Το σκληρό παζάρι του Brexit

Γράφει ο Γιώργος Καπόπουλος
Σύμφωνα με το κυρίαρχο κλίμα των τελευταίων ημερών η πρωθυπουργός της Βρετανίας Μέι πρόκειται να αναγγείλει σήμερα μια επιλογή σκληρού Brexit, που θα αφήνει δηλαδή ανοικτό το ενδεχόμενο ακόμη και της αποχώρησης από την Ε.Ε. χωρίς καμιά συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου και πολύ περισσότερο παραμονής του Λονδίνου στον ενιαίο ευρωπαϊκό οικονομικό χώρο κατά το μοντέλο της Νορβηγίας ή της Ελβετίας.

Έξι και πλέον μήνες μετά το Brexit, το Λονδίνο από τη μια μεριά και οι Βρυξέλλες-Βερολίνο από την άλλη προσεγγίζουν τη μεθόδευση της αποχώρησης της Βρετανίας από την Ε.Ε. όχι με προσμέτρηση του κόστους της μιας ή της άλλης επιλογής, αλλά με πολιτικά κυρίως κριτήρια.
Το σκληρό Brexit που αναμένεται να περιλαμβάνεται ως πιθανή επιλογή της Μέι είναι η αυτονόητη αρχική διαπραγματευτική θέση που υπαγορεύεται από την επιλογή Βρυξελλών - Βερολίνου να διαμηνύσει από την επομένη του δημοψηφίσματος ότι η περιφρούρηση του διμερούς ελεύθερου εμπορίου Βρετανίας - Ε.Ε. συνεπάγεται ελεύθερη διακίνηση πολιτών: Με άλλα λόγια μοντέλο Νορβηγίας - Ελβετίας και όχι ειδικό καθεστώς για το Ηνωμένο Βασίλειο.
Χωρίς καμιά δέσμευση απέναντι στην Ε.Ε., το Λονδίνο θα μπορούσε να υλοποιήσει την απειλή που διατύπωσε προχθές, Κυριακή, ο υπουργός Οικονομικών Χάμοντ στη συνέντευξή του στην Die Welt, την υιοθέτηση δηλαδή του μοντέλου χαμηλής φορολόγησης των επιχειρήσεων.
Από την πλευρά τους Βρυξέλλες και Βερολίνο επιμένουν ότι ακόμη και ένας επωφελής οικονομικά και για τις δύο πλευρές συμβιβασμός που θα έδινε Ειδικό Καθεστώς στη Βρετανία θα ενίσχυε τις φυγόκεντρες τάσεις στην Ε.Ε., θα πριμοδοτούσε τη λογική της Ευρώπης α λα καρτ.
Έξι μήνες μετά το δημοψήφισμα για το Brexit η αμοιβαία σκλήρυνση των θέσεων των δύο πλευρών δείχνει ότι μάλλον βρισκόμαστε στην αρχή αναζήτησης ενός επώδυνου συμβιβασμού και για τις δύο πλευρές, που όμως θα έχει τον χαρακτήρα μιας ειδικής για τη Βρετανία μεθόδευσης. Η Βρετανία θα αρχίσει μια διαπραγμάτευση με μια Ε.Ε. που είναι αβέβαιο το μέλλον της, αλλά και οι σχέσεις της με τις ΗΠΑ του Τραμπ.
Το δίλημμα αφορά κυρίως τη Γερμανία: έχει το περιθώριο να επιβάλει μια τιμωρητική μεταχείριση στο Ηνωμένο Βασίλειο με αμφίβολη αποτρεπτική πειθώ στην αντιευρωπαϊκή τοποθέτηση των αντισυστημικών λαϊκιστικών πολιτικών σχηματισμών σε Γαλλία και Ιταλία κατά κύριο λόγο ή, αντίθετα, να αναζητήσει μια Ειδική Σχέση Ε.Ε. ? Βρετανίας, η οποία θα περιλαμβάνει αποφασιστική συμβολή του Λονδίνου στην άμυνα και την ασφάλεια της γηραιάς Ηπείρου;
Σε κάθε περίπτωση χειραφέτηση από τις ΗΠΑ της Ε.Ε. είναι αδιανόητη χωρίς την καθοριστική συμμετοχή της Βρετανίας και της Γαλλίας, που είναι οι ισχυρότερες στρατιωτικές δυνάμεις στην Ευρώπη, διαθέτουν πυρηνικό οπλοστάσιο και είναι Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Η τιμωρητική μεταχείριση της Βρετανίας από Βρυξέλλες - Βερολίνο είναι περισσότερο βραχυπρόθεσμη τακτική επικοινωνιακής διαχείρισης, με στόχο να αποτρέψει τη διόγκωση της αντισυστημικής ψήφου σε Γαλλία, Ιταλία, Ολλανδία, παρά ρεαλιστική επιλογή.
Άλλωστε το τοπίο στην Ε.Ε. ? Ευρωζώνη, αλλά και στην Διατλαντική Σχέση τον Μάρτιο, οπότε αναμένεται η επίσημη επίκληση του άρθρου 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας για έναρξη της διαδικασίας αποχώρησης της Βρετανίας από την Ε.Ε., θα είναι εντελώς διαφορετικό στα τέλη Σεπτεμβρίου, όταν οι βουλευτικές εκλογές στη Γερμανία θα έχουν κλείσει τον εκλογικό κύκλο που αρχίζει στα μέσα Μαρτίου στην Ολλανδία, συνεχίζεται Απρίλιο - Μάιο στη Γαλλία, με πολύ πιθανές πρόωρες εκλογές στην Ιταλία στο διάστημα Απριλίου-Ιουνίου.
Όλα δείχνουν ότι μετά τον Σεπτέμβριο οι συσχετισμοί θα είναι πολύ πιο ευνοϊκοί από ό,τι σήμερα για το Λονδίνο. Το πρόβλημα όμως είναι ότι και οι δύο πλευρές εγκλωβίζονται σε σκληρή ρητορική κλιμάκωση που εκ των πραγμάτων πολλαπλασιάζει το κόστος της αναπόφευκτης προσγείωσης στη νέα ευρωπαϊκή πραγματικότητα, οπότε και αν συμβεί.

* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.


Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια