρελθόν και τα έχουμε πληρώσει με τεράστιο κόστος.
Τέσσερις τουρκικές «ήττες» επί Ταγίπ Ερντογάν: Η Κύπρος μπορεί να επωφεληθεί
Η προέκταση της επιδείνωσης των σχέσεων Ρωσίας-Τουρκίας δεν έχει μόνο πολιτικό χαρακτήρα αλλά και οικονομικό. Η Κύπρος εάν αξιοποιήσει τις εξελίξεις σωστά μπορεί να επωφεληθεί (ή και ανάλογα να ζημιώσει).
Σε πολιτικό επίπεδο έχει αποδειχθεί ότι η Δύση δεν πρόκειται να υποστηρίξει εξτρεμιστικές τάσεις της Τουρκίας. Κι αυτό είναι φανερό στο πώς αντιμετωπίστηκε η προσπάθεια της Άγκυρας να ΝΑΤΟποιήσει το επεισόδιο. Και η Τουρκία υπό τον Ερντογάν δέχεται συνεχή πλήγματα σε διεθνές επίπεδο. Κατά χρονολογική σειρά σημειώνω την επιδείνωση των σχέσεων της Άγκυρας με το Ισραήλ, την παρεμπόδιση από τη Δύση (βλέπε κυρίως ΗΠΑ) της Άγκυρας να δημιουργήσει ένα τουρκομουσουλμανικό τόξο στην περιοχή με την εκδίωξη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας από την εξουσία στην Αίγυπτο και την επιδείνωση των σχέσεων Άγκυρας-Καΐρου, τον περιορισμένο ρόλο που δόθηκε στην Άγκυρα στη σύγκρουση με τον ISIS και τώρα τη ρήξη Τουρκίας-Ρωσίας. Που εκτός των άλλων, αποδυναμώνει το ρωσικό χαρτί ως αντίβαρο, που συχνά πυκνά ανέμιζε η Τουρκία εντός της Δύσης.
Σε οικονομικό επίπεδο τα ρωσικά οικονομικά μέτρα κατά της Τουρκίας αφήνουν ανοικτό πεδίο στην Κύπρο να επωφεληθεί σε τρεις τομείς:
– Στον τουρισμό, αφού πλέον πολλοί Ρώσοι θα αναζητήσουν εναλλακτικούς προορισμούς στη Μεσόγειο.
– Τις υπηρεσίες με προσέλκυση περισσότερων ρωσικών οικονομικών δραστηριοτήτων στη χώρα μας που θα ήθελαν να αποφύγουν περιπέτειες
– Στο εμπόριο (εξαγωγές).
Επομένως, σε πολιτικό επίπεδο πρέπει να αναζητηθούν τα επιχειρήματα και τα στοιχεία εκείνα που θα υπογραμμίζουν την ανάγκη επίλυσης του Κυπριακού κατά τρόπο σωστό για να υπάρχει σταθερότητα και θα τονίζουν τη σημασία της Κύπρου ως σταθεροποιητικού παράγοντα στην περιοχή. Κάτι που θα βοηθήσει και την ίδια την Τουρκία. Σε οικονομικό επίπεδο είναι η αξιοποίηση των εξελίξεων με τρόπο προσεκτικό και στη βάση σχεδιασμών μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων. Όχι αρπαχτές.
Βέβαια, οι όποιες αποφάσεις να ληφθούν ύστερα από μελέτη και βεβαίως με σοβαρότητα και ρεαλισμό…
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια