O Master Chef των Apps

Καφαντάρης Τάσος

Ο χαριτωμένος νεαρός που έγινε εκατομμυριούχος χάρη σε εφαρμογή που επινόησε έγινε είδηση παγκοσμίως και έδωσε νέα τροφή στα «όνειρα από πυρίτιο» που είναι πολύ της μόδας...

Η παράθεση όλο και περισσότερων πληροφοριών σε όλο και μικρότερες οθόνες άφησε χώρο για καινοτόμα μαγειρέματα ακόμη και σε σχολιαρόπαιδα, όπως ο Nick d’ Aloisio

Μια είδηση της εθνεγερτήριας Δευτέρας 25ης Μαρτίου 2013 έδειχνε να είναι μοναδικά αισιόδοξη στις γκρίζες μέρες μας: μιλούσε για ένα 17χρονο που «τσέπωσε» 21,2 εκατ. ευρώ για μία εφαρμογή συνοπτικής παράθεσης ειδήσεων σε iPhone. Ηταν από τις ειδήσεις που τις αγκαλιάζεις περιχαρής και τις αναμεταδίδεις ως παράδειγμα προς μίμηση. Και αυτό έπραξαν τα περισσότερα ΜΜΕ ανά τον πλανήτη. Ομως η είδηση ήταν πολυσήμαντη και πολυεπίπεδη - σαν κρεμμύδι - και προσφερόταν για ανάγνωση μέσα από διάφορα φίλτρα. Αν δεν σας αρκεί το προφανές, ας ξεφυλλίσουμε το κρεμμύδι παρέα.

Καινοτομία στο παιδικό δωμάτιο

Ο σημαντικότερος ανταγωνιστής του Summly ονομάζεται Circa και ποντάρει στο ότι την κάθε του σύνοψη παράγει δημοσιογράφος και όχι μηχανή
Ο διεθνής τεχνολογικός και επιχειρηματικός Τύπος βούιξε από το μαντάτο: η πάλαι ποτέ κραταιά - αλλά νυν ασθμαίνουσα - Yahoo! εξαγόρασε την εφαρμογή Summly έναντι περίπου 18 εκατ. λιρών (21,2 εκατ. ευρώ) και... την έκλεισε! Το εντυπωσιακότερο σημείο της ιστορίας ήταν πως ο δημιουργός του προγράμματος αυτού και επικεφαλής της εξαγορασθείσας εταιρείας είναι ακόμη μαθητής λυκείου του Λονδίνου, 17 ετών, ονόματι Νικ Ντ' Αλοΐσιο (Nick d' Aloisio).

Το πώς ακριβώς εκτυλίχθηκε αυτή η ιστορία για να φτάσει στην αναφερθείσα κατάληξη μοιάζει με μιλενιακή εκδοχή της Σταχτοπούτας: γιος μεταναστών στην Αυστραλία, ενός Ιταλού και μιας Πορτογαλίδας, ο Νικ γεννήθηκε το 1995 και πέρασε τα πρώτα του χρόνια στη Μελβούρνη και στο Περθ, για να μετακομίσει στο Λονδίνο σε ηλικία επτά ετών. Οταν έγινε 10 χρόνων απέκτησε τον πρώτο του υπολογιστή - όχι κανένα φτηνιάρικο netbook, αλλά τον πανάκριβο Macbook της Apple. Είχαν περάσει τα δωδέκατα γενέθλιά του όταν η Apple άνοιξε το «κατάστημα προγραμματιστικών εφαρμογών για το iPhone», το γνωστό App Store, το 2008. Τότε ήταν που άρχισε να μελετά μανιωδώς στο Διαδίκτυο το πώς προγραμματίζεις τέτοιες εφαρμογές και, στο τέλος εκείνου του καλοκαιριού, ολοκλήρωσε την πρώτη δική του εφαρμογή: το FingerMill (Δακτυλόμυλος), που γύμναζε τα δάχτυλα του χρήστη. Την «κρέμασε» στο App Store και την πρώτη ημέρα πώλησής της έβγαλε τις πρώτες του 79 λίρες.

