Επιχαίρει η μνημονιακή αντιπολίτευση ότι ο εξαιρετικά επώδυνος, πλην αναγκαστικός συμβιβασμός στον οποίον οδηγήθηκε η κυβέρνηση Τσίπρα, δικαιώνει τη μνημονιακή πολιτική των κυβερνήσεων ΝΔ και ΠΑΣΟΚ.
Κι ακόμη, διακινεί θριαμβευτικά το νέο μύθο, αυτόν του τέλους της διαχωριστικής γραμμής μεταξύ μνημονιακών και αντιμνημονιακών πολιτικών δυνάμεων, στη λογική της οποίας διεξήχθηκαν οι πρόσφατες εκλογές και νομιμοποιήθηκε πολιτικά η κυβέρνηση Τσίπρα.
Και απευθυνόμενοι ειρωνικά προς την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό, διατυπώνουν το νέο πολιτικό στερεότυπο: «Καλωσορίσατε στον αστερισμό των μνημονίων!» Υπονοώντας ότι και ο ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος υποσχόταν το... σκίσιμο των μνημονίων, ακολουθεί τελικά την ίδια πολιτική με τους προηγούμενους, τρανή απόδειξη ότι η υποταγή στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές αποδεικνύεται τοις πράγμασι μονόδρομος.Αλλά και η αυτοπροσδιοριζόμενη ως «αριστερή» εσωκομματική αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ κινείται ακριβώς στο ίδιο μήκος κύματος, κατηγορώντας ευθέως πρωθυπουργό και ηγετική κυβερνητική ομάδα για ασυνέπεια λόγων και έργων και κατακρίνοντάς τους για δεξιά στροφή, αφού εφαρμόζουν ό,τι ακριβώς επέκριναν και αντιπολιτεύονταν όλα αυτά τα χρόνια.
Κατά πόσο όμως η σημερινή κυβερνητική πολιτική προσομοιάζει με εκείνη των λεγόμενων μνημονιακών κυβερνήσεων; Και κατά πόσον ένας επώδυνος για τη χώρα συμβιβασμός με τους δανειστές, μετά από εξαντλητική διαπραγμάτευση έξι περίπου μηνών μαζί τους, συνιστά ασυνέπεια και αλλαγή πορείας;
Μια σύντομη αναδρομή στο πρόσφατο πολιτικό παρελθόν διαλύει τους μύθους που για προφανείς πολιτικούς λόγους κατασκευάζει τόσο η κοινοβουλευτική, όσο όμως και η εσωκομματική αντιπολίτευση της κυβέρνησης Τσίπρα.
1. Οι κυβερνήσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ υπέγραψαν τα μνημόνια χωρίς καμία διαπραγμάτευση. Δέχθηκαν να εφαρμόσουν αδιαμαρτύρητα, σε βάρος της χώρας τους και του λαού της, ό,τι ακριβώς τους επέβαλαν οι διεθνείς δανειστές. Σε αντίθεση με την κυβέρνηση Τσίπρα η οποία, συνεπής στις αρχές και τις προεκλογικές της δεσμεύσεις, διαπραγματεύτηκε σκληρά και επίμονα, αγωνιζόμενη να διαμορφώσει ευνοϊκότερους όρους για την Ελλάδα και τους Έλληνες. Και υπέκυψε μόνον όταν η μόνη επιλογή ήταν πλέον η αυτοκαταστροφική έξοδος από Ευρωπαϊκή Ένωση και Ευρώ.
2. Η εφαρμογή των μνημονίων από τις κυβερνήσεις ΝΔ-ΠΑΣΟΚ συνιστούσε συνειδητή επιλογή, καθώς οι επνευστές της πίστευαν στην αποτελεσματικότητα των νεοφιλελεύθερων πολιτικών της λιτότητας για τους πολλούς και του πλουτισμού για τους λίγους. Δεν είναι και τόσο μακρυά άλλωστε η εποχή του success story του κ. Σαμαρά... Σε αντίθεση, η κυβέρνηση Τσίπρα υποδέχεται το μνημόνιο ως πολιτική ήττα μετά από άνισο αγώνα με τα θηρία του διεθνούς νεοφιλελευθερισμού. Από τη συνειδητή επιλογή δηλαδή των μνημονιακών πολιτικών, περνάμε σήμερα στην παραδοχή ενός επώδυνου, πλην αναγκαστικού, ελλείψει εναλλακτικής πολιτικής, συμβιβασμού. Με ό,τι αυτό σημαίνει για τη συνέχιση της διεκδίκησης της οριστικής εξόδου από τα σημερινά δεσμά.
3. Η νομιμοποιητική βάση των μνημονιακών πολιτικών των κυβερνήσεων ΝΔ-ΠΑΣΟΚ στηρίχθηκε στο, ευνοϊκό για τους ενόχους του δημοσιονομικού εκτροχιασμού και τους υπευθύνους του χρέους, ιδεολόγημα της κοινής ευθύνης όλων αφενός και της ελληνικής ενοχής αφετέρου. Το «μαζί τα φάγαμε» έδωσε άλλοθι στις κυβερνήσεις ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, που διαδέχθηκαν η μια την άλλη τις τελευταίες δεκαετίες, προκειμένου να αναλάβουν το έργο να σώσουν τη χώρα από την κρίση που εκείνες προκάλεσαν. Επιπλέον, η εικόνα του φυγόπονου έλληνα που έτρωγε τα λεφτά των ευσυνείδητων και εργατικών Ευρωπαίων, που εντέχνως καλλιεργήθηκε και σκοπίμως διακινήθηκε διεθνώς, αφαίρεσε κάθε δικαίωμα αντίδρασης από την πληττόμενη από τη λιτότητα ελληνική κοινωνία. Οι έλληνες έπρεπε να τιμωρηθούν για την ύβρη να ζουν σε βάρος των άλλων και ταυτόχρονα να αλλάξουν συμπεριφορά προκειμένου να επιβιώσουν στο μέλλον. Σήμερα, μετά από έξι μήνες διεθνοποίησης της ελληνικής τραγωδίας, η διεθνής κοινή γνώμη γνωρίζει πλέον για το νεοφιλελεύθερο πείραμα που εκτελέστηκε στον πιο αδύναμο, οικονομικά, κρίκο της Ευρωπαϊκής οικονομίας, καθώς και για το ανέφικτο των πολιτικών της λιτότητας να οδηγήσουν σε έξοδο από την κρίση ενός επαχθούς χρέους. Κανείς πλέον στον κόσμο δεν έχει ψευδαισθήσεις για το ποια είναι η αλήθεια...
4. Κοινή συνισταμένη της πολιτικής των μνημονιακών κυβερνήσεων ΝΔ-ΠΑΣΟΚ ήταν η πεποίθηση ότι το χρέος ήταν βιώσιμο. Σήμερα, μετά από τις εύστοχες και επίμονες παρεμβάσεις της κυβέρνησης Τσίπρα, η διεθνής κοινή γνώμη αλλά και οι ίδιοι οι δανειστές, αρχίζουν να αναγνωρίζουν τη μη βιωσιμότητα του χρέους και να αποδέχονται την ιδέα της αναδιάρθρωσής του.
5. Το αποτέλεσμα της μακράς διαπραγμάτευσης της κυβέρνησης Τσίπρα με τους δανειστές, είναι οι καταφανώς καλύτεροι όροι του, παρόλα αυτά και σήμερα δυσχερούς, νέου μνημονίου. Το τριετούς διάρκειας πρόγραμμα των 85 δις Ευρώ, το αναπτυξιακό πακέτο των 35 δις, τα σημαντικά χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα και η αναγνώριση της ανάγκης αναδιάρθρωσης του χρέους, καμία σχέση δεν έχουν με τους καθολικά επαχθείς όρους των προηγούμενων μνημονίων.
6. Η κοινωνικά άδικη επιλογή της εσωτερικής κατανομής των βαρών μονόδρομα στους πολλούς και αδύνατους οικονομικά, δυσχέραινε έτι περαιτέρω την κατάσταση για τα πλατειά λαϊκά στρώματα επί κυβερνήσεων ΝΔ-ΠΑΣΟΚ. Σε αντίθεση, η σημερινή κυβέρνηση έχει βάλει στο στόχαστρο σε πρώτη προτεραιότητα τους λίγους και οικονομικά ισχυρούς, που μέχρι σήμερα βρίσκονταν συστηματικά στο απυρόβλητο. Αν φανεί συνεπής στις υποσχέσεις της, η εφαρμογή πολιτικής κοινωνικής δικαιοσύνης θα κάνει τη μεγάλη διαφορά.
7. Τέλος η άτακτη υποχώρηση και η έξοδος από τη νεοφιλελεύθερης πολιτικής κυριαρχίας σημερινή Ενωμένη Ευρώπη, που ανεύθυνα προτείνουν οι εσωκομματικοί αντίπαλοι της κυβέρνησης, δεν συνιστά πράξη ηρωική και αγωνιστική, αλλά αντίθετα, πορεία προς τη διεθνή απομόνωση και την αυτοκαταστροφή, μια και οι συνέπειές της για την ελληνική οικονομία και κοινωνία θα είναι δυσβάστακτες. Αντίθετα, η επιλογή της παραμονής και η προσπάθεια της εκ των έσω αμφισβήτησης των νεοφιλελεύθερων πολιτικών είναι μια επιλογή γνήσια αγωνιστική και κυρίως υποσχόμενη ένα καλύτερο αύριο για τους ευρωπαϊκούς λαούς, σε μια Ευρώπη κοινωνικά δίκαιη και πολιτικά δημοκρατική.
Η δύσκολη ισορροπία ανάμεσα στο ρεαλισμό και την ευθύνη αφενός και την αντίσταση και την ανατροπή αφετέρου, που ακολουθεί η κυβέρνηση Τσίπρα για την υπέρβαση της κρίσης χρέους και την αλλαγή της Ελλάδας και της Ευρώπης, έχει συντριπτικά πλεονεκτήματα τόσο απέναντι στους εγχώριους εκφραστές της νεοφιλελεύθερης πολιτικής των δανειστών, όσο και απέναντι στους αυτοαποκαλούμενους «αριστερούς» της εσωκομματικής αντιπολίτευσης.
Γι' αυτό άλλωστε και η σημερινή κυβέρνηση διατηρεί το εκλογικό πλεονέκτημα με το μέρος της...
* Ο Γιάννης Μυλόπουλος είναι καθηγητής και τ. πρύτανης του ΑΠΘ
Κι ακόμη, διακινεί θριαμβευτικά το νέο μύθο, αυτόν του τέλους της διαχωριστικής γραμμής μεταξύ μνημονιακών και αντιμνημονιακών πολιτικών δυνάμεων, στη λογική της οποίας διεξήχθηκαν οι πρόσφατες εκλογές και νομιμοποιήθηκε πολιτικά η κυβέρνηση Τσίπρα.
Και απευθυνόμενοι ειρωνικά προς την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό, διατυπώνουν το νέο πολιτικό στερεότυπο: «Καλωσορίσατε στον αστερισμό των μνημονίων!» Υπονοώντας ότι και ο ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος υποσχόταν το... σκίσιμο των μνημονίων, ακολουθεί τελικά την ίδια πολιτική με τους προηγούμενους, τρανή απόδειξη ότι η υποταγή στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές αποδεικνύεται τοις πράγμασι μονόδρομος.Αλλά και η αυτοπροσδιοριζόμενη ως «αριστερή» εσωκομματική αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ κινείται ακριβώς στο ίδιο μήκος κύματος, κατηγορώντας ευθέως πρωθυπουργό και ηγετική κυβερνητική ομάδα για ασυνέπεια λόγων και έργων και κατακρίνοντάς τους για δεξιά στροφή, αφού εφαρμόζουν ό,τι ακριβώς επέκριναν και αντιπολιτεύονταν όλα αυτά τα χρόνια.
Κατά πόσο όμως η σημερινή κυβερνητική πολιτική προσομοιάζει με εκείνη των λεγόμενων μνημονιακών κυβερνήσεων; Και κατά πόσον ένας επώδυνος για τη χώρα συμβιβασμός με τους δανειστές, μετά από εξαντλητική διαπραγμάτευση έξι περίπου μηνών μαζί τους, συνιστά ασυνέπεια και αλλαγή πορείας;
Μια σύντομη αναδρομή στο πρόσφατο πολιτικό παρελθόν διαλύει τους μύθους που για προφανείς πολιτικούς λόγους κατασκευάζει τόσο η κοινοβουλευτική, όσο όμως και η εσωκομματική αντιπολίτευση της κυβέρνησης Τσίπρα.
