Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας Σεργκέι Λαβρόφ επισκέπτεται σε λίγες ημέρες την Αθήνα με ατζέντα συνομιλιών για την ενεργειακή συνεργασία, το Κυπριακό και τις ισορροπίες με την Τουρκία.
Τα τρία θέματα βρίσκονται σε περίοδο αλλαγών και θα επηρεάσουν ουσιαστικά τις εξελίξεις, αλλά (όπως συνήθως συμβαίνει στις ελληνορωσικές σχέσεις) θα επισκιαστούν από ανούσιες θεωρίες και ανούσια δημοσιότητα περί δήθεν απόλυτης ευθυγράμμισης Αθήνας - Μόσχας και πίεσης προς τη Δύση. Στην πραγματικότητα, ούτε η κυβέρνηση Τσίπρα θα αποτολμούσε κάτι τέτοιο ούτε η Μόσχα επιθυμεί ανατροπή των δεδομένων της ευρύτερης περιοχής.
Όπως αποδείχθηκε κατά την κρίση Ελλάδας - ευρωζώνης πέρυσι (και η «δημοκρατία» ήταν ίσως η μόνη που το είχε επισημάνει εγκαίρως), η Μόσχα δεν αρέσκεται στη «χρησιμοποίησή» της από την Αθήνα, για να ενοχλεί το ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. με εκτύπωση δραχμών ή υποτιθέμενη προείσπραξη δισεκατομμυρίων από αγωγούς φυσικού αερίου. Μπορεί να ενοχλήσει και μόνη της! Αλλοτε χωρίς επιπτώσεις (προσάρτηση Κριμαίας με «περίπατο» Πούτιν), άλλοτε με οικονομικό κόστος (περίπτωση Ουκρανίας με εμπορικές κυρώσεις) και άλλοτε με απρόβλεπτο ρίσκο (κρίση Συρίας). Προφανώς, η Μόσχα προτιμά να συνομιλεί με μια χώρα-μέλος της ευρωζώνης και όχι με κάποια αιτούσα οικονομική βοήθεια για τις κρατικές δαπάνες λίγων μηνών. Κατά παρόμοιο τρόπο, προτιμά να παρενοχλεί ήπια το ΝΑΤΟ, διατηρώντας προνομιακές σχέσεις με ένα μέλος του που άλλοτε βγαίνει από το στρατιωτικό σκέλος, άλλοτε επανέρχεται, άλλοτε βάζει αστερίσκους στις κοινές αποφάσεις, άλλοτε στηρίζει τις επιχειρήσεις στο Κόσοβο με μισή καρδιά και άλλοτε ζητεί βοήθεια στο Αιγαίο για το Μεταναστευτικό. Εμφανώς (και λογικά) η ρωσική πλευρά επιθυμεί μια χώρα με εξαιρετικά φιλική προς την ίδια κοινή γνώμη, εντός της Ατλαντικής Συμμαχίας κι όχι εκτός.
Από την άλλη πλευρά, η Ελλάδα (που προ εβδομάδος αντιτάχθηκε στη διεύρυνση των εμπορικών κυρώσεων) δικαιούται να απαιτήσει αντιπαροχές. Πέραν της «εξημέρωσης» Ερντογάν, κύριο ζητούμενο είναι η στήριξη στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ως ύστατο μέτρο σε περίπτωση «κακής» λύσης για το Κυπριακό το 2017. Ελάχιστοι θυμούνται ότι στις αρχές Απριλίου 2004 (έναν μήνα μετά την εκλογή Καραμανλή, την επομένη των αποτυχημένων συνομιλιών στο Μπούργκενστοκ και τις παραμονές του δημοψηφίσματος για το Σχέδιο Ανάν), η ελληνική διπλωματία προσέφυγε στη ρωσική, για να μπλοκάρει μια ιδιότυπη παρέμβαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, που ίσως να είχε ανατρέψει τα πάντα. Παρόμοια ελλαδική και κυπριακή ανάγκη ίσως προκύψει μετά την ολοκλήρωση των συνομιλιών Αναστασιάδη - Ακιντζί και το αναμενόμενο νέο δημοψήφισμα στη Μεγαλόνησο. Η Ρωσία, με τα δικά της συμφέροντα στην Κύπρο και μη αναμειγνυόμενη στα κοιτάσματα φυσικού αερίου της ΝΑ Μεσογείου, μάλλον θα τηρήσει φιλική στάση στον ΟΗΕ, αλλά αυτή πρέπει να εξασφαλιστεί εγκαίρως.
Παρομοίως, αν η κυβέρνηση Τσίπρα επιθυμεί, σε σύγκρουση με τις ΗΠΑ και την Ε.Ε., ενεργειακή συνεργασία με τη Ρωσία, οφείλει γρήγορα να διευκρινίσει τι απαιτεί. Συμμετοχή στον αβέβαιο Turkish Stream ή πρόκριση του (συζητηθέντος τον Φεβρουάριο) σχεδίου Gazprom, ΔΕΠΑ και ιταλικής Edison για άλλον αγωγό;
Στο σκέλος των εντυπώσεων, ενδιαφέρον θα έχουν οι υπερβολές του Μεγάρου Μαξίμου. Κατά την επίσκεψη Πούτιν τον Μάιο, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας διακήρυξε υπερηφάνως την πρόθεση να αποτελέσει «γέφυρα» Μόσχας - Δύσης, εισπράττοντας ανθυπομειδίαμα απορίας του Ρώσου προέδρου, αφού μόλις είχε μιλήσει τηλεφωνικά με τους Φρ. Ολάντ και Ανγκ. Μέρκελ. Τώρα, ο πρωθυπουργός φέρεται πρόθυμος να δηλώσει ετοιμότητα συμβολής στην ειρήνευση της Συρίας, ξεχνώντας ότι οι Τζ. Κέρι και Σ. Λαβρόφ συναντώνται συχνά και επικοινωνούν συχνότερα.
* Ο Αλέξανδρος Τάρκας είναι εκδότης του περιοδικού «Αμυνα & Διπλωματία» και σύμβουλος ξένων εταιριών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για τη ΝΑ Ευρώπη
** Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια