Φοροφακέλωμα πολιτών - Τι ισχύει σύμφωνα με την νέα εγκύκλιο του ΥΠΟΙΚ

Η νέα εγκύκλιος του Υπουργείου Οικονομικών, σχετικά με τα στοιχεία που υποχρεούνται διάφοροι φορείς να υποβάλουν σε σχέση με τις συναλλαγές των πολιτών έχει δημιουργήσει μεγάλη αναταραχή. Η κατάρτιση του περιουσιολογίου και κυρίως η διαχείριση όλων αυτών των δεδομένων, ενώ πράγματι μπορεί να αποτελέσει όπλο για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, εγείρει ερωτηματικά σχετικά με την προστασία προσωπικών δεδομένων.

Είχαμε αναφερθεί αρκετές φορές στο παρελθόν για τα θέματα διασταύρωσης και παρακολούθησης συναλλαγών και καταναλωτικών συνηθειών των πολιτών. Είχαμε επίσης αναφερθεί τόσο στο επερχόμενο περιουσιολόγιο, το μητρώο καταθέσεων,  όσο και στην αλλαγή γενικότερα της πλεύσης του ΥΠΟΙΚ για τους ελέγχους των φορολογούμενων βάσει των δαπανών διαβίωσης.

Στα πλαίσια λοιπόν αυτά, εκδόθηκε από το ΥΠΟΙΚ νέα εγκύκλιος, η ΠΟΛ.1033/28.01.2014 η οποία στην ουσία δεν εισάγει τίποτε καινοφανές ή πρωτοποριακή στην Ελληνική νομοθεσία καθώς η συλλογή των στοιχείων που αναφέρονται στην εν λόγω ΠΟΛ προβλέπεται και από παλαιότερες εγκυκλίους. Για την αποκατάσταση της ακρίβειας και της αλήθειας καθώς έχει σηκωθεί πολύς θόρυβος για νέο «φοροφακέλωμα» των πολιτών από την ΓΓΠΣ κρίνουμε σκόπιμο να αναφερθούμε σε όλο το υφιστάμενο πλαίσιο που ισχύει μέχρι στιγμής  με τις σχετικές αποφάσεις και ρυθμίσεις.

Η ιστορία αυτή κρατά από το 2011. Η πρώτη εγκύκλιος του ΥΠΟΙΚ, ΠΟΛ 1177/23.08.2011 υποχρέωνε  πιστωτικά ιδρύματα και ΕΛΤΑ να αποστείλουν στην ΓΓΠΣ στοιχεία εμβασμάτων, μεταφορών πιστώσεων, συναλλαγών με χρεωστικές, πιστωτικές και προπληρωμένες κάρτες, με αρχείο για τις συναλλαγές των πολιτών από το 2009 έως το 2011 και όριζε την συχνότητα ενημέρωσης ως μηνιαία.

Το Μάρτιο του 2012, με την ΠΟΛ 1077/28.03.2012 εμπλουτίζεται η πληροφορία και η ΓΓΠΣ ζητά στοιχεία για δάνεια, με υπόλοιπα τραπεζικών λογαριασμών, με θυρίδες, υποχρέωσαν επίσης σε αποστολή στοιχείων τα ιδιωτικά θεραπευτήρια, τις ασφαλιστικές εταιρείες, τα ταμεία, τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας κλπ.

Ειδικά για την εφαρμογή της ΠΟΛ 1077/2012, η ΓΓΠΣ δημιούργησε και συγκεκριμένη εφαρμογή στο Taxisnet όπου με κωδικούς η κάθε εταιρεία ανεβάζει τα στοιχεία της με συγκεκριμένη γραμμογράφηση. Η καταληκτική ημερομηνία αποστολής των στοιχείων ορίστηκε τότε η 31η Μαρτίου του 2013. Κατόπιν αυτών μεσολάβησε μια επιπλέον υποχρέωση με την ΠΟΛ 1191/29.07.2013 όπου το ΥΠΟΙΚ υποχρέωνε τις Τράπεζες να αποστέλλουν συγκεκριμένα στοιχεία για επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες στην ΓΓΠΣ, για συναλλαγές και υπόλοιπα με σκοπό τους στοχευμένους ελέγχους σε πρόσωπα αυξημένου κινδύνου για φοροδιαφυγή.

Τα πρόσωπα αυτά τα είχε ορίσει νωρίτερα με την ΠΔΤΕ 2652/2012 η Τράπεζα της Ελλάδος σε εφαρμογή προηγούμενης μνημονιακής υποχρέωσης για πλήρη ενσωμάτωση της φοροδιαφυγής στο πλαίσιο του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος.

Η ΠΟΛ 1191/2013, ήταν μια παρένθετη εγκύκλιος για να φθάσουμε στην φετινή ΠΟΛ 1033/28.01.2014, η οποία δεν λέει κατ’ ουσία κάτι διαφορετικό από την προηγούμενη ΠΟΛ 1077/2012. Αντιθέτως λέει τα ίδια και εκδόθηκε απλά και μόνο για να ορίσει το περιεχόμενο εκ νέου και κυρίως την προθεσμία αποστολής των στοιχείων πάλι στις 31.03.2014.
Ενδεχομένως να μην είχε βγεί καν ή να είχε εκδοθεί το 2013, η εγκύκλιος αυτή, αν δεν είχε αλλάξει πλήρως το νομικό πλαίσιο στα φορολογικά. Δηλαδή, οι προηγούμενες εγκύκλιοι στηρίζονταν στις προβλέψεις του Ν.2238/1994, του προηγούμενου δηλαδή κώδικα φορολογίας εισοδήματος.

Από τον Ιούλιο του 2013, ο νόμος αυτός δεν ισχύει καθώς αντικαταστάθηκε από νέο κώδικα με το Ν.4172/2013. Ως εκ τούτου η ΠΟΛ εκδόθηκε πλέον σύμφωνα με τις προβλέψεις του νέου νόμου, κυρίως για τυπικούς λόγους, εφόσον δεν θα μπορούσε να ισχύει η ΠΟΛ 1077/2012 η οποία στηρίζεται σε κώδικα κατηργημένο. Μάλιστα ο έκδοσή της τον Ιανουάριο, καθόσον ο Ν.4172/2013, ισχύει από 01.01.2014, ενισχύει την άποψη αυτή.

Συμπερασματικά, πολύ κακό για το τίποτα… Τα στοιχεία αυτά με μικρότερη ή μεγαλύτερη λεπτομέρεια αποστέλλονται ήδη από το 2011 στην ΓΓΠΣ και το πρώτο αποτέλεσμα αυτών πιστοποιείται και από τον περίφημο έλεγχο των 54.000 εμβασμάτων που «ταλανίζει» την ελληνική κοινωνία εδώ και καιρό. Η συγκέντρωση αυτών των στοιχείων εντάσσεται σε ένα ευρύτατο σχέδιο παρακολούθησης των συναλλαγών των φορολογούμενων για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και την διασταύρωση στοιχείων και μελλοντικά θα αποτελέσει τη μαγιά για το περιουσιολόγιο και την αντικατάσταση των τεκμηρίων διαβίωσης από τις πραγματικές δαπάνες διαβίωσης.

Δεν θα μπούμε στη λογική να κρίνουμε την σκοπιμότητα, την ορθότητα ή ακόμη και την ηθική νομιμότητα συγκέντρωσης των στοιχείων αυτών από το κράτος αλλά θα σταθούμε στα προβλήματα επεξεργασίας των στοιχείων που θα προκύψουν, στην υπολογιστική ισχύ που θα χρειαστεί για την διασταύρωση αυτού του όγκου και κυρίως στην ασφάλεια των στοιχείων. Η ΓΓΠΣ πλέον έχει στην κατοχή της μια φωτογραφία της ζωής και των συνηθειών των ανθρώπων συγκεντρωμένη σε ένα σημείο και θα πρέπει τουλάχιστον οι κανόνες ασφαλείας να εξασφαλίζουν ότι πολύ δύσκολα τα στοιχεία αυτά θα πέσουν σε «ακατάλληλα χέρια», γιατί αν γίνει αυτό οι συνέπειες θα είναι απροσδιόριστες και η ελάχιστη εμπιστοσύνη του πολίτη προς το κράτος θα εξαλειφθεί οριστικά.

moneyguru.gr