Από τότε, κάθε καλοκαιρινές διακοπές ήταν περίοδος κύησης και μιας νέας εφαρμογής: πρώτα η SongStumblr (που έβρισκε τραγούδια), έπειτα η Facemood (που μάντευε τη διάθεση του χρήστη από τις ανανεώσεις της σελίδας του στο Facebook)... μέχρι που το καλοκαίρι του 2011 έφτιαξε το Trimit: μια εφαρμογή που έκοβε το περιεχόμενο μακροσκελών άρθρων σε μέγεθος «τηλεγραφήματος α λα Twitter».

Το διαγώνισμα και το Trimit

Η ιδέα του Trimit του είχε έρθει στην αρχή της χρονιάς, καθώς διάβαζε για ένα διαγώνισμα Ιστορίας: χρησιμοποιούσε τη μηχανή αναζήτησης της Google για να βρει τις πληροφορίες που ήθελε, αλλά τον εκνεύριζε το ότι δεν μπορούσε να «κόψει δρόμο» με το να βλέπει «με μια ματιά» αν οι προτεινόμενες ιστοσελίδες είχαν όντως το περιεχόμενο που έψαχνε, ώστε να ανοίξει μόνον αυτές και όχι άλλες. Σκέφτηκε τι χρήσιμο θα ήταν να έπαιρνε συνόψεις, ιδιαίτερα αν έκανε την αναζήτηση μέσα από την περιορισμένη οθόνη ενός κινητού τηλεφώνου. Εφτιαξε λοιπόν το «προκρούστειο» Trimit μόλις τέλειωσε η σχολική χρονιά, το κρέμασε στο App Store και έφυγε για διακοπές στην Πορτογαλία.

Το Trimit το κατέβασαν 30.000 χρήστες iPhone και γνωστά τεχνο-ιστολόγια - όπως το techcrunch.com της Silicon Valley - έγραψαν ευνοϊκά γι' αυτό. Μάλιστα, η ίδια η Apple το ανέδειξε σε «πολλά υποσχόμενη εφαρμογή». Οταν λοιπόν επέστρεψε από τις διακοπές, ο Νικ Ντ' Αλόισιο δέχθηκε το τηλεφώνημα εκπροσώπου του πλουσιότερου ανθρώπου της Ασίας - και 11ου στον κόσμο - του Li Ka-Shing. Ο μεγιστάνας αυτός του Χονγκ Κονγκ είχε ήδη επενδύσει σε διαδικτυακές εφαρμογές όπως το Facebook και το Siri και, τώρα, ενδιαφερόταν να επενδύσει στην «εταιρεία» του Νικ. Ετσι, στα γενέθλια των 16 χρόνων του έλαβε μία επιταγή αξίας 300.000 δολαρίων.

Τον Ka-Shing ακολούθησαν και άλλοι επώνυμοι, όπως ο μεγιστάνας του Τύπου Rupert Murdoch, oι ηθοποιοί Ashton Kutcher και Stephen Fry, η χήρα του John Lennon, Yoko Ono, και ο ιδρυτής της διαδικτυακής Zinga, Mark Pincus. Ακόμη και η Joanna Shields, η «Επιχειρηματική Πρέσβειρα στις Ψηφιακές Βιομηχανίες» της βρετανικής κυβέρνησης, έσπευσε να γίνει επενδύτριά του. Συνολικά, οι επενδυτές αυτοί έδωσαν στον Νικ (και στη μητέρα του) 1,5 εκατ. δολάρια, για να αποκτήσουν το ένα τρίτο της εταιρείας. Με αυτά τα λεφτά ξεκίνησε την ανάπτυξη μιας πολύ πιο καινοτόμου εκδοχής του Trimit, που ονομάστηκε Summly (συνοπτικά).

Συνοπτικές διαδικασίες επιτυχίας

To Summly εξάγει αυτόματα τη σύνοψη ενός άρθρου - για την ώρα μόνο στα αγγλικά
Η εταιρεία που είχε ο Νικ - δηλαδή, ο εαυτός του - απέκτησε το όνομα Summly, με διευθυντή τη μητέρα του, τον ίδιο ως γραμματέα και τέσσερα ακόμη πολύπειρα στελέχη, που «εμφύτευσαν» οι επενδυτές: ο John Henderson (πρώην του Facebook), o Bart Swanson (πρώην του Badoo και της Amazon), o Eugene Ciurana (πρώην αντιπρόεδρος τεχνολογίας του Badoo) και ο γκουρού της Τεχνητής Νοημοσύνης, Interjeet Mani. To προφίλ όλων αυτών ήταν απαραίτητο για την καινοτομία που ήθελαν τώρα να ενσωματώσουν στην εφαρμογή: μια αυτόματη εξαγωγή σύνοψης από οποιοδήποτε άρθρο ήθελε να διαβάσει ο χρήστης. Για κάτι τέτοιο χρειάζονταν αλγόριθμους Τεχνητής Νοημοσύνης και Επεξεργασίας Φυσικής Γλώσσας. Πράγμα που, φυσικά, ήταν αδιανόητο να αναπτυχθεί από έναν 16χρονο. Οσο για τα νέα στελέχη της εταιρείας του... βρίσκονταν εκεί ως καθοδηγητές και όχι ως εργάτες. Από πού λοιπόν θα προερχόταν η νέα τεχνογνωσία; Φυσικά, από την εταιρεία από την οποία είχε προέλθει το Siri (βλ. www.tovima.gr/science/article/?aid=425246), τη SRI του αμερικανικού πανεπιστημίου Stanford.

Η «κολιγιά» έγινε, μέσω του Li Ka-Shing, που είχε χρηματοδοτήσει το Siri, και ένα χρόνο μετά, την 1η Νοεμβρίου 2012 (στα 17α γενέθλιά του), ο Νικ παρουσίασε το Summly. Μέσω αυτής της δωρεάν εφαρμογής, ο χρήστης του iPhone διάλεγε κατηγορίες ειδήσεων, και έπειτα σάρωνε τις συνόψεις άρθρων από εκατοντάδες πηγές. Μπορούσε να δει συνόψεις των 400-500 λέξεων, ή να εμβαθύνει με περιλήψεις διπλάσιου μεγέθους, ή και να διαβάσει ολόκληρο το άρθρο. Ο,τι του άρεσε αρκετά ώστε να το προτείνει στους φίλους του, μπορούσε αμέσως να το μοιραστεί μέσω Facebook, Twitter ή e-mail.

Εκτόξευση στο στερέωμα των εφαρμογών

Μέσα σε δύο ώρες αφότου «κρεμάστηκε» στο App Store, το Summly ανέβηκε στην ένατη θέση και ως το τέλος της χρονιάς ανακηρύχθηκε μία από τις «Κορυφαίες εφαρμογές του 2012». Τρεις μήνες αργότερα, τον Μάρτιο, είχαν «κατεβάσει» την εφαρμογή 750.000 χρήστες και είχαν διαβάσει συνόψεις του πάνω από 90 εκατομμύρια φορές. Στο χρονικό αυτό διάστημα, δύο αντιπαράλληλες δράσεις ξεκίνησαν: από τη μια, δύο εταιρείες δημοσίων σχέσεων άρχισαν να προωθούν το «παιδί-θαύμα» από συνέντευξη σε συνέντευξη σε περιοδικά, εφημερίδες και κανάλια στην Αγγλία και την Αμερική. Σε αυτές, ο Νικ εξηγούσε μεταξύ άλλων το πώς οι συνόψεις του δεν καταπατούσαν τα πνευματικά δικαιώματα των εφημερίδων, ότι όποιος ήθελε να διαβάσει το πλήρες κείμενο οδηγούνταν στον ιστότοπο της αντίστοιχης εφημερίδας και ότι σκόπευε σύντομα να βγάλει έκδοση του Summly για τα κινητά με λειτουργικό σύστημα Android. Τον Δεκέμβριο του 2012 του απονεμήθηκε το βραβείο «Spirit of London» ως «Επιχειρηματία της Χρονιάς»… Από την άλλη, ο Ashton Kutcher άρχισε να συζητά με τη νέα διευθύνουσα σύμβουλο της Yahoo!, τη Marissa Mayer, το ενδεχόμενο εξαγοράς της νεόφυτης εταιρείας Summly. Κι όλα αυτά εν όσω το σχολείο του Νικ έδειχνε την κατανόησή του, δίνοντάς του «άδεια παράτασης σπουδών».

Τελικά, τη Δευτέρα της 25ης Μαρτίου, ο νεαρός ανάρτησε στον ιστότοπο summly.com τη «συνοπτική» ανακοίνωση εξαγοράς της εταιρείας του. «Από σήμερα», δήλωνε, «θα αποσύρουμε το Summly από το App Store, αλλά προσδοκούμε ότι η συνοψιακή τεχνολογία μας θα επιστρέψει σύντομα μέσω πολλαπλών προϊόντων της Yahoo! - ας πούμε ότι τη βάζουμε σε χειμερία νάρκη». Εξ όσων διέρρευσαν για τη συμφωνία, η Yahoo! θα πλήρωνε 18 εκατ. λίρες (21,2 εκατ. ευρώ - το 90% σε μετρητά, το 10% σε μετοχές της) και θα προσελάμβανε άμεσα δύο από τα στελέχη της Summly στα γραφεία της στη Silicon Valley. Ο ίδιος ο Νικ θα εργαζόταν γι' αυτήν από το σπίτι του στο Λονδίνο, ώστε να τελειώσει και το σχολείο του. Η ειρωνεία είναι ότι μόλις προ μηνός η επικεφαλής της Yahoo! είχε απαγορεύσει στους εργαζόμενούς της να τηλε-εργάζονται από το σπίτι!

Ονειρα από πυρίτιο

Η ιστορία αυτή ήρθε «γάντι» στην εφετινή εκστρατεία της βρετανικής κυβέρνησης για άνθηση της νεανικής επιχειρηματικότητας. Το BBC συνόψισε το δίδαγμα ως εξής: «Ας ελπίσουμε ότι αυτή η ιστορία θα βοηθήσει τα παιδιά να αντιληφθούν ότι τα μαθηματικά και ο προγραμματισμός στο σχολείο μπορούν πραγματικά να οδηγήσουν σε ευημερία και ανταμοιβή κόπων. Μπράβο!». Αρα... γράψε κι εσύ μια εφαρμογή. Μπορείς. Και, αν σταθείς τυχερός, μπορεί κι εσύ να γίνεις εκατομμυριούχος!

Το μήνυμα ακούγεται ιδιαίτερα ελπιδοφόρο εν μέσω οικονομικής κρίσης και γενικευμένης ανεργίας των νέων. Το εφηβικό δωμάτιο του Νικ θυμίζει το θρυλικό γκαράζ των Hewlett-Packard, ή εκείνο των Wozniak και Jobs, και η «κοπάνα από το σχολείο του» παραπέμπει στην αντίστοιχη του Bill Gates για να ιδρύσει τη Microsoft. Κατά τρόπο εξόχως βολικό για το Πάνθεον του ψηφιακού καπιταλισμού, οι «ημίθεοι του προγραμματισμού» ανταμείβονται κάποτε με μία θέση στον Ολυμπο της Silicon Valley. Είναι όμως το όνειρο αυτό ανοιχτό σε όλους;

Φύλλο, φύλλο το... κρεμμύδι

Εφαρμογές φιλτραρίσματος ειδήσεων, όπως το Flipboard, προτρέπουν τους χρήστες να συνθέτουν τα δικά τους περιοδικά, κάνοντας παζλ με τις σελίδες άλλων
Αν ξεφυλλίσουμε το επόμενο στρώμα του κρεμμυδιού της ενημέρωσης, αρχίζουν να αναδύονται λεπτομέρειες αδιαφανείς στην πρώτη ανάγνωση. Το προγραμματιστικό ταλέντο του Νικ δεν φύτρωσε σε μια τυχαία γλάστρα που «έτυχε» να τη δει ο πλουσιότερος επενδυτής τεχνολογιών και τόσοι άλλοι επώνυμοι: ο πατέρας του Νικ, Λου Μαντίλα, είναι αντιπρόεδρος της πασίγνωστης χρηματιστηριακής εταιρείας Morgan Stanley και η μητέρα του, Νταϊάνα Τζούλια ντ' Αλοΐσιο, μεγαλοδικηγόρος που είχε εργαστεί στο BBC - κάποιοι κακεντρεχείς λένε και στη Yahoo!. Οταν, λοιπόν, ο πιτσιρικάς των 15 ετών ταξίδευε στη Silicon Valley για να συναντήσει τον βρετανό αρχισχεδιαστή της Apple, Sir Jonathan Ive, ή στο Χονγκ Κονγκ για να τα πει με τον Li Ka-Shing, δεν ήταν απλώς «το έξυπνο παιδί κάποιου μπακάλη».

Μια φλούδα ενημέρωσης παρακάτω βρίσκεται το «γιατί;» της Yahoo!. Γιατί αυτή η εταιρεία των τόσων εξειδικευμένων προγραμματιστών του Διαδικτύου δεν βάλθηκε να φτιάξει μια πιο έξυπνη εφαρμογή από το Trimit; Ακόμη κι αν η αρχική ιδέα του Νικ ήταν τόσο ριζοσπαστική - που δεν ήταν - γιατί δεν μπορούσαν εκείνοι να τα βρουν με την SRI και να φυτέψουν την Τεχνητή Νοημοσύνη που μπήκε τελικά στο Summly; Θα τους κόστιζε πιο πολύ η εσωτερική ανάπτυξη από τα εκατομμύρια που έδωσαν για την πρόσφατη εξαγορά;

Τελικά, θα μπορούσε να φανταστεί κανείς ότι η όλη ιστορία ήταν ένα καλοστημένο παιχνίδι μάρκετινγκ: η καινοτομία της σύνοψης των ειδήσεων ήταν ήδη στα σκαριά, αλλά δεν ήταν κάτι που θα συγκινούσε ιδιαίτερα τους κουρασμένους μετόχους της Yahoo!, που εδώ και καιρό φοβούνται το βούλιαγμά της. Αντίθετα, μέσω της ιστορίας ενός πιτσιρικά που έγινε «Μaster chef των Apps», η συγχορδία προβολής στα ΜΜΕ και τα ρίγη ενθουσιασμού στη νεολαία θα έδιναν τη μέγιστη δυνατή διαφήμιση και θα γοήτευαν τους μετόχους.

Αλλά, στρατηγικά, πόσο σημαντική ήταν για το μέλλον της Υahoo! αυτή η εφαρμογή, ώστε να μπει σε τόσο κόπο και έξοδα; Οι απαντήσεις αρχίζουν να σχηματοποιούνται αν σηκώσουμε και την επόμενη φλούδα του κρεμμυδιού.

Η αβάσταχτη ελαφρότητα των κινητών

Ανεβαίνοντας από τη μικροκλίμακα της ιστορίας του Νικ ντ' Αλοΐσιο και της Yahoo! στη μακροκλίμακα της εξέλιξης της Πληροφορικής, το τοπίο αρχίζει να ξεκαθαρίζει: Από τη μια, οι «έξυπνες συσκευές» μας όλο και μικραίνουν και τον πάλαι ποτέ «υπολογιστή γραφείου» που είχαμε αντικαθιστούν σταδιακά πολλαπλές φορητές και φορετές συσκευές, από laptop και tablet μέχρι smartphone, smartwatch και... «έξυπνα γυαλιά». Από την άλλη, το οικονομικά αποδοτικό μοντέλο διάθεσης λογισμικού δεν είναι πια η «πώληση του πακέτου», αλλά η «συνδρομητική παροχή». Ο συνδυασμός αυτών των δύο εξυφαίνει μέσω του Διαδικτύου ένα όλο και διογκούμενο «νέφος εφαρμογών», στο οποίο θα έχουν πρόσβαση όσοι πληρώνουν τη συνδρομή τους στον πάροχο Διαδικτύου και στον εκάστοτε πάροχο της εφαρμογής που χρησιμοποιούν. Τεχνολογικά, αυτή η νεφελώδης μετεξέλιξη του λογισμικού σημαίνει πως οι μεγαλοκατασκευαστές θα έχουν να νοιάζονται μόνο για ένα προγραμματιστικό υπόστρωμα, ενώ για την τελική εφαρμογή που φθάνει στον χρήστη υπεύθυνος θα είναι ο όποιος «μάγειρος» έφτιαξε την εφαρμογή και την ανέβασε στο όποιο App Store. Οποιαδήποτε δυσλειτουργία βαραίνει τον «μάγειρο», ενώ οποιαδήποτε παραμέληση πληρωμής δόσης από τον χρήστη θα οδηγεί στην άμεση απώλεια της εφαρμογής γι' αυτόν, μαζί με τα δεδομένα που είχε εμπιστευθεί στο «νέφος».

Οι συνέπειες αυτού του νέου μοντέλου Πληροφορικής είναι ένα ολόκληρο «νέο κρεμμύδι» που χρειάζεται ξεφύλλισμα - όχι μόνο από τον Τύπο, αλλά και από κοινωνιολόγους -, αλλά για την ώρα ας επιστρέψουμε στη Yahoo!: Ποια θα μπορούσε να είναι η στρατηγική της σε αυτό το πλαίσιο και πώς «κουμπώνει» με την ιστορία του Νικ;

Με μια ματιά στα έσοδα της Yahoo! για το 2012, διαπιστώνει κανείς πως 43% των εσόδων της προέρχονται από απεικονιζόμενες διαφημίσεις στις σελίδες της και 38% από τη μηχανή αναζήτησής της. Με άλλα λόγια, η κερδοφορία της είναι απόλυτα συναρτημένη με τη λεγόμενη «προσωποποίηση του χρήστη» και τον βαθμό που μπορεί να παρέχει ένα αξιόπιστο τέτοιο προφίλ του στους διαφημιζόμενούς της. Ομως, ήδη η πρόσβαση στις ιστοσελίδες της και στη μηχανή αναζήτησής της έχει φθάσει τους 200 εκατομμύρια μοναδιαίους επισκέπτες μόνο από κινητές συσκευές μηνιαίως, με διαρκώς ανοδική τάση. Αρα, η εταιρεία βλέπει ότι το όποιο μέλλον της θα παιζόταν από την επιτυχία «προσωποποίησης» στις κινητές συσκευές.

Εν όσω όμως η Yahoo! έχει μια καλά εδραιωμένη παρουσία στις ΗΠΑ, και δη στις οθόνες των PC, είναι ιδιαίτερα αδύναμη στον υπόλοιπο κόσμο και στις οθόνες των κινητών. Πώς θα μπορούσε να ανοίξει την αγορά της; Η απάντηση είναι με την «εντοπιότητα της παγκοσμιοποίησης». Δηλαδή, με το να ιχνογραφήσει το προφίλ ενδιαφερόντων του οποιουδήποτε πολίτη αυτού του κόσμου, άσχετα με την εθνικότητά του, αλλά συναρτημένο εκάστοτε με την εντοπιότητά του. Και το να ξέρει «τι διαβάζει» ανά πάσα στιγμή είναι ένα πρώτο σημαντικό βήμα σε αυτή την κατεύθυνση. Ιδού λοιπόν γιατί ο Νικ ντ' Αλοΐσιο αναγορεύθηκε σε «νέο Mark Zuckerberg» και το Summly σε «Facebook των ενήμερων».

Τέλος του κρεμμυδιού. Μπορείτε... ακόμη και να κλάψετε.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ
Περί φίλτρων
Για το κατά πόσον το Summly είναι όντως το καλύτερο φίλτρο ανάγνωσης ειδήσεων και ποια άλλα υπάρχουν, μπορείτε να εμβαθύνετε επισκεπτόμενοι τις εξής διαδικτυακές διευθύνσεις: