Γιώργος ΚύρτσοςΟ κ. Σαμαράς, ο κ. Βενιζέλος και ο κ. Κουβέλης οριστικοποίησαν το νέο «πακέτο» μέτρων ύψους 13,5 δισ. ευρώ για την περίοδο 2013-2014. Το κρίσιμο ερώτημα είναι εάν αυτή τη φορά οι θυσίες του ελληνικού λαού θα πιάσουν τόπο ή θα οδηγήσουν σε μια νέα οικονομική αποτυχία, που θα φέρει φυσικά και πρόσθετα μέτρα.
Οκτώ βασικά λάθη της κυβερνητικής ηγεσίας περιορίζουν στο
ελάχιστο τις πιθανότητες επιτυχημένης εφαρμογής του νέου μνημονίου.
Ρεκόρ ασυνέπειας
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο πρωθυπουργός και οι ηγέτες των δύο κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση πραγματοποιούν νέο ρεκόρ πολιτικής ασυνέπειας. Διεκδίκησαν την εμπιστοσύνη των ψηφοφόρων στις εκλογές του Μαΐου και του Ιουνίου δεσμευόμενοι ότι θα εφαρμόσουν ακριβώς τα αντίθετα από αυτά που προωθούν.
Είναι γνωστό ότι η ελληνική πολιτική τάξη δεν φημίζεται για τη συνέπεια και την ειλικρίνειά της. Υπάρχουν όμως όρια στην πολιτική κοροϊδία τα οποία ξεπέρασαν, βάσει οργανωμένου σχεδίου, ο κ. Σαμαράς, ο κ. Βενιζέλος και ο κ. Κουβέλης. Ας πάρουμε για παράδειγμα τους συνταξιούχους, που ήταν το αγαπημένο target group των κομματικών επιτελείων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Ο κ. Σαμαράς είχε δεσμευτεί προεκλογικά για την αύξηση των χαμηλών συντάξεων που είχαν μειωθεί εξαιτίας της εφαρμογής του αρχικού μνημονίου. Το «μπαράζ» νέων μέτρων σε βάρος των συνταξιούχων συμπεριλαμβάνει νέα μεγάλη μείωση του εφάπαξ, επιβολή αναδρομικής εισφοράς για όσους πήραν αυξημένο εφάπαξ τα προηγούμενα χρόνια, κλιμακούμενες μειώσεις στις συντάξεις (κύριες και επικουρικές) άνω των 1.000 ευρώ, μείωση της βασικής σύνταξης του ΟΓΑ από τα 360 στα 330 ευρώ, κατάργηση των επιδομάτων Χριστουγέννων, Πάσχα και θερινής άδειας με εξαίρεση τους ασφαλισμένους του ΟΓΑ, αύξηση κατά δύο έτη, στα 67, του ηλικιακού ορίου συνταξιοδότησης, μείωση των συντάξεων λόγω της περικοπής των ειδικών μισθολογίων, αύξηση του ορίου ηλικίας για τη χορήγηση του ΕΚΑΣ από τα 60 στα 64 χρόνια κτλ.
Η πρωτοφανής εκλογική, πολιτική απάτη αναμένεται να πυροδοτήσει πολιτικές και κοινωνικές αντιδράσεις, κάνοντας πιο δύσκολη την επιτυχημένη εφαρμογή του νέου μνημονίου.
Ούτε οι ίδιοι τα πιστεύουν
Η κυβερνητική ηγεσία και το οικονομικό επιτελείο που συνεργάζεται με αυτήν προωθούν τα μέτρα χωρίς να πιστεύουν ότι θα μας βγάλουν από το αδιέξοδο. Απλώς κερδίζουν χρόνο για να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα που τους υποστηρίζουν με τη μέθοδο της ιδιωτικοποίησης της ΑTEbank υπέρ της Τράπεζας Πειραιώς και με τεράστιο κόστος για το ελληνικό Δημόσιο και τους φορολογούμενους πολίτες. Παράλληλα, θεωρούν ότι η έγκριση των μέτρων ανοίγει το δρόμο σε κάποιες διευκολύνεις εκ μέρους των Ευρωπαίων εταίρων και πιστωτών μας.
Για να επιτύχει όμως μια οικονομική πολιτική πρέπει να την πιστεύεις και να δημιουργείς το κατάλληλο ψυχολογικό κλίμα. Η εικόνα του κ. Σαμαρά, ο οποίος εφαρμόζει ακριβώς τα αντίθετα από αυτά που υποστήριζε, του κ. Βενιζέλου, που μάταια προσπαθεί να κρατήσει αποστάσεις από το διαφαινόμενο ναυάγιο της οικονομίας, και του κ. Κουβέλη, ο οποίος καλύπτει –για τους δικούς του λόγους– την πολιτική που εφαρμόζεται, μεγαλώνει την κρίση αξιοπιστίας που εκδηλώνεται σε βάρος της οικονομίας.
Την κατάσταση περιπλέκει η αδυναμία των τριών πολιτικών ηγετών να προχωρήσουν σε σοβαρές διαρθρωτικές αλλαγές. Η προσπάθειά τους να εξυπηρετήσουν τα απομεινάρια της παραδοσιακής εκλογικής πελατείας τους και να προωθήσουν, με το αζημίωτο, τα συμφέροντα μικρών, μεσαίων και μεγάλων διαπλεκόμενων κυκλωμάτων οδηγεί στη λήψη σχεδόν αποκλειστικά οριζόντιων μέτρων σε βάρος των εργαζομένων, των ανέργων και των συνταξιούχων.
Παράλληλα, περιορίζει ακόμα περισσότερο την αξιοπιστία της κυβερνητικής τρόικας έναντι της τρόικας που εκπροσωπεί τους δανειστές του ελληνικού Δημοσίου. Είναι πλέον φανερό σε όλους ότι η κυβέρνηση αδυνατεί να βάλει τάξη στα οικονομικά του ΕΣΥ, του φαρμάκου, της τοπικής αυτοδιοίκησης, των προμηθειών οπλικών συστημάτων. Κατά συνέπεια, περιορίζονται στο ελάχιστο οι δυνατότητες εξυγίανσης των δημόσιων οικονομικών και ενίσχυσης της εμπιστοσύνης στην ολοένα πιο προβληματική ελληνική οικονομία.
Μόνο οριζόντια μέτρα
Η αδυναμία της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ να υπερβούν το διαχειριστικό παρελθόν τους που έφερε το ελληνικό Δημόσιο στην υπερχρέωση και τη χρεοκοπία οδηγεί στη λήψη σχεδόν αποκλειστικά οριζόντιων μέτρων. Τα μέτρα αυτά έχουν ισοπεδωτικό χαρακτήρα, γιατί εφαρμόζονται με τον ίδιο τρόπο επί δικαίων και αδίκων και στερούν από τους πιο παραγωγικούς συμπολίτες μας το κίνητρο για σκληρή και αποδοτική εργασία. Με το πέρασμα του χρόνου τα μέτρα αποκτούν μια «τρελή» διάσταση και δημιουργούν φοβερές οικονομικές και κοινωνικές παρενέργειες στο όνομα μιας ανύπαρκτης, όπως αποδεικνύεται, δημοσιονομικής εξυγίανσης.
Οι τρεις πολιτικοί ηγέτες αποφάσισαν μεταξύ των άλλων την αύξηση της φορολόγησης των τόκων των καταθέσεων στο 15% από 10% που είναι σήμερα. Σε μια περίοδο κατά την οποία το Δημόσιο θα δαπανήσει δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ στην επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, σε μια προσπάθεια να ενισχυθεί η αξιοπιστία τους και να αυξηθούν οι καταθέσεις σε αυτές ώστε να εξασφαλιστεί πρόσθετη ρευστότητα για την πραγματική οικονομία, η αύξηση της φορολόγησης των τόκων των καταθέσεων αναμένεται να οδηγήσει σε ενίσχυση των φαινομένων πιστωτικής ασφυξίας.
Μέτρο συλλογικής οικονομικής και κοινωνικής αυτοκτονίας είναι και η κατάργηση του επιπλέον αφορολόγητου των μισθωτών που έχουν παιδιά. Σε μια χώρα όπου η υπογεννητικότητα και η γήρανση του πληθυσμού τινάζουν στον αέρα το ασφαλιστικό σύστημα και στέκονται εμπόδιο στη δυναμική αντιμετώπιση της κρίσης σε επίπεδο κοινωνίας, η τρόικα εσωτερικού έρχεται να τιμωρήσει φορολογικά, οικονομικά όσους μισθωτούς έχουν αποκτήσει ή σκέφτονται να αποκτήσουν παιδιά.
Μέτρο ακραίας οικονομικής και πολιτικής γελοιότητας είναι και η φορολόγηση με ενιαίο συντελεστή 35% των «κερδών» των ελεύθερων επαγγελματιών. Αντί να πατάξουν τη φοροδιαφυγή, που έχει πάρει τρομερές διαστάσεις μεταξύ των ελεύθερων επαγγελματιών, ισοπεδώνουν φορολογικά αυτούς που δεν αποκρύπτουν τα εισοδήματά τους.
Παράταση του μαρτυρίου
Είναι τέτοιο το πολιτικό και πνευματικό αδιέξοδο της κυβερνητικής ηγεσίας, ώστε επιχειρηματολογεί υπέρ της επιμήκυνσης της περιόδου δημοσιονομικής προσαρμογής, ενώ είναι φανερό ότι η Ελλάδα έχει κάθε συμφέρον να βγει το ταχύτερο δυνατό από το «τούνελ» του μνημονίου. Το αρχικό μνημόνιο, το οποίο άρχισε να εφαρμόζεται το Μάιο του 2010, προέβλεπε την έξοδο της ελληνικής οικονομίας από την ύφεση και του ελληνικού Δημοσίου στις αγορές από τις αρχές του 2012. Επρόκειτο δηλαδή για μια θεραπεία-σοκ, σχεδιασμένη να αποδώσει σε διάστημα 18-24 μηνών. Είμαστε στον τρίτο χρόνο εφαρμογής του μνημονίου, ο τέταρτος και ο πέμπτος χρόνος εφαρμογής του είναι ήδη προγραμματισμένοι, και η κυβερνητική ηγεσία δίνει διαπραγματευτική μάχη για να υπάρξουν δύο ακόμη μνημονιακές χρονιές.
Η Ιρλανδία, από την πλευρά της, εφάρμοσε το δικό της μνημόνιο με τη λογική της θεραπείας-σοκ και βγαίνει από την ύφεση σύμφωνα με το αρχικό χρονοδιάγραμμα. Οι αγορές ήδη επιβραβεύουν την επιτυχία της μειώνοντας το κόστος δανεισμού του ιρλανδικού Δημοσίου. Ο κ. Σαμαράς συμπληρώνει το λάθος της επιμήκυνσης της περιόδου εφαρμογής του μνημονίου με ένα δεύτερο, στρατηγικής σημασίας λάθος. Διαβεβαιώνει τους Ευρωπαίους συνομιλητές του ότι ενδεχόμενη επιμήκυνση του χρόνου προσαρμογής δεν θα έχει κόστος για τους Ευρωπαίους φορολογούμενους και τους κρατικούς προϋπολογισμούς των χωρών τους. Θα προσπαθήσει να καλύψει το χρηματοδοτικό κενό των 20-30 δισ. ευρώ τουλάχιστον κατά το ήμισυ με πρόσθετο βραχυπρόθεσμο δανεισμό του ελληνικού Δημοσίου. Η έκδοση περισσότερων εντόκων γραμματίων του ελληνικού Δημοσίου από αυτά που έχουν προγραμματιστεί θα μεγαλώσει την έλλειψη ρευστότητας στον ιδιωτικό τομέα, εφόσον τα χρήματα που έχουν στη διάθεσή τους οι ελληνικές τράπεζες θα καλύψουν τις επιπλέον εκδόσεις των εντόκων γραμματίων.
Δημοσιονομική γκιλοτίνα
Στην παράταση του μνημονιακού μαρτυρίου θα συμβάλει και η αποδοχή από την πλευρά της κυβέρνησης της λεγόμενης συμμετρικής ρήτρας. Η κυβέρνηση Σαμαρά, σε μια προσπάθεια να πείσει την τρόικα εξωτερικού ότι θα επιτύχει τη μείωση των δαπανών του Δημοσίου με τα κατάλληλα διαρθρωτικά μέτρα, δέχτηκε την επιβολή της λεγόμενης ρήτρας απόκλισης. Με βάση αυτή τη ρύθμιση, εάν το 2013 η κυβέρνηση δεν επιτύχει τους στόχους για τη μείωση των δαπανών στο ΕΣΥ, τους ΟΤΑ, τα εξοπλιστικά προγράμματα κτλ., η δημοσιονομική απόκλιση θα καλυφθεί αυτόματα με πρόσθετα οριζόντια μέτρα σε βάρος των μισθωτών, των συνταξιούχων, των ελεύθερων επαγγελματιών και άλλων. Με τη... δημιουργική παρέμβαση του κ. Κουβέλη, η τρόικα δέχτηκε ότι εάν οι οικονομίες που επιτύχει η ελληνική πλευρά είναι μεγαλύτερες από τις προγραμματισμένες, τότε θα υπάρξει η δυνατότητα χαλάρωσης ή και ματαίωσης κάποιων μέτρων. Είναι φανερό βέβαια ότι οι αποκλίσεις του 2012, οι εκκρεμότητες που έχουν ήδη δημιουργηθεί και η αρνητική δυναμική που έχει αναπτυχθεί προετοιμάζουν νέες διαχειριστικές, δημοσιονομικές αποτυχίες το 2013, που θα ενεργοποιήσουν τη δημοσιονομική γκιλοτίνα της ρήτρας απόκλισης.
Εξυπηρέτηση συμφερόντων και προκλητικό βόλεμα
Τα κυβερνητικά κόμματα αδυνατούν να δώσουν το καλό παράδειγμα στην κοινωνία.
Οι πιθανότητες επιτυχημένης εφαρμογής των νέων μέτρων περιορίζονται και εξαιτίας του τρόπου συμπεριφοράς της ηγεσίας των κυβερνητικών κομμάτων αλλά και του ευρύτερου συστήματος εξουσίας.
Σκληρή μάχη συμφερόντων
Με ευθύνη της κυβερνητικής ηγεσίας έχει ξεσπάσει μια σκληρή μάχη συμφερόντων στο χώρο των ΜΜΕ, που πλήττει την αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος και μεγαλώνει την απόσταση που χωρίζει τους πολιτικούς μηχανισμούς από τους πολίτες.
Το μεγαλύτερο μέρος του φιλόδοξου προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων θα μετατραπεί σε νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες για εταιρείες που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με ισχυρά ΜΜΕ. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα βασικών μετόχων του MEGA, οι οποίοι φιλοδοξούν να κυριαρχήσουν στην ιδιωτικοποίηση του ΟΠΑΠ και των τυχερών παιχνιδιών, της ΔΕΗ, της ΔΕΠΑ, της ΔΕΣΠΑ και γενικότερα της Ενέργειας.
Τα διαπλεκόμενα συμφέροντα στηρίζουν σε αυτή τη φάση την κυβέρνηση Σαμαρά, εκτιμώντας ότι πρέπει να μείνει στην εξουσία τουλάχιστον για ένα διάστημα 12-18 μηνών, προκειμένου να ετοιμάσει τη μεγάλη μοιρασιά. Εκδηλώνονται όμως διαμάχες στο εσωτερικό της διαπλοκής, ενώ νέοι φιλόδοξοι παίκτες στον εκδοτικό χώρο προσπαθούν να τοποθετηθούν, επιδιώκοντας την αλλαγή του μιντιακού τοπίου σε όφελός τους.
Η αντιπαλότητα που εκδηλώνεται μεταξύ βασικών μετόχων του MEGA και η κόντρα του εκδότη της «Real News» κ. Χατζηνικολάου με τον πρόεδρο της Βουλής κ. Μεϊμαράκη είναι ενδεικτικές της διαδικασίας που βρίσκεται σε εξέλιξη. Το προβληματικό πολιτικό σύστημα συμπληρώνεται από ιδιοτελώς επιθετικά ΜΜΕ και μία Δικαιοσύνη που πάσχει και αυτή από κρίση αποτελεσματικότητας και αξιοπιστίας.
Η μοιρασιά των «ασημικών» του Δημοσίου επιχειρείται με έναν τρόπο που προκαλεί μεγάλες κοινωνικές και πολιτικές αντιδράσεις. Οι πολίτες που καλούνται να αναλάβουν ένα πρόσθετο οικονομικό φορτίο 13,5 δισ. ευρώ για τη διετία 2013-2014 διαπιστώνουν ότι οι δικές τους θυσίες μετατρέπονται, μέσω επιδοτούμενων ή χαριστικών ιδιωτικοποιήσεων, σε χρυσές ευκαιρίες για ένα πανίσχυρο κύκλωμα συμφερόντων που ελέγχει ουσιαστικά την κυβερνητική ηγεσία.