1. Οι κυβερνήσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ υπέγραψαν τα μνημόνια χωρίς καμία διαπραγμάτευση. Δέχθηκαν να εφαρμόσουν αδιαμαρτύρητα, σε βάρος της χώρας τους και του λαού της, ό,τι ακριβώς τους επέβαλαν οι διεθνείς δανειστές. Σε αντίθεση με την κυβέρνηση Τσίπρα η οποία, συνεπής στις αρχές και τις προεκλογικές της δεσμεύσεις, διαπραγματεύτηκε σκληρά και επίμονα, αγωνιζόμενη να διαμορφώσει ευνοϊκότερους όρους για την Ελλάδα και τους Έλληνες. Και υπέκυψε μόνον όταν η μόνη επιλογή ήταν πλέον η αυτοκαταστροφική έξοδος από Ευρωπαϊκή Ένωση και Ευρώ.
2. Η εφαρμογή των μνημονίων από τις κυβερνήσεις ΝΔ-ΠΑΣΟΚ συνιστούσε συνειδητή επιλογή, καθώς οι επνευστές της πίστευαν στην αποτελεσματικότητα των νεοφιλελεύθερων πολιτικών της λιτότητας για τους πολλούς και του πλουτισμού για τους λίγους. Δεν είναι και τόσο μακρυά άλλωστε η εποχή του success story του κ. Σαμαρά... Σε αντίθεση, η κυβέρνηση Τσίπρα υποδέχεται το μνημόνιο ως πολιτική ήττα μετά από άνισο αγώνα με τα θηρία του διεθνούς νεοφιλελευθερισμού. Από τη συνειδητή επιλογή δηλαδή των μνημονιακών πολιτικών, περνάμε σήμερα στην παραδοχή ενός επώδυνου, πλην αναγκαστικού, ελλείψει εναλλακτικής πολιτικής, συμβιβασμού. Με ό,τι αυτό σημαίνει για τη συνέχιση της διεκδίκησης της οριστικής εξόδου από τα σημερινά δεσμά.
3. Η νομιμοποιητική βάση των μνημονιακών πολιτικών των κυβερνήσεων ΝΔ-ΠΑΣΟΚ στηρίχθηκε στο, ευνοϊκό για τους ενόχους του δημοσιονομικού εκτροχιασμού και τους υπευθύνους του χρέους, ιδεολόγημα της κοινής ευθύνης όλων αφενός και της ελληνικής ενοχής αφετέρου. Το «μαζί τα φάγαμε» έδωσε άλλοθι στις κυβερνήσεις ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, που διαδέχθηκαν η μια την άλλη τις τελευταίες δεκαετίες, προκειμένου να αναλάβουν το έργο να σώσουν τη χώρα από την κρίση που εκείνες προκάλεσαν. Επιπλέον, η εικόνα του φυγόπονου έλληνα που έτρωγε τα λεφτά των ευσυνείδητων και εργατικών Ευρωπαίων, που εντέχνως καλλιεργήθηκε και σκοπίμως διακινήθηκε διεθνώς, αφαίρεσε κάθε δικαίωμα αντίδρασης από την πληττόμενη από τη λιτότητα ελληνική κοινωνία. Οι έλληνες έπρεπε να τιμωρηθούν για την ύβρη να ζουν σε βάρος των άλλων και ταυτόχρονα να αλλάξουν συμπεριφορά προκειμένου να επιβιώσουν στο μέλλον. Σήμερα, μετά από έξι μήνες διεθνοποίησης της ελληνικής τραγωδίας, η διεθνής κοινή γνώμη γνωρίζει πλέον για το νεοφιλελεύθερο πείραμα που εκτελέστηκε στον πιο αδύναμο, οικονομικά, κρίκο της Ευρωπαϊκής οικονομίας, καθώς και για το ανέφικτο των πολιτικών της λιτότητας να οδηγήσουν σε έξοδο από την κρίση ενός επαχθούς χρέους. Κανείς πλέον στον κόσμο δεν έχει ψευδαισθήσεις για το ποια είναι η αλήθεια...
4. Κοινή συνισταμένη της πολιτικής των μνημονιακών κυβερνήσεων ΝΔ-ΠΑΣΟΚ ήταν η πεποίθηση ότι το χρέος ήταν βιώσιμο. Σήμερα, μετά από τις εύστοχες και επίμονες παρεμβάσεις της κυβέρνησης Τσίπρα, η διεθνής κοινή γνώμη αλλά και οι ίδιοι οι δανειστές, αρχίζουν να αναγνωρίζουν τη μη βιωσιμότητα του χρέους και να αποδέχονται την ιδέα της αναδιάρθρωσής του.
5. Το αποτέλεσμα της μακράς διαπραγμάτευσης της κυβέρνησης Τσίπρα με τους δανειστές, είναι οι καταφανώς καλύτεροι όροι του, παρόλα αυτά και σήμερα δυσχερούς, νέου μνημονίου. Το τριετούς διάρκειας πρόγραμμα των 85 δις Ευρώ, το αναπτυξιακό πακέτο των 35 δις, τα σημαντικά χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα και η αναγνώριση της ανάγκης αναδιάρθρωσης του χρέους, καμία σχέση δεν έχουν με τους καθολικά επαχθείς όρους των προηγούμενων μνημονίων.
6. Η κοινωνικά άδικη επιλογή της εσωτερικής κατανομής των βαρών μονόδρομα στους πολλούς και αδύνατους οικονομικά, δυσχέραινε έτι περαιτέρω την κατάσταση για τα πλατειά λαϊκά στρώματα επί κυβερνήσεων ΝΔ-ΠΑΣΟΚ. Σε αντίθεση, η σημερινή κυβέρνηση έχει βάλει στο στόχαστρο σε πρώτη προτεραιότητα τους λίγους και οικονομικά ισχυρούς, που μέχρι σήμερα βρίσκονταν συστηματικά στο απυρόβλητο. Αν φανεί συνεπής στις υποσχέσεις της, η εφαρμογή πολιτικής κοινωνικής δικαιοσύνης θα κάνει τη μεγάλη διαφορά.
7. Τέλος η άτακτη υποχώρηση και η έξοδος από τη νεοφιλελεύθερης πολιτικής κυριαρχίας σημερινή Ενωμένη Ευρώπη, που ανεύθυνα προτείνουν οι εσωκομματικοί αντίπαλοι της κυβέρνησης, δεν συνιστά πράξη ηρωική και αγωνιστική, αλλά αντίθετα, πορεία προς τη διεθνή απομόνωση και την αυτοκαταστροφή, μια και οι συνέπειές της για την ελληνική οικονομία και κοινωνία θα είναι δυσβάστακτες. Αντίθετα, η επιλογή της παραμονής και η προσπάθεια της εκ των έσω αμφισβήτησης των νεοφιλελεύθερων πολιτικών είναι μια επιλογή γνήσια αγωνιστική και κυρίως υποσχόμενη ένα καλύτερο αύριο για τους ευρωπαϊκούς λαούς, σε μια Ευρώπη κοινωνικά δίκαιη και πολιτικά δημοκρατική.
Η δύσκολη ισορροπία ανάμεσα στο ρεαλισμό και την ευθύνη αφενός και την αντίσταση και την ανατροπή αφετέρου, που ακολουθεί η κυβέρνηση Τσίπρα για την υπέρβαση της κρίσης χρέους και την αλλαγή της Ελλάδας και της Ευρώπης, έχει συντριπτικά πλεονεκτήματα τόσο απέναντι στους εγχώριους εκφραστές της νεοφιλελεύθερης πολιτικής των δανειστών, όσο και απέναντι στους αυτοαποκαλούμενους «αριστερούς» της εσωκομματικής αντιπολίτευσης.
Γι' αυτό άλλωστε και η σημερινή κυβέρνηση διατηρεί το εκλογικό πλεονέκτημα με το μέρος της...
* Ο Γιάννης Μυλόπουλος είναι καθηγητής και τ. πρύτανης του ΑΠΘ
** Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια