Την στιγμή που η Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν αναδεικνύεται στον υπ’ αριθμό «ένα» ταραξία του διεθνούς συστήματος, έχοντας σοβαρότατες ευθύνες για την εκτροπή της συριακής κρίσης σε φυτώριο της ισλαμικής τρομοκρατίας, και ενώ με την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους βρίσκεται στην γωνία,
οι Ευρωπαίοι ηγέτες ετοιμάζονται να προσκυνήσουν τον Αχμέτ Νταβουτογλου, απεσταλμένο του Σουλτάνου σε μια συνάντηση για το προσφυγικό.
Το γεγονός και μόνο ότι ο κ. Ερντογάν στέλνει τον …βεζύρη του στην συνάντηση δεν δημιουργεί αισιοδοξία για διάθεση επίτευξης συμφωνίας.
Η αδυναμια υιοθέτησης σθεναρής στάσης από την Ε.Ε. απέναντι στο έγκλημα που διαπράττεται εις βάρος των προσφύγων από την ίδια την Τουρκία που χρησιμοποιεί τα εκατομμύρια των απελπισμένων για να πετύχει πολιτικά και οικονομικά ανταλλάγματα, φέρνει την Αγκυρα από θέση ισχύος να διαπραγματεύεται τώρα με όλους τους Ευρωπαίους μαζί ως ισότιμος στρατηγικός εταίρος και λιγότερο ως χώρα υποψήφια για ένταξη.
Η Αγκυρα διαβλέποντας τα εσωτερικά πολιτικά προβλήματα που δημιουργεί το προσφυγικό πρόβλημα στις συντηρητικοποιούμενες κοινωνίες της Ευρώπης γνωρίζει ότι μπορεί πολύ πιο εύκολα να πιέσει τους 28, με μοχλό το προσφυγικό.
Τα 3 δις ευρώ που προσφέρουν οι Ευρωπαίοι στην Αγκυρα δεν έχουν τόση σημασία για το καθεστώς Ερντογαν το οποίο λόγω της στάσης του στο Συριακό έχει γίνει αποδέκτης μεγάλων ενισχύσεων εκατομμυρίων δολαρίων από τα συντηρητικά σουνιτικά καθεστώτα του Κόλπου, που φροντίζουν να ανταμείβουν την Τουρκία με τεράστιες επενδύσεις σε τομείς της οικονομίας με τους οποίους συνδέονται μέλη της οικογένειας και του περίγυρου του Τούρκου Πρόεδρου.
Η απαίτηση της Τουρκίας όμως για ετήσια χορήγηση βοήθειας 3 δις, είναι κάτι που απορρίπτεται χωρίς συζήτηση.
Η Ε.Ε. έκανε το μεγάλο λάθος, αγωνιώντας για την έκρηξη του προσφυγικού ρεύματος να προσέλθει ως ικέτης στην Αυλή του Σουλτάνου, με πρώτη την κ. Μερκελ, η οποία επισκέφτηκε την Αγκυρα χωρίς να κατορθώσει να αποσπάσει την παραμικρή δέσμευση από την τουρκική πλευρά.
Στην Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. με την Τουρκία, ουσιαστικά μπαίνουν τα θεμέλια μιας νέας στρατηγικής σχέσης μεταξύ των δυο πλευρών όπως την επιδιώκει καιρό τώρα η τουρκική ηγεσία. Το “κουστούμι” του μέλους της Ε.Ε. είναι πολύ μικρό για την Τουρκία, χωρίς αυτό να μειώνει όμως την σπουδαιότητα της αποδοχής της ως ισότιμου εταίρου και συνομιλητή από το πιο σημαντικό μπλοκ κρατών στον κόσμο.
Αλλά και η συζήτηση για το άνοιγμα των διαπραγματευτικών Κεφαλαίων έχει περισσότερο συμβολικό, παρά ουσιαστικό χαρακτήρα.
Απλώς για την Τουρκία του Ερντογάν θεωρείται προσβλητικό και μη ανεκτό, να κρίνεται και να εξαρτάται από την βούληση χωρών όπως η Μάλτα, η Σλοβενία (με πληθυσμό όσο μια μεσαίου μεγέθους πόλη της Τουρκίας) και πολύ περισσότερο φυσικά από την Κυπριακή Δημοκρατία την οποία δεν αναγνωρίζει.
Αυτός κυρίως είναι ο λόγος για τον οποίο επιμένει η Τουρκία στο άνοιγμα διαπραγματευτικών κεφαλαίων ακόμη και εκείνων που έχει παγώσει η Λευκωσία.
Ο πρόεδρος Τουσκ στα κείμενα προετοιμασίας της Συνόδου επέλεξε να αναφερθεί ονομαστικά σε πέντε κεφάλαια των ενταξιακών διαπραγματεύσεων (τα οποία έχει παγώσει η Λευκωσία το 2009) καλωσορίζοντας «την συμφωνία της Τουρκίας και της Επιτροπής να ολοκληρώσουν την προπαρασκευαστική εργασία για το άνοιγμα των κεφαλαίων 15 (Ενέργεια), 23 (Θεμελιώδη Δικαιώματα), 24 (Δικαιοσύνη), 26 (Παιδεία-Πολιτισμός) και 31 (Εξωτερική Πολιτική)».
Την ίδια ώρα, το σχέδιο της κοινής δήλωσης επαναλαμβάνει ότι η προπαρασκευή δεν προδικάζει την θέση κάθε χώρας μέλους, αλλά για την Λευκωσία είναι προφανές ότι μια τέτοια αναφορά συνεπάγεται την άρση του βέτο της.
Καθώς η Λευκωσία έχει δηλώσει ότι δεν πρόκειται να αποδεχτεί άνοιγμα Κεφαλαίων που σχετίζονται με την υποχρέωση που ανέλαβε από το 2005 η Τουρκία για επέκταση του Πρωτόκολλου εφαρμογής της Τελωνειακής Ένωσης και προς την Κύπρο (που συνεπάγεται το άνοιγμα Λιμανιών και Αεροδρομίων σε κυπριακά πλοία και αεροπλάνα), οι εταίροι οδηγούνται στην λύση του ανοίγματος του Κεφαλαίου 17 (για την οικονομική πολιτική) που είχε παγώσει λόγω του βέτο της Γαλλίας (επί Σαρκοζι).
Απολύτως προβληματική είναι η δέσμευση της Ε.Ε. ότι θα αντιμετωπίσει θετικά την απαίτηση Ερντογαν για άρση των θεωρήσεων για τους Τούρκους πολίτες.
Σε μια συγκυρία που η Σενγκεν περιορίζεται και επαναφέρονται έστω και προσωρινά έλεγχοι ακόμη και για πολίτες των χωρών-μελών, είναι απολύτως λανθασμένη η συζήτηση για άνοιγμα των συνόρων της Ε.Ε. σε 75 εκατομμύρια Τούρκους πολίτες. Μια κίνηση που θα είχε πολλαπλές αρνητικές επιπτώσεις με πρώτη φυσικά την νέα έκρηξη ξενοφοβίας και ρατσισμού στην Ευρώπη.
Η Τουρκία πιέζει σε ένα άλλο επίπεδο, την αναβάθμιση της σχέσης Ε.Ε.-Τουρκίας έξω από το πλαίσιο των σχέσεων με τις υποψήφιες χώρες, το οποίο παρά τις αντιθέσεις που υπάρχουν στο εσωτερικό της Ε.Ε., φαίνεται ότι είναι έτοιμοι να αποδεχθουν οι Ευρωπαίοι.
Η καθιέρωση δυο Συνόδων ΕΕ-Τουρκίας και η θεσμοθέτηση αυτού του είδους της συνεργασίας, παραπέμπει στην στρατηγική σχέση της Ε.Ε. με τις ΗΠΑ, τις χώρες ACEAN, ακόμη και με την Ρωσία και τελικά οδηγεί στην οικοδόμηση μιας διαφορετικής Εταιρικής Σχέσης της Τουρκίας με την Ε.Ε. η οποία ίσως τελικά διαμορφώσει ένα εντελώς διαφορετικό τοπίο στο οποίο και η Άγκυρα θα είναι ικανοποιημένη καθώς θα μιλά μόνη αυτή, ισότιμα, με μια ένωση 28 κρατών, αλλά και η Γερμανία και άλλες χώρες της Ε.Ε. ανακουφισμένες για την πλήρη απομάκρυνση της προοπτικής ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ. Θα οικοδομήσουν σε αυτή την βάση την Ειδική Σχέση με την Τουρκία. Προς το παρόν λόγω και αντιδράσεων που υπάρχουν οι Σύνοδοι αυτοί θα γίνονται σε επίπεδο Υπουργών Εξωτερικών.
Στο σκηνικό αυτό που στήνεται, ο μόνος που απουσιάζει είναι η Ελλάδα, η οποία τουλάχιστον από την ένταξη της στην τότε ΕΟΚ είχε και ορθά συνδέσει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό με την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας και τις ενταξιακές της διαπραγματεύσεις…
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια