Ν. Λυγερός: Θαλασσοστρατηγική, τοποστρατηγική και ΑΟΖ

Νίκος Λυγερός - Θαλασσοστρατηγική, τοποστρατηγική και ΑΟΖ.

Η γεωστρατηγική βασίζεται σε μια απλή ιδέα: Είναι η εφαρμογή της στρατηγικής πάνω στην γεωγραφία. Βασικά στοιχεία της γεωστρατηγικής είναι ότι ασχολείται με την «γειτονιά». Στην πραγματικότητα έχει μια εμβέλεια η οποία απαιτεί ένα σχετικό μεγάλο βάθος.

Πιστεύουμε ότι μια μικρή χώρα δεν μπορεί να έχει υψηλή στρατηγική και βέβαια ξεχνάμε σε όλο αυτό το πλαίσιο πως ο Ελληνισμός δημιούργησε την στρατηγική επειδή δεν ήταν ισχυρός. Αν ήταν ισχυρός δεν θα είχε ανάγκη από την στρατηγική, θα έκανε απλώς την επιβολή της ισχύος του. Στην πραγματικότητα ο Ελληνισμός κάθε φορά αντιμετώπιζε δυσκολίες και για να τις ξεπεράσει εφηύρε την έννοια της στρατηγικής.

Είμαστε στην Μεσόγειο. Όταν έχουμε επηρεαστεί πολύ από το τουρκικό δόγμα λέμε ότι η Μεσόγειος είναι μια κλειστή θάλασσα. Η Μεσόγειος από την αρχή δε μπορεί να είναι κλειστή, μπορείτε να την ονομάσετε αν θέλετε ημίκλειστη, πάντως κλειστή δεν γίνεται γιατί υπάρχει το Γιβραλτάρ και υπάρχει και η Κωνσταντινούπολη. Μετά το 1869 υπάρχει και το Σουέζ. Αρα έχετε τρία ανοίγματα. Είναι λοιπόν αστείο να θεωρείτε ότι κάτι είναι κλειστό ενώ έχει τρία ανοίγματα.

Η «ασθένεια» που επικρατεί τοπικά στην ανατολική Μεσόγειο είναι ότι τα πράγματα πάνε χάλια. Αυτό που είναι εντυπωσιακό είναι οτι εμείς που είμαστε μέσα λέμε «τα πράγματα πάνε χάλια» κι αυτοί που είναι απ’έξω θα ήθελαν να είναι εκεί που τα πράγματα είναι χάλια. Και τι δε θα έδιναν για να είναι εκεί. Τώρα ξέρουμε τι δίνουν, παραχωρήσεις για μπλοκ κλπ (θαλάσσια οικόπεδα).

Οι σχέσεις σχετίζονται με τον χρόνο, ενώ οι επαφές σχετίζονται με τον χώρο.

Μια στρατηγική για να έχει ένα νόημα πρέπει να ενσωματώνει την έννοια του χρόνου, γιατί είναι φτιαγμένη για να προκαλεί αλλαγές φάσεις. Μια αλλαγή φάσης είναι ακριβώς αυτό που γίνεται εφόσον υπάρξει μία κίνηση που στην πραγματικότητα είναι μία πράξη.

Ο Ελληνισμός γενικότερα είναι μια οντότητα του χρόνου. Κάποιος που είναι πιο πολύ επεκτατικός έχει μια τάση να λειτουργεί πολύ καλά γεωστρατηγικά γιατί το μόνο που έχει σημασία γι’αυτόν είναι το έδαφος. Άμα προσέξετε όλη την ιστορία του Ελληνισμού τα εδάφη έχουν αλλάξει πάρα πολύ, αλλά έχουμε ένα χαρακτηριστικό: Προσέχουμε πάντοτε τους δικούς μας, διότι είμαστε ελάχιστοι.

Η Ελλάδα και η Κύπρος δυσκολεύονται να διαχειριστούν τα λιμάνια τους, αλλά οι Έλληνες - και οι δυό μαζί - έχουν τον πρώτο εμπορικό στόλο στον κόσμο. Είναι απόλυτα φυσιολογικό έτσι δεν είναι;

Είναι μια ιδιότητα που έχει ο Ελληνισμός: Είναι ικανός να χτίσει έναν ολόκληρο πολιτισμό πάνω στα καράβια, δηλαδή πάνω σ’ένα δυναμικό κι όχι σε ένα στατικό πλαίσιο. Αυτό έχει τεράστια σημασία σε επίπεδο διαχρονικό για έναν απλό λόγο: Άμα θες να έχεις διάρκεια πάνω στην ξηρά είναι εύκολο ακόμα κι αν είσαι κόπανος. Ενώ άμα θέλεις να ‘χεις διάρκεια πάνω στην θάλασσα είναι δύσκολο ακόμα κι αν είσαι έξυπνος. Διότι έχει ένα πρόβλημα η θάλλασα, κουνιέται συνεχώς. Τι να κάνουμε. Όσοι θεωρούνε ότι αυτό είναι πρόβλημα, να θυμούνται ότι είναι αυτό που μας προστατεύει. Αν θέλετε πραγματικά να καταραστείτε τον Ελληνισμό, βάλτε τον μόνο σε ξηρά. Θα το πω ακόμα πιο ωμά. Όταν μερικοί από μας θεωρούν ότι είναι καλό να υπάρχει μια πραγματική ένωση, φανταστείτε τώρα η Ελλάδα και η Κύπρος να είναι ενωμένες με την ξηρά, να μην υπάρχουν νησιά στο Αιγαίο, να είναι όλα ξηρά και να είναι ενωμένο το πλαίσιο, και να πείτε «εντάξει, θα’ναι πολύ ωραίο, θα ‘χαμε μια τεράστια χώρα». Να θυμάστε πάντοτε το παράδειγμα της Αρμενίας. Η Αρμενία ήταν η χώρα των τριών θαλασσών και τώρα έχει μια χώρα που δεν ακουμπάει σε κανένα σημείο την θάλασσα, κι ήταν μόνο χώρα ξηράς. Άρα, όσοι πιστεύουν ότι τα πράγματα είναι χάλια και δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για να τα αλλάξουμε, μπορώ να σας πω ότι ευτυχώς που δεν μπορούμε να αλλάξουμε την θάλασσα, γιατί είναι και μερικοί από μας που μπορεί και να την είχαν παγώσει.

Το δυναμικό στοιχείο της θάλασσας είναι η καλύτερη ασπίδα που έχει ο Ελληνισμός. Το δυναμικό στοιχείο της θάλασσας είναι η καλύτερη αιχμή του δόρατος που έχει ο Ελληνισμός. Γιατί; Διότι όταν ο άλλος δεν ξέρει σε προστατεύει, όταν εσύ ξέρεις μπορείς να αμυνθείς. Βλέπετε ότι ακολουθούμε και το σύστημα της Σαλαμίνας. Μ’ενοχλεί να ακούω συνεχώς «πρέπει να κρατήσουμε τις Θερμοπύλες». Κάθε φορά που κάποιος σας το λέει να κοιτάτε το ρολόϊ σας, και να ρωτάτε: Για πόση ώρα; Γιατί αυτοί που δεν το θυμούνται, οι Θερμοπύλες δεν τελειώνουν ακριβώς όπως νομίζουμε. Είναι θέμα χρόνου η νίκη στις Θερμοπύλες κι όχι χώρου. Άρα είναι ένα χρονικό διάστημα, πεπερασμένο, το οποίο ξέρουμε ότι θα πρέπει να αντισταθούμε ως εκεί, για να προλάβουμε κάτι άλλο. Αλλά άμα θεωρείτε ότι είναι βασικό κάνετε λάθος. Ενώ στη Σαλαμίνα, ενώ νομίζουμε ότι όλο το πρόβλημά μας είναι θέμα ξηράς, ενώ πηγαίνουμε να δούμε ακόμη και το μαντείο να μας εξηγήσει ότι πρέπει να προστατευτούμε με το ξύλο, ευτυχώς -όπως θα’λεγε ο Νεοκλής- υπάρχει ο Θεμιστοκλής ο οποίος λέει «εγώ κατάλαβα αυτό που δεν καταλαβαίνετε, στην πραγματικότητα μιλάει για καράβια». Αυτή την περίοδο κάνουμε σχεδόν το ανάλογο, λέμε αυτό που δεν καταλαβαίνετε, είναι η ΑΟΖ. Άρα η ΑΟΖ μοιάζει περισσότερο με τα καράβια της Σαλαμίνας παρά με τους Σπαρτιάτες στις Θερμοπύλες. Αν αυτό σας ενοχλεί γιατί δεν φαίνεται τόσο εντυπωσιακό, να σκεφτείτε ότι πάνω στα καράβια είχε και ανθρώπους που ήταν μαχητές. Ο συνδυασμός των δύο σας φέρνει σιγά-σιγά στην έννοια της θαλασσοκρατίας, κλασσική, που ξέρουμε από τον Θεμιστοκλή, αλλά εμείς θα θέλαμε να ενισχύσουμε την έννοια της θαλασσοστρατηγικής. Δηλαδή, όπως έχουμε την γεωστρατηγική, γιατί να μην έχουμε την θαλασσοστρατηγική. Απλώς η θαλασσοστρατηγική πρέπει να παίζει δομικά πάνω στην τοποστρατηγική, δηλαδή στις σχέσεις.

Έχει ενδιαφέρον άμα το σκεφτείτε πώς λειτούργησε ο Ελληνισμός. Το πρώτο πράγμα που κάνει κάποιος που ζει σ’ένα νησί είναι να πάει αλλού. Το δεύτερο πράγμα που κάνει είναι να επιστρέψει. Είναι μερικοί που λεν «θα ήθελα στη ζωή μου να κάνω τον γύρο του κόσμου» και ξεχνάμε ότι αυτό σημαίνει ότι θα επιστρέψουν. Ξέρετε γιατί επιστρέφουν; Γιατί πρέπει να πουν σε κάποιον ότι το έκαναν. Μα αν δεν το ξέρει κανένας, και φύγετε για τον γύρο, και στέλνετε κάρτες και δεν τις διαβάζει κανένας, στο τέλος τι κάνατε, πήγατε;

Ξαναέρχομαι στις Θερμοπύλες. Το βασικό μήνυμα απ’τις Θερμοπύλες είναι αυτό που γράφεται στο τέλος και εξηγεί: Εσύ που θα δεις αυτό να ξέρεις πώς πάλεψα. Έχετε καταλάβει ότι είναι μια τουριστική προσέγγιση του πολιτισμού; Είναι μερικοί που απαξιώνουν τον τουρισμό θεωρώντας ότι αυτό είναι εκφυλισμένο, ενώ ο πολιτισμός είναι πολύ σημαντικός. Στην πραγματικότητα είναι και τα δυό μαζί. Έχετε ποτέ σκεφτεί ότι αν δεν υπάρχει τουρισμός πώς να ξέρετε ότι υπάρχει μεγάλος πολιτισμός; Αλλιώς πρέπει να βρείτε τον Πλάτωνα, να γράφει για την Ατλαντίδα και να νομίζετε ότι ήταν. Αλλά αλλιώς, πώς θα ξέρουμε; Στην πραγματικότητα ο τουρισμός λέει «είναι αξιόλογο αυτό που ξέρω και έχω δει αλλού». Το θέμα είναι σε ποιόν το λέει. Όλος ο στόχος του τουρισμού είναι να πάει να δει κάτι άλλο και να επιστρέψει και να πει «είδα κάτι άλλο». Αλλά σε ποιόν θα το πει; Σ’αυτόν που βλέπει το ίδιο. Άρα ο ναύτης δεν είναι αυτός που φεύγει, είναι αυτός που επιστρέφει. Ενώ μερικοί νομίζουμε ότι δεν φεύγουν, και τελικά παν στο περίπτερο και δεν επιστρέφουν. Να προσέχετε λοιπόν όταν κάποιος σας λέει ότι «πάω στο περίπτερο» από το να σας λέει «θα πάρω το καράβι». Δεν σημαίνει ότι τα καράβια δεν έχουν τσιγάρα, αλλά τέλος πάντων, ο στόχος είναι η επιστροφή.

Σκεφτείτε το χρονολογικά: Είμαστε λαοί της δικαιοσύνης και της θάλασσας. Σε μας είναι πάρα πολύ σημαντικό το να είσαι δίκαιος. Είναι μερικοί που λένε ότι είμαστε αθώοι. Είναι ψέμα. Ο Ελληνισμός δεν ήταν ποτέ αθώος, γιατί δεν έχω δει ποτέ κάποιον έξυπνο να είναι αθώος.

Η ιδέα είναι η εξής: Ο Ελληνισμός συνεχώς αναλύει εδώ και αιώνες όλα αυτά που γίνονται γύρω του διότι είναι εξωστρεφής. Δεν κοιτάζει ποτέ μόνο τον εαυτό του. Κατά συνέπεια το πρώτο πράγμα που φτιάχνει ο Ελληνισμός είναι το καράβι. Το δεύτερο πράγμα που φτιάχνει ο Ελληνισμός είναι στίγματα θάλασσας μέσα στην ξηρά, κι είναι το λιμάνι.

Το καράβι είναι μια μικρή γη. Το λιμάνι είναι μια μικρή θάλασσα.

Ο Ελληνισμός έχει μεγαλύτερο βάθος απ’ότι μέτωπο. Όλοι συνεχώς λέτε «είναι πολύ σημαντικό το μέτωπο». Το πιο σημαντικό είναι τι έχετε πίσω απ’το μέτωπο. Γιατί λέμε ανεγκέφαλος, δεν λέμε αμέτωπος. Και ο κόπανος έχει μέτωπο.

Όταν θα χρησιμοποιήσουμε πραγματικά την νοημοσύνη μας θα καταλάβουμε το εξής: Υπάρχει μια τεράστια διαφορά μεταξύ της σοφίας και της νοημοσύνης. Η σοφία είναι αυτή που διαχειρίζεται αυτά που ξέρει. Η νοημοσύνη είναι αυτή που διαχειρίζεται αυτά που δεν ξέρει. Όταν είσαι πάνω στην θάλασσα καλό είναι να είσαι έξυπνος. Όταν είσαι σοφός πάνω στην ξηρά δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα γιατί δεν μπορείς να βυθιστείς. Η νοημοσύνη είναι απαραίτητη επάνω στην θάλασσα.

Ξαναέρχομαι στους «γείτονες» (μιλώντας σε Κυπρίους κι Ελλαδίτες). Οι γείτονες το ένα, οι γείτονες το άλλο… Βέβαια οι γείτονες μερικές φορές έρχονται και πιο κοντά, μερικές φορές κάθονται και πιο κοντά, αλλά εμείς συνεχίζουμε να τους λέμε γείτονες, κι αναρωτιέσαι στο τέλος: Αν κάποιος κάθεται μέσα στο καθιστικό σου, αν συνεχίζεις να τον λες γείτονα. Αυτό δεν είναι σπόντες, αυτό είναι πρόκες.

Αλλά τέλος πάντων, ας θεωρήσουμε ότι είναι εκτός καθιστικού, γιατί ούτως ή άλλως αυτό θα γίνει, γιατί εμάς μας αρέσει να έχουμε κάποια άπλα…

Κάτι που θεωρούμε ότι είναι εντελώς αήττητο, στην πραγματικότητα είναι αήττητο όσο θεωρείτε ότι είναι αήττητο. Γιατί ποτέ δεν έχετε σκεφτεί ότι μπορεί και να μην είναι.

Στην Ελλάδα και στην Κύπρο όλοι λέμε ότι δεν υπάρχει κράτος και είναι χάλια, ενώ στις άλλες χώρες υπάρχουν σοβαρά κράτη και είναι πολύ καλά. Και σας κάνω την εξής ύπουλη ερώτηση: Ας πούμε ότι είσαστε σε μια χώρα που είναι συνεχώς όλα τα πράγματα μπάχαλο, όλα, δεν υπάρχει οργάνωση, σύστημα, κράτος, στρατηγική, κι έχετε και μια άλλη χώρα που τα έχει όλα αυτά. Ας πούμε ότι έχουν μια αντιπαλότητα. Και ρωτάω: Μετά από αιώνες, όταν έχεις όλα αυτά και δεν μπορείς να τα βγάλεις πέρα με τον άλλον που δεν έχει τίποτα, πώς αξιολογείται;

Μην ανησυχείτε, κράτος δεν υπήρχε ποτέ, δεν υπάρχει βέβαια και ούτε θα υπάρξει. Γιατί είμαστε του Ελληνισμού. Μην ανησυχείτε επι πλέον, πάντοτε θα γκρινιάζουμε ότι δεν υπάρχει κράτος, αλλά αν πραγματικά το θέλαμε το κράτος, θα το είχαμε ονομάσει κράτος; Όχι. Αυτοί που καταδίκασαν τον Προμηθέα είναι το κράτος και η βία. Δηλαδή, το σύμβολο του Ελληνισμού που είναι ο Προμηθέας, αυτοί που τον έβαλαν πάνω στον βράχο ονομάζονται το κράτος και η βία. Αν έχετε λίγο απόψεις και κοινωνιολογικές όσο αφορά τον Keynes θα σας πει ότι το κράτος είναι το μονοπώλιο της βίας. Τελικά μιλάτε για τις 2 οντότητες που είναι η μία η οντολογία και η άλλη η τελεολογία. Και ρωτάω: Ποιος προτιμά το κράτος σε σχέση με τον Προμηθέα; Κάθε φορά που ακούτε κρατικό φορέα σημαίνει ότι κάπου έχετε ένα πρόβλημα με τον Δία. Εμείς θέλετε δε θέλετε είμαστε με τον Προμηθέα. Άρα, να ξέρετε λοιπόν ότι κάθε φορά που λέτε «θα’ταν καλό να’χουμε ένα σοβαρό κράτος» είναι σαν να λέγατε «θα’ταν καλό να έχουμε έναν αστείο Προμηθέα». Ας σοβαρευτούμε λοιπόν, κι ας καταλάβουμε, ότι ένας πολιτισμός σαν τον Ελληνισμό είναι ικανός να μετατρέψει την φωτιά σε φως.

Όταν είμαστε μαζί, είμαστε μαζί ακόμη και απο μακριά. Όταν είμαστε κοντά δεν σημαίνει ότι είμαστε και μαζί. Ο Ελληνισμός βασίζεται στους ανθρώπους που είναι μαζί και όχι κοντά.

Σε σχέση με την θάλασσα είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της Ανθρωπότητας που μιλάμε σοβαρά για την έννοια της ενέργειας της θάλασσας. Ενέργεια με την ολότητά της, δεν μιλώ μόνο και μόνο για υδρογονάνθρακες και υδρίτες μεθανίου. Είναι ενδιαφέρον ότι τα ¾ του πλανήτη είναι θάλασσα και είμαστε όλοι πάνω στην ξηρά. Αυτό είναι αυτό που πιστεύουμε… οι Έλληνες είναι εδώ και καιρό πάνω στις θάλασσες.

Όλοι θεωρούμε ότι το διαδίκτυο –το ίντερνετ είναι μια επανάσταση και είναι σίγουρα η δεύτερη μεγαλύτερη επανάσταση μετά την ατομική βόμβα. Η ατομική βόμβα είναι αυτή που επέτρεψε στην ανθρωπότητα να καταλάβει ότι μπορεί να αυτοκτονήσει. Και το διαδίκτυο είναι αυτό που επέτρεψε στην ανθρωπότητα να σκεφτεί ότι μπορεί να σκεφτεί μαζί. Τεράστιο θέμα. Δεν μιλάω για κοινωνικά δίκτυα γιατί αυτό είναι εκφυλισμός. Στην πραγματικότητα αυτά σκέφτονται μόνο μόνα τους και δε σκέφτονται πια μαζί. Το διαδίκτυο πρέπει να είναι δια-δίκτυο αλλιώς είναι απομόνωση.

Μπερδεύουμε την έννοια της ομάδας με την έννοια της παρέας. Η παρέα αποτελείται από άτομα που είναι μόνοι και είναι κοντά. Η ομάδα αποτελείται από ανθρώπους που είναι μακριά και είναι μαζί. Ο Ελληνισμός λειτούργησε πάντοτε ως ομάδα.

Όταν έρχεται σιγά-σιγά η έννοια της ΑΟΖ, να θεσπίσει, να οριοθετήσει, να θεσπίσει πάνω στο δίκαιο της θάλασσας είναι κάτι που είναι πάρα πολύ φυσιολογικό για τον Ελληνισμό.

Δεν αξιολογούμε σωστά αυτό που γίνεται και τώρα στην Κύπρο. Η ιστορία της ΑΟΖ είναι μία συνεχόμενη “γειτονική” (τουρκική) ήττα. Ενώ κανένας δεν το προσέχει! Δηλαδή, έχουμε κράτη (Τουρκία) που έλεγαν ότι δεν πρέπει καν να υπάρχει η έννοια της ΑΟΖ, ήδη απ’το 1978. Έχουμε κράτη που έλεγαν ότι δεν πρέπει να υπογραφτεί η σύμβαση Montego Bay για την ΑΟΖ. Έχουμε κράτη που λένε ότι δεν έπρεπε να γίνει ποτέ τίποτα στην Μεσόγειο, ακόμη λιγότερο στην ανατολική. Και η Κύπρος έχει καταφέρει να κάνει μια οριοθέτηση το 2003, μια θέσπιση το 2004, μία οριοθέτηση το 2007, μια άλλη το 2010 και οι Κύπριοι λένε ότι τα πράγματα είναι χάλια. Και ρωτάω: Έχετε αναρωτηθεί πώς βλέπουν οι “γείτονες” αυτό που ονομάζετε χάλια, το οποίο ήταν εντελώς αδιανόητο πριν 10 χρόνια; Έχετε αναρωτηθεί πώς τα πράγματα έχουν αλλάξει που τώρα σιγά σιγά μας λένε ότι θα ‘ταν καλό οι αγωγοί μας να περνάνε κι από αλλού (Τουρκία); Έχετε αναρωτηθεί γιατί ξαφνικά μιλάμε για πάρε-δώσε πάνω στις βάσεις και ταυτόχρονα την ίδια στιγμή υπάρχουν συναντήσεις στο νησί -το άλλο- που αφορούν τους υδρογονάνθρακες; Έχετε αναρωτηθεί γιατί υπάρχουν 2 υπουργοί και όχι ένας, ούτε μόνο ένας πρόεδρος, που βρίσκονται στην ίδια σύσκεψη κι ο ένας έχει αποκλειστική αρμοδιότητα για υδρογονάνθρακες; Έχετε αναρωτηθεί γιατί καλούμε ανθρώπους από το άλλο νησί που ασχολούνται αποκλειστικά με εμπόριο πάνω στους υδρογονάνθρακες; Θα’ταν καλό, θα νιώθατε καλύτερα και θα καταλαβαίνατε επιτέλους ότι η ΑΟΖ είναι ένας τεράστιος μοχλός πίεσης, ο οποίος δεν υπήρχε ποτέ πριν.

Απ’το 1974 η πρώτη σημαντική κίνηση έγινε το 2003 (για την Κύπρο). Κάθε χρόνο μας λεν ότι θα λυθεί το πρόβλημα το οποίο δεν το ονομάζουμε πρόβλημα, το ονομάζουμε μόνο Κυπριακό. Κάθε χρόνο λοιπόν μας λεν ότι κάνουμε διαπραγματεύσεις, συναντήσεις, δύσκολες, σημαντικές… χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Είναι μερικοί από σας - λέω για τους πιο νέους – που έχουν ζήσει συνεχώς μ’αυτό. Οι πιο γέροι λένε «εντάξει ρε παιδιά, τα ξέρουμε». Και στις 2 περιπτώσεις ψηφίζουμε αυτούς που μας λένε οτι «τώρα θα λυθεί». Σημασία λοιπόν να ξέρετε έχει ότι η πρώτη μεγάλη κίνηση που γίνεται είναι η οριοθέτηση (ΑΟΖ) με την Αίγυπτο. Είναι τεράστιας σημασίας και το βλέπετε ακόμη και τώρα και μπορώ να σας πω ότι η συμμαχία που έχουμε κάνει με την Αίγυπτο για την ΑΟΖ δυσκολεύει πάρα πολύ άλλες σχέσεις γειτονικές που δεν ξέρουν τι να τις κάνουν. Και η ενίσχυση αυτής της συμμαχίας και επιπλέον οι 2 οριοθετήσεις από την πλευρά της Αιγύπτου για τα δικά της μπλοκ τα οποία σταματούν ακριβώς εκεί που ξεκινάει και η Κυπριακή και η Ελληνική ΑΟΖ κι αυτό είναι τεράστιο θέμα. Κι αυτή η διαφοροποίηση έγινε ακριβώς από την Κύπρο. Σας υπενθυμίζω ότι αρχικά η Αίγυπτος ήθελε να πάρει ακριβώς τα 2/3 (όσον αφορά την οριοθέτηση ανάμεσα σε Αιγυπτιακή-Κυπριακή ΑΟΖ) λέγοντας «εσείς είστε μικρό νησί, εμείς έχουμε μεγάλη ακτογραμμή». Και κατάφερε η Κύπρος να κάνει μια οριοθέτηση πάνω στην έννοια της μέσης γραμμής, και το κατάφερε αυτό το πράγμα 3 φορές. Κι εφόσον το κατάφερε και πραγματικά ζει σε Ευρωπαϊκό και ΑΟΖικό πλαίσιο, τώρα σιγά-σιγά μπαίνει και στο φυσικό και πετρελαϊκό πλαίσιο.

Θυμάστε πολύ καλά ότι πριν μερικά χρόνια - μια δεκαετία - μας έλεγαν ότι το φυσικό αέριο δεν υπάρχει καν. Μετά μας έλεγαν ότι αποκλείεται να βρεθεί πετρέλαιο. Και τώρα υπογράφουμε συμβόλαια με εταιρίες οι οποίες μας εξηγούν ότι θα τρυπήσουν κατευθείαν στα 7μιση χιλιάδες μέτρα κατευθείαν για πετρέλαιο διαπερνώντας το φυσικό αέριο. Κι αυτό το θεωρούμε τώρα φυσιολογικό. Και εφόσον το έχουμε κάνει τόσο φυσιολογικό και είναι όλα φυσιολογικά, στο τέλος της υπόθεσης δεν καταλαβαίνουμε ποτέ τι σημαίνει θαύμα. Άμα και τα θαύματα για την Κύπρο είναι φυσιολογικά, ε τότε άσ’το. Δηλαδή, τι πρέπει να γίνει για να καταλάβετε ότι αυτή η στρατηγική στην Κύπρο είναι η αιχμή του δόρατος του Ελληνισμού; Στην Ελλάδα κάνουμε ότι μπορούμε για να ακολουθήσουμε αυτό το παράδειγμα.

Η ΑΟΖ ενισχύει τα νησιά.

Επειδή είμαστε ένας λαός του χρόνου, θα’ταν καλό να συνειδητοποιήσουμε και να μη μπερδεύουμε τα τοπικά προβλήματα του χώρου με τις στρατηγικές λύσεις του χρόνου. Το μέλλον έχει αρχίσει ήδη στην Κύπρο. Και να ξέρετε, για να είμαι πιο συγκεκριμένος: Η επίλυση του Κυπριακού γίνεται μέσω της ΑΟΖ. Όταν θα το συνειδητοποιήσετε μπορεί να είναι αργά, και να ελευθερωθεί η Κύπρος και πάλι να μη το έχετε πάρει χαμπάρι. Δε θα θεωρείτε ότι είναι θαύμα, θα σας φαίνεται τόσο φυσιολογικό και θα λέτε «εντάξει, αργήσαμε κιόλας». Λέω λοιπόν ότι όταν κάποιος σας λέει συγκεκριμένα ότι ένας Ελληνισμός που είναι ικανός να βάλει σε παρένθεση 400 χρόνια κατοχής δεν είναι ικανός να ξεπεράσει 40 χρόνια προβλημάτων, είναι γελοίο. Και βέβαια είναι ικανός, το θέμα είναι να το πιστεύει ο ίδιος, το θέμα είναι να ενεργεί ο ίδιος και το θέμα δεν είναι να περιμένει από τους άλλους. Εδώ το έχουμε. Αυτό που φτιάχνουμε τώρα είναι ένα εργαλείο, σχεδόν ένα οπλοστάσιο που μας επιτρέπει να πούμε ότι υπάρχουμε, είμαστε πραγματικά ένας λαός που παρ’όλο που προσπάθησαν μερικοί να μας αφανίσουν, συνεχίζουμε να είμαστε εδώ και γι’αυτό τον λόγο, το μόνο που έχω να σας ευχηθώ, είναι το εξής: Καλή συνέχεια.