Δύσκολη επανεκκίνηση

Γράφει ο Γιώργος Καπόπουλος

Περισσότερη αυτονομία για τη Σκοτία ή συνολική μεταρρύθμιση για το Ηνωμένο Βασίλειο προς την κατεύθυνση μετατροπής του σε Ομοσπονδία ή και Συνομοσπονδία Αγγλίας, Ουαλίας, Σκωτίας και Βόρειας Ιρλανδίας; Το πρόβλημα της χώρας μετά τη σκληρή δοκιμασία του δημοψηφίσματος και το πολύ υψηλό ποσοστό του 45% υπέρ της Ανεξαρτησίας της Σκοτίας δεν είναι θεσμικό - συνταγματικό, αλλά στρατηγικής κατεύθυνσης.
Με άλλα λόγια, αν το Ηνωμένο Βασίλειο δεν διορθώσει αποφασιστικά τη θατσερική κληρονομιά, αν δεν προχωρήσει σε μια συνολική στρατηγική επανεκκίνηση, οι φυγόκεντρες τάσεις θα ενισχυθούν, όποια και αν είναι η διευρυμένη αυτονομία στη Σκοτία η ή συνολική συνταγματική αναδιάρθρωση της χώρας.
Μόνο μια νέα παραγωγική διαδικασία, μια επιστροφή στον προνοιακό και αναδιανεμητικό ρόλο του κεντρικού κράτους και ταυτόχρονα η αποφυγή απομόνωσης από την Ευρώπη, θα μπορέσουν να δώσουν ξανά υπόσταση στη βρετανική ταυτότητα.
Στην αντίθετη περίπτωση, αν ο ρόλος του Ηνωμένου Βασιλείου περιορίζεται επί της ουσίας στο να είναι το Λονδίνο το παγκόσμιο κέντρο χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, αλλά και πόλη πολυτελούς και προκλητικής διαβίωσης Αράβων εμίρηδων και Ρώσων ολιγαρχών, τότε η βρετανική ταυτότητα θα είναι περισσότερο μουσειακή αναφορά, νοσταλγική αναπόληση ενός ενδόξου παρελθόντος, όπως είναι ήδη η ανάμνηση της βρετανικής αυτοκρατορίας, παρά συνεκτικό υλικό ενότητας μιας ετερόκλητης εθνοφυλετικά, πολιτισμικά και θρησκευτικά χώρας.
Από τον 18ο αιώνα μέχρι και σήμερα, όταν ολοκληρώθηκε η συγκρότηση του Ηνωμένου Βασιλείου αλλά και η επέκταση της Ρωσίας στις ακτές της Βαλτικής και του Εύξεινου Πόντου, οι δύο χώρες ήταν καθοριστικοί παράγοντες των ευρωπαϊκών ισορροπιών.
Η διάλυση της ΕΣΣΔ το 1991 ήταν μια σκληρή δοκιμασία για τη σταθερότητα της Γηραιάς Ηπείρου, με ζωντανή υπόμνηση τη σύγκρουση που εδώ και έναν χρόνο μαίνεται στην Ουκρανία. Μια ενδεχόμενη ταυτόχρονη έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ και σταδιακή αποσύνθεσή του θα είναι μια δεύτερη ανατροπή στις γεωπολιτικές ισορροπίες της Ευρώπης, μια εξέλιξη που θα εντείνει σε σημείο παροξυσμού την αστάθεια που ζούμε μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Οταν η Ρωσία μετά την ήττα της στον Κριμαϊκό Πόλεμο το 1856 απομονώθηκε μέχρι το 1876-7 από τις ευρωπαϊκές ισορροπίες, και όταν η Βρετανία επέλεξε τη «Λαμπρά Απομόνωση» από την ηπειρωτική Ευρώπη στο δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα, τότε δρομολογήθηκε η μη αντιστρέψιμη αποσταθεροποίηση που είχε τερματικό σταθμό την έκρηξη της σύρραξης τον Αύγουστο του 1914.

Έθνος