Αδυναμία προσαρμογής
Ταυτόχρονα το πολιτικό, το διοικητικό και το δικαστικό σύστημα δείχνουν μία φοβερή αδυναμία προσαρμογής στις νέες συνθήκες. Δεν είναι τυχαίο ότι όλες οι διεθνείς αξιολογήσεις καταγράφουν μεγάλη αύξηση της διαφθοράς στη χώρα μας κατά την περίοδο εφαρμογής του μνημονίου. Επιπλέον, το ευρύτερο σύστημα εξουσίας δεν μπορεί να ξεπεράσει τον κακό εαυτό του και συνεχίζει να αυτοεξυπηρετείται με προκλητικό τρόπο.
Οι βουλευτές ψηφίζουν σκληρά μέτρα για τη φορολογία και τις συντάξεις, διατηρώντας το αφορολόγητο του μεγαλύτερου μέρους του εισοδήματός τους και ένα ειδικό συνταξιοδοτικό καθεστώς χωρίς ασφαλιστικές προϋποθέσεις. Τα τρία κόμματα εξουσίας υιοθέτησαν σε χρόνο ρεκόρ το μοντέλο που οδήγησε την Ιταλία στην απόλυτη διαφθορά και στη συνέχεια στον μπερλουσκονισμό. Μοιράζονται μεταξύ τους τις θέσεις επιρροής στη δημόσια διοίκηση και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα της οικονομίας, τις εξυπηρετήσεις προς τα συμφέροντα και τις αυτοεξυπηρετήσεις.
Η νεοφώτιστη σε ζητήματα εξουσίας ΔΗΜΑΡ έχει αφήσει σε πολλές περιπτώσεις πίσω της τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, που έστησαν και λειτούργησαν το διεφθαρμένο σύστημα εξουσίας. Η ΔΗΜΑΡ προωθεί σε διοικητικά συμβούλια ΔΕΚΟ που βρίσκονται υπό ιδιωτικοποίηση στελέχη της που συνδέονται με επιχειρηματίες που θέλουν να επενδύσουν σε αυτές. «Ξεπλένει» επιχειρηματικούς παράγοντες που έχουν ρίξει εντυπωσιακά «κανόνια» στην αγορά, χωρίς αυτό να επηρεάσει την προσωπική, οικογενειακή τους κατάσταση, και φέρνει ξανά στο προσκήνιο επενδυτικά σχέδια στα οποία συμμετέχουν γνωστοί παράγοντες του χώρου. Το μήνυμα στη νέα εποχή της ΔΗΜΑΡ συμβολίζει ο δεσμός γνωστού στελέχους της με μια κυρία που ανήκει σε γνωστό πολιτικό «τζάκι» της κεντροδεξιάς.
Οι πρακτικές αυτού του είδους καλύπτονται, προς το παρόν, από τα περισσότερα ΜΜΕ, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης συμφωνίας για την «τακτοποίηση» των μεγάλων συμφερόντων και των διαχειριστών των υποθέσεών τους. Έχουν όμως αρχίσει και γίνονται αντιληπτές από τους πολίτες, οι οποίοι βέβαια δεν είναι διατεθειμένοι να δώσουν τις δύσκολες μάχες της επαγγελματικής επιβίωσης και του οικογενειακού προϋπολογισμού για να επιδοτήσουν από το υστέρημά τους το διεφθαρμένο σύστημα του παλαιού δικομματισμού και τους «νεόπλουτους» της ΔΗΜΑΡ.
Με την πολιτική τάξη και το ευρύτερο σύστημα εξουσίας να στερούνται στοιχειώδους αποτελεσματικότητας και ποιότητας, τη διαπλοκή και τη διαφθορά να πραγματοποιούν νέα ρεκόρ σε πείσμα των μνημονιακών περιορισμών και τα κυβερνητικά κόμματα, συμπεριλαμβανομένης της ΔΗΜΑΡ, να αδυνατούν να δώσουν το καλό παράδειγμα στους πολίτες, είναι εξαιρετικά δύσκολο να δημιουργηθεί μία θετική δυναμική που θα βγάλει την ελληνική οικονομία από την κρίση.
0 Σχόλια